درخواست عربستان و آمریکا برای بازگرداندن جنگجویان خارجی داعش و خانواده‌هایشان از اردوگاه‌های سوریه

ایالات متحده روز پنجشنبه (۱۸ خرداد) متعهد به پرداخت ۱۴۸ میلیون دلار برای تلاش‌های ثبات در عراق و سوریه شد. آمریکا همچنین به‌همراه عربستان سعودی خواستار بازگرداندن جنگجویان خارجی «دولت اسلامی» (داعش) و خانواده‌های آنها به کشورهایشان شد.

اعلام این خبر در نشست وزیران ائتلاف بین‌المللی برای شکست داعش در ریاض روی داد. این نشست با میزبانی مشترک عربستان سعودی و ایالات متحده با هدف جمع‌آوری ۶۰۱ میلیون دلار با هدف ایجاد یک صندوق برای ثبات برگزار شد.

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده، که روز سه‌شنبه سفر سه‌روزهٔ خود به این کشور پادشاهی را آغاز کرد، گفت: «من اعلام می‌کنم که ایالات متحده ۱۴۸/۷ میلیون دلار به این صندوق اختصاص خواهد داد.»

او گفت: «این کمک‌ها نیازهای ضروری شناسایی‌شده توسط خود سوری‌ها و عراقی‌ها را برآورده خواهد کرد.»‌

وزارت امور خارجهٔ بریتانیا نیز اعلام کرد که این کشور متعهد می‌شود طی پنج سال آینده بیش از ۱۰۹ میلیون دلار را به‌منظور پشتیبانی از تلاش‌های ایجاد ثبات در عراق و شمال شرقی سوریه، که تحت کنترل کردهاست، بپردازد.

این سازمان علاوه بر کمک ۱۹/۹ میلیون دلاری طی دو سال آینده، به نیازهای شدید بشردوستانه در شمال شرقی سوریه رسیدگی خواهد کرد.

«باید تلاش‌هایتان را افزایش دهید»

«خلافتی» که داعش در سال ۱۳۹۳ در مناطقی از عراق و سوریه اعلام کرد، در سال ۱۳۹۸ در پی ضد حملات در عراق و سوریه شکست خورد.

با این حال، هزاران جنگجوی خارجی که برای پیوستن به صفوف داعش به آن منطقه سفر کرده بودند به‌همراه اعضای خانواده‌هایشان همچنان در بازداشتگاه‌ها و اردوگاه‌ها نگهداری می‌شوند. فرماندهان آمریکایی هشدار داده‌اند که این افراد ممکن است به احیای داعش کمک کنند.

به‌رغم درخواست‌های مکرر برای بازگرداندن آنها، کشورهای خارجی به‌دلیل ترس از تهدیدهای امنیتی و واکنش‌های سیاسی، اجازه داده‌اند که تنها تعداد ناچیزی به کشورهایشان بازگردند.

شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر امور خارجهٔ عربستان سعودی، گفت: «این ناامیدکننده و کاملاً غیرقابل قبول» است که برخی از کشورهای ثروتمند شهروندان‌شان را که برای پیوستن به داعش به عراق و سوریه سفر کرده بودند به کشورشان بازنگردانده‌اند.

دیپلمات ارشد پادشاهی گفت: «خطاب به آن کشورها می‌گویم که شما باید تلاش‌هایتان را افزایش دهید و قبول مسئولیت کنید.»

بلینکن با ستایش از کشورهایی که اتباعشان را از سوریه بازگردانده‌اند -- از جمله عراق، آلمان، فرانسه، بلژیک و تاجیکستان --، از کشورهای دیگر خواست که از این روش الگوبرداری کنند.

او گفت: «بازگرداندن این [اتباع] به کشورهایشان بسیار مهم است»؛ چرا که با انجام این کار جمعیت اردوگاه‌های غیررسمی بزرگ مانند الهول سوریه، که ۱۰ هزار خارجی از جمله اقوام داعشی‌ها را در خود جای داده است، کاهش خواهد یافت.

او افزود: «ناکامی در بازگرداندن جنگجویان تروریست خارجی به کشورهایشان این احتمال را به‌وجود می‌آورد که آنها بار دیگر اسلحه به‌دست بگیرند و برای بازگرداندن شبه‌حکومت داعش تلاش کنند.»

ائتلاف بین‌المللی پس از تسلط داعش در سال ۱۳۹۳ بر بخش‌هایی از عراق و سوریه، تشکیل شد. داعش در این بخش‌ها جنایات متعددی را در مناطق مسلمان‌نشین و غیر مسلمان‌نشین مرتکب شد و تفسیر خشن خود از شریعت را بر ساکنان محلی تحمیل کرد.

به‌رغم آن که این گروه در قلمرو خود متحمل شکست شده است، عوامل داعش همچنان به حملات علیه غیرنظامیان و نیروهای امنیتی در عراق و سوریه ادامه می‌دهند.

بنا بر برآوردهای سازمان ملل متحد، داعش هنوز ۵ هزار تا ۷ هزار طرفدار وفادار در این دو کشور دارد که تقریباً نیمی از آنها جنگجو هستند.

سرمایه‌گذاری «عمیق» در شورای همکاری خلیج فارس

یک روز قبل از نشست روز پنجشنبهٔ ائتلاف بین‌المللی، بلینکن به دیپلمات‌های کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس گفت که ایالات متحده همچنان «عمیقاً» روی مشارکت با شورای همکاری‌ خلیج فارس سرمایه‌گذاری می‌کند.

بلینکن روز سه‌شنبه سفر سه‌روزهٔ خود به عربستان سعودی را با هدف تقویت روابط با متحد دیرینهٔ خود آغاز کرد.

او در جریان نشست وزیران شورای همکاری خلیج فارس در مورد مشارکت راهبردی در ریاض پس از گفت‌وگو با وزیر امور خارجهٔ عربستان سعودی و محمد بن سلمان، ولیعهد آن کشور، صحبت کرد.

بلینکن در افتتاحیهٔ این نشست گفت: «هدف ایالات متحده از حضور در منطقه این است که بگوید ما همچنان عمیقاً روی مشارکت با همهٔ شما سرمایه‌گذاری کرده‌ایم.»

او افزود: «شورای همکاری خلیج فارس شالودهٔ چشم‌انداز ما برای خاورمیانه‌ای باثبات‌تر، ایمن‌تر، و مرفه‌تر است.»

در این نشست، موضوعات اصلی منطقه‌ای نیز در دستور کار قرار گرفت.

بلینکن به وزیران شورای همکاری خلیج فارس گفت: «با هم به‌منظور دستیابی به یک راه حل برای درگیری در یمن تلاش می‌کنیم» و «به مقابله با رفتار بی‌ثبات‌کنندهٔ ایران» از جمله توقیف اخیر نفتکش‌ها در آب‌های بین‌المللی ادامه خواهیم داد.»

او افزود: «مصمم هستیم که یک راه‌حل سیاسی در سوریه پیدا کنیم؛ راه‌حلی که وحدت و حاکمیت ملی آن را حفظ و خواسته‌های مردم آن را برآورده کند.»‌

«ما همچنین با کشورهای منطقه در زمینهٔ گسترش و تعمیق عادی‌سازی روابط با اسرائیل همکاری می‌کنیم.»

همچنین، وزیران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس از ادامهٔ پیشرفت در پروژهٔ اتصال عراق به شبکهٔ برق این شورا استقبال کردند.

وزارت امور خارجهٔ ایالات متحده با انتشار بیانیه‌ای گفت، که این پروژه پس از تکمیل، ضمن تأمین انرژی لازم که مردم عراق به‌شدت نیازمند آن هستند، زمینه را برای همکاری‌های اقتصادی بیشتر در آینده فراهم می‌کند.

به‌گفتهٔ وزارت امور خارجهٔ آمریکا، بلینکن و شاهزاده فیصل در جریان مذاکرات‌شان تصمیم گرفتند به همکاری برای مقابله با تروریسم، حمایت از تلاش‌ها برای ایجاد صلح پایدار در یمن، و ارتقای ثبات، امنیت، کاهش تنش، و یکپارچگی در منطقه ادامه دهند.

این بیانیه افزود: «دو طرف متعهد شدند که به همکاری نیرومند خود برای پایان دادن به درگیری‌ها در سودان ادامه دهند.»‌

یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود، گفت که بلینکن روز سه‌شنبه با شاهزاده محمد در جده «گفت‌وگوی شفاف و صریحی» داشته است.

بلینکن در رسانه‌های اجتماعی گفت که دو طرف پیرامون اولویت‌های مشترک از جمله مقابله با تروریسم از طریق ائتلاف بین‌المللی، دستیابی به صلح در یمن، و تعمیق همکاری‌های اقتصادی و علمی گفت‌وگو کردند.