الگوی آشنای فعالیت‌های دریایی غیرقانونی در آخرین اقدام ایران برای توقیف نفتکش

دبی -- نیروی دریایی ایالات متحده در روز پنجشنبه (۷ اردیبهشت) ضمن انتقاد شدید از «تداوم آزار و اذیت کشتی‌ها»، خواستار آزاد شدن فوری یک نفتکش عازم آمریکا با پرچم جزایر مارشال شد که نیروهای ایران در خلیج عمان توقیف کرده بودند.

این نفتکش در حال عبور از آب‌های بین‌المللی در خلیج عمان بوده که، به‌گفتهٔ ایران، با یک کشتی ایرانی برخورد کرده است.

ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا مستقر در بحرین در بیانیه‌ای اعلام کرد که شرایط را زیر نظر دارد و «دولت ایران باید این نفتکش را فوراً آزاد کند».

در ادامهٔ بیانیه این‌چنین آمده است: «اقدامات ایران خلاف قوانین بین‌المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه است».

«تداوم اقدامات ایران در آزار و اذیت کشتی‌ها و دخالت در حقوق کشتی‌رانی در آب‌های منطقه‌ای تهدیدی برای امنیت دریایی و اقتصاد جهان محسوب می‌شود.»

تشدید تنش‌های اخیر تنها یک مورد از انبوه حوادث مشابه طی سال‌های گذشته است و درست چند روز پس از تشدید تحریم‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از سوی رقبای غربی تهران صورت می‌گیرد.

ناوگان پنجم ابتدا سپاه پاسداران را به توقیف این کشتی متهم کرد، اما بعداً گفت توقیف توسط نیروی دریایی ایران صورت گرفته است.

ناوگان پنجم، این کشتی را نفتکش ادونتج سوئیت معرفی کرد و گفت این نفتکش حین توقیف پیام خطر صادر کرده است.

نیروی دریایی ایران گفت کشتی «متخلف» پس از برخورد با یک کشتی ایرانی، که باعث مفقود شدن دو خدمه و جراحت چند تن دیگر شده، توقیف شده است.

دلیل توقیف مشخص نشده است، اما یک مقام ایالات متحده به المانیتور گفت اقدام ایران ممکن است با پروندهٔ سوئز راجان، یک نفتکش دیگر با پرچم جزایر مارشال که طبق گزارش‌ها تحت تحقیقات آمریکا بوده، ارتباط داشته باشد.

المانیتور گفت سوئز راجان به‌دلیل اتهام حمل نفت تحریمی ایران در دریای جنوبی چین تحت تحقیقات وزارت دادگستری ایالات متحده قرار دارد.

ستیزه‌جویی در آب‌های منطقه‌ای

آب‌های حساس خلیج فارس دست‌کم برای یک‌سوم از نفت جهان که از طریق دریا حمل می‌شود یک ایست بازرسی محسوب می‌شود.

توقیف روز پنجشنبه تنها یکی از آخرین حوادث این‌چنینی در داخل و اطراف تنگهٔ هرمز محسوب می‌شود که همواره محل حملات مرموز علیه کشتی‌ها، سرنگونی پهپادها و توقیف نفتکش‌ها بوده است.

کارشناسان منطقه‌ای، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به ایجاد تداخل در سامانه‌های مخابراتی و ناوبری کشتی‌های تجاری در آب‌های خلیج فارس و تنگهٔ هرمز متهم کرده‌اند.

آنها به المشارق گفتند این یک بازی سیاسی برای گیج کردن کشتی‌هاست تا ناخواسته راه خود را گم کنند و وارد آب‌های ایران شوند و سپس در آنجا توسط نیروهای سپاه پاسداران توقیف شوند.

در پاسخ به افزایش خصومت ایران، ایالات متحدهٔ آمریکا قدرت هوایی خود را در منطقه تقویت کرده و برای اولین بار در روز ۱۱ فروردین یک هواپیمای تهاجمی اِی-۱۰ تاندربولت ۲ متعلق به نیروی هوایی آمریکا را به پایگاه هوایی ظفره در امارات متحدهٔ عربی اعزام کرده است.

هواپیمای اِی-۱۰ -- اولین هواپیمایی که مخصوصاً برای پشتیبانی هوایی نزدیک طراحی شده است -- می‌تواند نیروها و زیرساخت‌های دشمن، شامل تانک و کشتی‌های تهاجمی، را از بین ببرد.

تحلیلگران می‌گویند هواپیمای اِی-۱۰ قدرت ویرانگری فوق‌العاده‌ای علیه قایق‌های تندرو دارد؛ سپاه پاسداران در نزدیکی تنگهٔ هرمز از این قایق‌ها استفاده می‌کند.

نیروی دریایی ایالات متحده گفت: «طی دو سال گذشته، ایران دست‌کم پنج کشتی تجاری را به‌صورت غیرقانونی در خاورمیانه توقیف کرده است».

وب‌سایت ردگیری مارین‌ترافیک آخرین بار کشتی ادونتج سوئیت متعلق به ادونتج تانکرز را در سواحل عمان نشان داده است. این وب‌سایت اعلام کرد این کشتی حامل نفت خام از مبدأ کویت حرکت خود را آغاز کرده و در مسیر شهر بوستون آمریکا بوده است.

روز جمعه، ادونتج تانکرز در بیانیه‌ای که برای خبرگزاری فرانسه فرستاده بود اعلام کرد که این نفتکش «در حال حاضر بر اساس یک اختلاف بین‌المللی توسط نیروی دریایی ایران به یک بندر اسکورت می‌شود».

در تیرماه ۱۳۹۸، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نفتکش استنا ایمپرو با پرچم انگلیس را در همان آبراه با اتهام اصابت به یک قایق ماهی‌گیری توقیف کرد و آن را دو ماه بعد آزاد کرد.

در دی‌ماه ۱۳۹۹، نیروی دریایی ایران نفتکش هانکوک شیمی متعلق به کرهٔ جنوبی را در حین عبور از تنگهٔ هرمز توقیف کرد. این نفتکش در شرایطی توقیف شد که ایران به‌دنبال آزادسازی وجوه مسدودشدهٔ خود در بانک‌های کره‌ای بود.

این کشتی چهار ماه بعد آزاد شد.

روز ۷ مرداد ۱۴۰۰، حملهٔ پهپادی علیه کشتی ام‌تی مرسر استریت در بندر فجیره منجر به کشته شدن کاپیتان رومانیایی این کشتی و یک نگهبان انگلیسی آن شد. ارتش ایالات متحده به این نتیجه رسید که ایران پشت این حمله بوده است.

روز ۱۳ مرداد ۱۴۰۰، نیروهای مشکوک به حمایت ایران در تلاش برای ربودن نفتکش ام‌وی آسفالت پرینسس وارد عرشهٔ آن شدند و به خدمه دستور دادند کشتی را به سمت ایران ببرند. با رسیدن کشتی‌های آمریکا و عمان، مظنونین کشتی را ترک کردند.

در اردیبهشت ۱۴۰۱، ایران دو نفتکش یونانی را توقیف کرد.

«شلیک» به یک کشتی در سواحل یمن

یک سازمان دریایی انگلیسی گفت روز جمعه نیز در حادثهٔ جداگانه‌ای در آب‌های جنوب یمن، به یک کشتی در این منطقهٔ پرتنش شلیک شده است.

سازمان عملیات تجارت دریایی انگلیس (یو‌کِی‌ام‌تی‌او)، که برای تجارت کشتی‌رانی هشدارهای امنیتی فراهم می‌کند، گفت یک کشتی ناشناس در خلیج عدن مورد حمله قرار گرفته است.

در بیانیهٔ کوتاه این سازمان آمده است که سه قایق در این حمله شرکت داشته‌اند و سه تا چهار نفر سوار بر هر قایق بوده‌اند. جزئیات دیگری ذکر نشده است.

یو‌کِی‌ام‌تی‌او در عملیات‌های مبارزه با دزدی دریایی نقش دارد و جزء نیروی دریایی سلطنتی انگلیس است، که هماهنگی عملیات‌های نظارتی در منطقه را انجام می‌دهد.

حملات قبلی کار دزدان دریایی سومالیایی بود، اما در اثر عملیات‌های امنیت بین‌المللی طی سال‌های اخیر، فعالیت این دزدان متوقف شده است.

در دی‌ماه ۱۴۰۰، حوثی‌های مورد حمایت ایران در یمن یک کشتی با پرچم امارات را در دریای سرخ توقیف کردند.

روز دوشنبه، ایالات متحدهٔ آمریکا، انگلیس و اتحادیهٔ اروپا با ذکر اتهامات مربوط به نقض حقوق بشر، تحریم‌های موجود علیه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را تشدید کردند.

این تدابیر کشورهای غربی علاوه بر اقداماتی است که قبلاً بر سر موضوع واکنش تند ایران نسبت به اعتراضات سراسری صورت گرفته بود؛ این اعتراضات در شهریورماه پس از مرگ مهسا امینی ۲۲ ساله در بازداشت «پلیس امنیت اخلاقی» آغاز شد.

امینی با اتهام نقض قوانین سختگیرانهٔ حجاب برای زنان دستگیر شده بود.

هدف دیگر تحریم‌های آمریکا دبیر جدید شورای عالی فضای مجازی ایران بود؛ این فرد مسئول سیاست ایران در قبال فضای مجازی و مسدود کردن وب‌سایت‌های محبوب است.

برایان ای. نلسون، از مقام‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا، گفت: «مردم ایران سزاوار آزادی بیان بدون خطر تلافی‌گری خشونت‌آمیز و سانسور صاحبان قدرت هستند».

«ایالات متحده به‌همراه متحدان و هم‌پیمانان کلیدی خود مانند انگلیس به اقدام علیه افراد مسئول سانسور و سرکوب خشونت‌آمیز رژیم ادامه خواهد داد.»