همکاری نزدیک عربستان سعودی و ایالات متحده برای توسعهٔ تاکتیک‌های نوآورانهٔ ضدپهپادی

ارتش‌های ایالات متحدهٔ آمریکا و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای توسعه و بهبود تاکتیک‌های مقابله با هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) که امنیت منطقهٔ خلیج فارس را تضعیف می‌کنند به‌سرعت وارد عمل شده‌اند.

ارتش‌های ایالات متحده و منطقهٔ خلیج فارس در موارد متعددی طی ماه‌های گذشته در کنار هم آموزش دیده‌اند و هر بار مهارت‌ها و قابلیت‌های همکاری خود را بهبود بخشیده‌اند تا بتوانند به‌نحو بهتری با تهدید پهپادهای مسلح که به‌سرعت رو به تحول است مقابله کنند.

بسیاری از حملات پهپادی گروه‌های نیابتی و متحدان ایران در خاورمیانه و اوکراین با پشتوانهٔ شواهد علمی مرتبط با ایران بوده، گرچه جمهوری اسلامی تلاش کرده است تا نقش خود را در تولید و صادرات پهپاد پنهان کند.

قطعات به‌جامانده از حملات پهپادی، از جمله حملات شهریور ۱۳۹۸ علیه تأسیسات نفتی عبقیق و خوریس در عربستان سعودی، مؤید ارتباط این حملات با ایران است.

از آنجا که کاربرد انواع گوناگون پهپادهای مسلح در حملات سراسر منطقه رواج بیشتری یافته، آموزش‌های نظامی چندملیتی در زمینهٔ تاکتیک‌های ضدپهپادی گسترش یافته است.

به‌گفتهٔ ستاد فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام)، در اواخر اسفند سال گذشته، ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی نخستین رزمایش ضدپهپادی خود را در یک مرکز آزمایش نظامی جدید در ریاض به پایان رساندند.

رزمایش «شن‌های سرخ» اولین نمونهٔ این‌چنینی برای ارتش‌های دو کشور بود.

ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده سنتکام، روز سوم فروردین گفت مانورهای ضدپهپادی شامل تمرین‌های آتش زنده بوده است.

شرکت‌کنندگان به‌منظور بهبود توانایی مقابله با فعالیت‌های پهپادی، به بررسی تهدیدهای پیچیده مانند پهپادها پرداختند و نقاط ضعف حوزه‌های دیگر را نیز شناسایی کردند.

رزمایش عزم عقاب ۲۳ نیز، که روز ۷ خرداد با شرکت ایالات متحده، عربستان سعودی و دیگر کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس در عربستان سعودی آغاز شد، نشان‌دهندهٔ جایگاه برجستهٔ مقابله با پهپادهاست.

سنتکام گفت عزم عقاب یک رزمایش همه‌جانبهٔ ترکیبی و مشترک است که موجب بهبود همکاری‌های متقابل در زمین، هوا، دریا، فضا و فضای سایبری و ارتقای توانایی واکنش نسبت به پیشامدهای غیرمترقبه می‌شود.

سنتکام افزود این رزمایش دیرینه موجب تقویت آمادگی جمعی آمریکا، عربستان سعودی و کشورهای شورای همکاری خلیج فارس می‌شود و ثبات منطقه را افزایش می‌دهد.

این رزمایش برای تشکیل و استقرار یک گروه ضربت مشترک و ترکیبی با قابلیت واکنش نسبت به پیچیدگی تهدیدهای منطقه‌ای از طریق ایجاد یک رویکرد منطقه‌ای برای پدافند یکپارچهٔ هوایی و موشکی طراحی شده است.

در عزم عقاب ۲۳ از تجهیزات و مأموریت‌های نظامی زیادی استفاده شده است، از جمله یک رویداد آتش زنده با بهره‌گیری از تجهیزات پدافند هوایی و هواپیماهایی که به‌طور زنده علیه سامانه‌های هوایی بدون سرنشین به پرواز درمی‌آیند.

فرهنگ نوآوری

سنتکام به نشانهٔ اهمیتی که برای فناوری‌های نوظهور قائل است، در مهر سال گذشته اولین افسر ارشد فناوری خود را منصوب کرد؛ متصدی این سمت شویلر مور نام دارد و از مدت‌ها قبل پیشگام عرصهٔ نوآوری در این ستاد بوده است.

به‌گفتهٔ سنتکام، آقای مور در حال تسریع اجرای فناوری‌های نوین و طرح‌های جدید و ترویج خلاقیت در کلیهٔ رده‌هاست، که از جملهٔ آنها می‌توان به آزمایش‌های مقابله با پهپاد اشاره کرد.

ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده نیز برای نشان دادن تمرکز خود بر این فناوری در آذر سال گذشته اولین رویداد پهپادی و هوش مصنوعی خود را در بحرین برگزار کرد؛ این رویداد افق دیجیتال نام داشت و ۱۷ عضو همکار در این صنعت را گرد هم آورده بود.

در این رویداد از ۱۵ سامانه پیشرفته استفاده شد، که ۱۵ مورد از آن برای نخستین بار در خاورمیانه به‌کار گرفته می‌شود.

گروه ضربت ۵۹ نیروی دریایی ایالات متحده طی فعالیت‌های تکامل مرحله‌ای در ساحل و دریا پیشگام همکاران خود در این صنعت بود و موفق به پیشبرد تلاش‌های ناوگان در زمینهٔ بهبود هوشیاری دریایی منطقه شد.

گروه ضربت ۵۹ -- اولین گروه ضربت این‌چنینی در نیروی دریایی ایالات متحده -- در شهریور ۱۴۰۰ به‌منظور ادغام سریع سامانه‌های بدون سرنشین جدید و هوش مصنوعی در عملیات‌های دریایی ایالات متحده در سراسر خاورمیانه تشکیل شد.

این گروه ضربت از زمان شروع فعالیت خود مجموعه‌ای از سامانه‌های بدون سرنشین جدید را از داخل مراکز منطقه‌ای در بحرین و عقبه اردن به‌کار گرفته است، که یکی از این سامانه‌ها کشتی بدون سرنشین مانتاس دویل‌ری تی-۳۸ نام دارد.

به‌منظور تسریع ادغام به‌روزترین فناوری‌های بدون سرنشین در عملیات‌های روزانه، این کشتی به‌طور مرتب با هم‌پیمانان دریایی آموزش می‌بیند و عملیات انجام می‌دهد.

کاپیتان مایکل براسور، فرمانده گروه ضربت ۵۹، گفت: «سرعت فناوری در کل افق دیجیتال باورنکردنی بود».

«ما از مرزهای فناوری فراتر رفتیم و توانمندی‌های جدیدی برای هوشیاری حوزهٔ دریایی کشف کردیم تا بتوانیم توانایی دید خود را در بالا و پایین آب و روی آن ارتقا بدهیم.»

براسور متخصص رباتیک دریایی است و اپراتورهای مجرب با تخصص ویژهٔ منطقه از جمله مدیران سامانه‌های بدون سرنشین، رزمایش‌های بدون سرنشین، ادغام گروه‌های ضربت، فضای سایبری، هوش مصنوعی و فضا زیر نظر او کار می‌کنند.

گروه ضربت ۵۹ در رزمایش افق دیجیتال با بهره‌گیری از هوش مصنوعی توانست یک رابط کاربری در یک نمایشگر ایجاد کند که داده‌های دریافتی از چندین سامانهٔ بدون سرنشین در مرکز عملیات‌های رباتیک گروه ضربت ۵۹ را نشان می‌داد.

این گروه ضربت همچنین یک پهپاد را -- که اولین مورد این‌چنینی بود -- از روی عرشهٔ کاتر املن تونل متعلق به گارد ساحلی ایالات متحده به پرواز درآورد و توانایی گروه ضربت ۵۹ را در ایجاد یک شبکهٔ توری برای رلهٔ تصاویر سامانه‌های بدون سرنشین به مراکز فرماندهی ساحلی و دریایی ارتقا داد.

طی یک سال گذشته، گروه ضربت ۵۹ بیش از ۲۵٫۰۰۰ ساعت در آب‌های منطقه از کشتی‌های بدون سرنشین استفاده کرده است، که این مدت با ۱۲ سال آزمایش از ساعت ۹ صبح تا ۵ عصر در پنج روز هفته برابری می‌کند.

گروه ضربت ۳۹ ارتش ایالات متحده، یک نیروی نوآوری مستقر در زمین که در آبان ۱۴۰۱ تشکیل شد، نیز بر مقابله با تهدید کشتی‌های بدون سرنشین کوچک و توسعهٔ راهکارهای نوآورانه برای چالش‌های امنیتی تمرکز دارد.

گروه ضربت ۹۹ مستقر در قطر نیز در حوزهٔ هوایی فعالیت دارد و از ناوگانی از هواپیماهای بدون سرنشین تشکیل شده است که به‌گفتهٔ کوریلا، می‌تواند «تهدیدهای متوجه سامانه‌های ما و هم‌پیمانان ما را شناسایی کند و شکست بدهد».