بازگشت بیش از ۱۰۰ شهروند تاجیکستانی از اردوگاه‌های سوریه

دوشنبه، تاجیکستان -- وزارت امور خارجهٔ تاجیکستان روز یکشنبه (۳۱ اردیبهشت) گفت این کشور ۱۰۴ زن و کودک دیگر را از سوریه برگردانده است؛ صدها شهروند تاجیکستان جذب گروه‌های افراط‌گرا شده بودند.

یک سخنگوی وزارت امور خارجهٔ تاجیکستان گفت این گروه شامل ۳۱ زن و ۷۳ کودک بوده و «پنج شهروند قزاقستانی -- یک مادر و چهار فرزندش -- نیز به درخواست مقام‌های قزاق» جزء این گروه بوده‌اند.

بیشتر اتباع خارجی که در اردوگاه‌های تحت مدیریت کردها در شمال‌شرق سوریه نگهداری می‌شوند زن و فرزند شبه‌نظامیانی بوده‌اند که جذب «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) شده‌اند.

مردان این خانواده‌ها به سوریه و عراق رفته بودند تا همراه با هزاران نیروی خارجی دیگر که طی تلاش‌های تبلیغاتی داعش جذب آن شده بودند برای این گروه بجنگند.

بسیاری از این افراد همانجا کشته شدند و زنان بیوهٔ آنها با کودکانشان در سوریه با انبوهی از مشکلات به‌حال خود رها شدند.

تیرماه سال گذشته، حکومت خودمختار کردها در شمال و شرق سوریه ۱۴۶ زن و کودک مرتبط با عناصر داعش را تحویل تاجیکستان داد، که این اقدام اولین مرحله از بازگشت اتباع این کشور عضو شوروی سابق محسوب می‌شود.

طبق اعلام دولت تاجیکستان، تا اواسط اردیبهشت‌ماه همچنان حدود ۶۰۰ زن و کودک تاجیک در عراق و سوریه بوده‌اند.

در سوریه، اکثر این افراد در دو اردوگاه شلوغ و پر از جرم و جنایت الهول و روج در استان حسکه واقع در شمال‌شرق سوریه نگهداری می‌شوند.

این اقدام برای بازگرداندن اتباع تاجیکستان در شرایطی صورت می‌گیرد که شاهد بروز خشونت‌های مداوم در ارتباط با افراط‌گرایان داخل اردوگاه‌ها و وصول گزارش‌هایی مبنی بر جذب نوجوانان توسط داعش در این اردوگاه‌ها هستیم.

سال گذشته، نیروهای دموکراتیک سوریه و نیروهای امنیت داخلی کرد (آسایش) در پی افزایش آمار قتل و آدم‌ربایی در اردوگاه الهول، کارزار گسترده‌ای برای پاکسازی اردوگاه الهول از سلول‌های داعش به‌راه انداختند.

نیروهای امنیتی متوجه شدند که سلول‌های داعش از چادرهای داخل اردوگاه برای آموزش کودکان در زمینهٔ حمل و به‌کارگیری سلاح و اشاعه ایدئولوژی تروریستی استفاده می‌کرده‌اند.

تعدادی وسایل شکنجه و همچنین بمب دست‌ساز و تلفن و لپ‌تاپ نیز کشف شده که متعلق به این گروه بوده است.

بعضی از چادرها کاربرد «دادگاه شرعی» داشته است و ساکنان مخالف با داعش در این چادرها بازداشت می‌شده و مورد شکنجهٔ افراط‌گرایان قرار می‌گرفته‌اند.

درخواست‌های مکرر برای بازگرداندن اتباع بیگانه به کشورهایشان

به‌گفتهٔ دیده‌بان حقوق بشر، بیش از ۴۱٫۰۰۰ تبعه خارجی -- اکثراً زیر ۱۲ سال -- به اتهام ارتباط با داعش در اردوگاه‌ها و زندان‌های شمال‌شرق سوریه نگهداری می‌شوند.

مقام‌های کرد بارها از کشورهای مختلف خواسته‌اند تا اتباع خود را به کشورشان برگردانند، اما دولت‌های خارجی از بیم تهدیدهای امنیتی و واکنش‌های سیاسی داخلی، تنها اجازهٔ بازگشت عدهٔ کمی را داده‌اند.

ایالات متحدهٔ آمریکا نیز بازگرداندن اتباع خود را در اولویت قرار داده است.

وزارت امور خارجهٔ ایالات متحده روز سوم فروردین -- چهارمین سالروز شکست سرزمینی داعش در سوریه -- با صدور بیانیه‌ای بر تعهد خود نسبت به شناسایی و پیشبرد راهکارهای لازم برای بازگشت ده‌ها هزار نفر از افراد بازداشت‌شده در اردوگاه‌های الهول و روج تأکید کرد.

ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) در روز ۲۷ اسفند در بیانیه‌ای با اشاره به اینکه کودکان در اردوگاه الهول «هر روز در معرض خطر تلقین فکری خشونت» هستند، افزود نوجوانانی که والدین خارجی دارند «برای بازگشت به کشور مبدأ خود ابراز تمایل کرده‌اند».

ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده سنتکام، روز ۱۷ فروردین گفت: «این اردوگاه‌ها نه‌تنها نمایانگر نقطهٔ اوج رنج و عذاب انسان است بلکه یک خطر امنیتی مداوم به‌شمار می‌رود چرا که بیش از ۳۰٫۰۰۰ کودک نگهداری‌شده در آنجا در معرض خطر تلقین فکری داعش قرار دارند».

او گفت: «تنها راهکار بلندمدت برای این بحران، اصلاح و بازگشت و ادغام موفق ساکنان اردوگاه الهول و الروج به کشورهای مبدأ آنهاست».