معرفی قطر به‌عنوان «متحد اصلی غیرناتو» توسط ایالات متحده به منزله گشودن راهی برای ایجاد روابطی نزدیک‌ تر

واشنگتن - جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده روز دوشنبه (١١ بهمن‌) اعلام کرد قطر را به‌عنوان «متحد اصلی غیرناتو» معرفی می‌کند، اقدامی که راه را برای روابط نظامی و تجاری نزدیک‌تر بین ایالات متحده و این کشور حاشیه خلیج فارس باز می‌کند.

این اطلاعیه در حالی منتشر شد که او میزبان شیخ تمیم بن حمد آل ثانی در کاخ سفید بود و بر اهمیت استراتژیک این کشور حاشیه خلیج فارس تأکید کرد.

امیر قطر نخستین رهبر از بین رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس است که از زمان آغاز ریاست جمهوری بایدن به ملاقات با او رفته است.

درست پیش از سفر امیر قطر، واشنگتن و کویت گفتگوی استراتژیکی را با تأکید دوباره بر روابط ٦٠ ساله خود و نگاه به آینده به پایان رساندند.

شیخ تمیم علاوه بر دیدار با بایدن، با لوید آستین وزیر دفاع، آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه، اعضای کنگره و مقامات دیگر دیدار کرد.

بایدن، پیش از نشست دوجانبه در دفتر بیضی که دستور کار مفصلی را شامل می‌شد، گفت: «همکاری ما با قطر درخصوص بخش عمده‌ای از حیاتی‌ترین منافع ما نقش اساسی داشته است.»

او گفت: «ما می‌خواهیم در مورد امنیت در خلیج فارس و کل خاورمیانه، تضمین ثبات عرضه جهانی انرژی، ادامه همکاری با یکدیگر برای حمایت از مردم افغانستان و تقویت همکاری‌های تجاری گفتگو کنیم.»

این دو رهبر در پایان نشست، انعقاد قرارداد ٢٠ میلیارد دلاری قطر ایرویز را جشن گرفتند. به این ترتیب قطر ایرویز به اولین مشتری هواپیماهای باری جدید ۷۷۷ ایکس بوئینگ تبدیل شد که سفارش اولیه خود را شامل ٣٤ هواپیما را ارائه داد.

قطر ایرویز در مراسمی که در کاخ سفید برگزار شد، همچنین تعهدنامه‌ای به مبلغ ٦.٧ میلیارد دلار برای ٢٥ فروند هواپیمای مسافربری باریک بدنه ۷۳۷ ام آ ایکس امضا کرد.

دوستی نیرومند با قطر

بایدن قطر را «دوستی خوب و شریکی قابل اعتماد» خواند.

عنوان تازه «متحد اصلی غیرناتو» جایگاه قطر را در چارچوب حضور ارتش ایالات متحده در سطح جهان به رسمیت می‌شناسد و همچنین راه را برای روابط نزدیک‌تر باز می‌کند.

بنا به اعلام واشنگتن پست، در میان کشورهای حاشیه خلیج فارس تنها کویت و بحرین از چنین عنوانی برخوردار هستند.

قطر میزبان مقر فرماندهی مرکزی ایالات متحده در پایگاه هوایی عظیم العدید است و حدود ١٠ هزار پرسنل نظامی ایالات متحده در آنجا مستقر هستند.

قطر در حین انجام عملیات تخلیه افغانستان در سال گذشته میزبان حدود ٦٠ هزار افغانستانی و آمریکایی بود که از طریق العدید جابجا می‌شدند.

ایالات متحده مقر دیپلماتیک خود را در افغانستان به قطر منتقل کرده است و همین امر شهرت دوحه را به‌عنوان قطب کلیدی دیپلماسی به سطحی تازه رسانده است.

این کشور همچنین در تلاش برای احیای مجدد توافق هسته‌ای با ایران نقش ایفا می‌کند.

با توجه به ثروت فراوان قطر در زمینه انرژی، اهمیت این کشور در جبهه‌ دیگری یعنی تنش‌های فراآتلانتیک بر سر نیات روسیه در اوکراین نیز افزایش یافته است.

نشست مذکور تحت‌الشعاع تلاش برای تأمین گاز طبیعی کافی جهت گرم نگهداشتن اروپا در طول زمستان در صورت تشدید درگیری‌ها با روسیه قرار گرفت. پایتخت‌های غربی تهدید می‌کنند در صورت حمله روسیه به اوکراین، این کشور را مورد تحریم اقتصادی قرار خواهند داد.

قطر به همراه ایالات متحده و استرالیا از جمله بزرگترین صادرکنندگان گاز طبیعی مایع در جهان هستند و این امیدواری در واشنگتن و اروپا به چشم می‌خورد که دوحه بتواند به‌طور موقت مسیر صادرات خود به مقصد بازارهای آسیایی را تغییر دهد.

با این حال ظرفیت مازاد قطر در زمینه گاز طبیعی مایع خود اندک یا صفر است و طبق قراردادهای موجود در زمینه تغییر میزان عرضه خود با محدودیت‌هایی مواجه است.

روز سه‌ شنبه وزیر انرژی قطر به اتحادیه اروپا گفت: «حجم گاز مورد نیاز اتحادیه اروپا را نمی‌توان به‌طور یکجانبه و بدون بروز اختلال در عرضه به مناطق دیگر جهان تأمین کرد. امنیت انرژی اروپا نیازمند تلاش جمعی از سوی طرف‌های زیادی است.»

تأکید مجدد ایالات متحده و کویت بر روابط خود

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده و احمد ناصر المحمد الصباح، وزیر امور خارجه کویت و وزیر کشور در امور کابینه ٦ بهمن‌ در نشستی در واشنگتن پنجمین گفتگوی راهبردی ایالات متحده و کویت را به پایان رساندند.

این دو کشور «مجدداً بر تعهد مشترک خود برای ارتقای ثبات و امنیت منطقه و پیشبرد منافع متقابل، از جمله همکاری‌های دفاعی و امنیت سایبری، تجارت و سرمایه گذاری دوجانبه تأکید کردند.»

وزارت امور خارجه ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد دو طرف بر تداوم شش دهه روابط نیرومند و تزلزل‌ناپذیر ایالات متحده و کویت تأکید و در مورد اولویت‌های مشترک جهانی و منطقه‌ای گفتگو کردند.

این دو کشور به‌عنوان شرکای کلیدی در ائتلاف بین‌المللی برای شکست دادن داعش، تعهد خود را نسبت به شکست دائمی این گروه یادآور شدند و تعهد کردند که در کنار یکدیگر در برابر نفوذ بی‌ثبات‌کننده ایران بایستند.

ایالات متحده همچنین به «حمایت سخاوتمندانه کویت درخصوص انتقال شهروندان آمریکایی و اتباع دیگر از افغانستان» اذعان کرد و دو طرف بر لزوم برقراری صلح در یمن و تضمین جریان آزاد کمک‌های بشردوستانه تأکید کردند.

ایالات متحده از همکاری دفاعی پایدار دوجانبه و حمایت همیشگی کویت در میزبانی از نیروهای آمریکایی قدردانی کرد.

طرفین درخصوص تهدیدات موجود در منطقه و راه‌های تقویت مشارکت دفاعی از جمله از طریق تداوم همکاری در زمینه مدرن‌سازی، پایداری، آموزش، تمرینات و عملیات نظامی بحث کردند.

دو کشور همچنین مجدداً بر اهمیت همکاری مشترک برای مقابله با تأمین مالی تروریسم تأکید کردند و اشتیاق خود را برای همکاری درخصوص طرح اقدام امنیت سایبری به همراه مرکز ملی امنیت سایبری کویت اعلام داشتند.