پهپادهای ایرانی، تهدیدکنندهٔ امنیت و ثبات در خاورمیانه و فراتر از آن

پهپادهای تولید‌شده در ایران و مورد استفادهٔ نقش‌آفرینان مختلف دولتی و غیردولتی همچنان تهدیدی برای امنیت زمینی و دریایی در سراسر خاورمیانه به‌شمار می‌روند و در حال حاضر دامنهٔ صادرات مرگبار رژیم ایران بسیار فراتر از منطقه گسترش یافته است.

ایران تولیدکننده و صادرکنندهٔ عمدهٔ وسایل نقلیهٔ هوایی بدون سرنشین است که معمولاً با نام پهپاد شناخته می‌شود. به گزارش ایران پرایمر این کشور تجهیزات و آموزش پهپادها را نیز در اختیار شبکهٔ در حال گسترش نیروهای نیابتی و شرکایش قرار می‌دهد.

بنا به اعلام آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده، ایران با داشتن دست‌کم ٩ نوع پهپاد انتحاری مختلف، بزرگترین زرادخانهٔ پهپادها را در خاورمیانه در اختیار دارد.

ژنرال اسکات بریر، مدیر آژانس اطلاعات دفاعی ایالات متحده در اردیبهشت‌ماه سال گذشته گفت تعداد فراوان و تنوع پهپادها «بدون شک ابزاری را در اختیار تهران قرار می‌دهد تا به منافع ایالات متحده و شرکایش در سراسر خاورمیانه حمله کند.»

رد پای ایران در ده‌ها حملهٔ صورت‌گرفته به نیروهای ایالات متحده و ائتلاف بین‌المللی در سوریه و عراق دیده می‌شود، از جمله تازه‌ترین حملهٔ پهپادی که در روز پنجشنبه (٣ فروردین‌ماه) در نزدیکی شهر الحسکهٔ سوریه صورت گرفت.

این حملهٔ مرگبار با «پهپاد انتحاری» یک مرکز تعمیر و نگهداری را در پایگاه ائتلاف بین‌المللی هدف قرار داد که منجر به کشته شدن یک پیمانکار ایالات متحده و زخمی شدن پنج نظامی این کشور شد و واکنش ایالات متحده و هشدار شدید جو بایدن، رئیس‌جمهوری این کشور را برانگیخت.

خرابکاری در سوریه و عراق

در سوریه از پهپادهای ایرانی برای حمله به پایگاه‌های ائتلاف بین‌المللی، تضعیف عملیات ضدتروریسم و هموار کردن راه برای «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) جهت یافتن جای پایی در این کشور ویران‌شده از جنگ استفاده شده است.

در مردادماه سال گذشته گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه متخصصان حزب‌الله لبنان تحت حمایت ایران در حال آموزش دادن عملیات پهپادی به اعضای گروه شبه‌نظامی لشکر فاطمیون در صحرای شرقی (بادیه) در نزدیک پالمیرا هستند. این گزارش‌ها خشم فعالان سوری را برانگیخت.

بشیر البسام، حقوقدان سوری، استفادهٔ شبه‌نظامیان وابسته به ایران از پهپادها را در سوریه به چالش کشید و گفت این اقدام «سوریه و مردم سوریه را در موقعیت دشوارتری قرار می‌دهد».

او گفت: «سؤال این است که چرا این گروه‌های شبه‌نظامی باید به پهپاد مجهز شوند؟» و اعلام کرد اقدامات ایران سوریه را در معرض تحریم‌های بین‌المللی بیشتری قرار می‌دهد.

در عراق، شبه‌نظامیان وابسته به ایران از پهپاد برای حمله به مراکز دیپلماتیک خارجی و نیروهای ائتلاف بین‌المللی که با داعش می‌جنگند، استفاده کرده‌اند.

همچنین، این شبه‌نظامیان از پهپاد برای حمله به عربستان سعودی و امارات متحدهٔ عربی از خاک عراق و ارعاب آنها بهره گرفته‌اند.

چنین حملاتی تهدیدی مستقیم برای روابط اعراب از جمله برقراری روابط حسنه بین عراق و عربستان محسوب می‌شود و به‌طور بالقوه بودجهٔ مورد نیاز بازسازی عراق تأمین‌شده توسط عربستان را از دسترس خارج می‌کند.

صادرات مرگبار به یمن

در یمن نیز پهپادهای ایرانی در رژه‌های برگزار شده در صنعا که تحت کنترل حوثی‌ها است به نمایش گذاشته شده‌اند.

طبق گزارش ارائه‌شده به شورای امنیت سازمان ملل متحد در بهمن‌ماه سال گذشته، احتمالاً از پهپادها برای انتقال سلاح به حوثی‌ها استفاده می‌شود. این پهپادها به معنای واقعی کلمه برای بی‌اثر کردن تلاش‌ها جهت پایان دادن به این جنگ طولانی به پرواز درمی‌آیند.

به گزارش رسانه‌ها، نیروهای یمن در دی‌ماه سال گذشته در هنگام بازرسی کامیونی که ظاهراً حاوی لباس بود، توانستند محموله‌ای شامل موتورهای پهپاد را در مرز عمان کشف کنند که قرار بود به دست حوثی‌ها برسد.

عبدالمالک المخلفی، معاون کمیسیون مشورت و آشتی در توئیتر خود نوشت: «این پهپادها می‌توانستند چند نفر را بکشند؟ در هشت سال گذشته چه تعداد از آنها قاچاق شده‌اند؟»

به‌گفتهٔ مقامات، در دی‌ماه سال گذشته، کارشناسان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی برای کمک به حوثی‌ها جهت حمله به خطوط کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ و تنگهٔ باب‌المندب، در استان الحدیدهٔ یمن مستقر شده‌اند.

شبکهٔ خبری الحدث در آذرماه سال گذشته اعلام کرد که حضور متخصصان سپاه پاسداران که سکوهایی را برای پرتاب موشک و به پرواز درآوردن پهپاد ایجاد کرده‌اند، با تهدیدات حوثی‌ها مبنی بر تشدید تنش و انجام حملات تازه به خطوط کشتیرانی تقارن زمانی داشت.

علی حمید الاحذال، سخنگوی استان الحدیده، در دی‌ماه سال گذشته در گفتگو با المشارق گفت حوثی‌ها «در حال مونتاژ قطعات پهپاد ساخت ایران» در سرزمین اصلی و جزیرهٔ کمران در دریای سرخ هستند.

ناوگروه پهپادبر ایران

پهپادهای ایرانی که به مسیرهای کشتیرانی بین‌المللی در دریای سرخ و فعالیت‌های تجاری در عربستان سعودی حمله می‌کنند، باعث بروز اختلالات عمده در آب‌هایی می‌شوند که مسیر اصلی تأمین انرژی جهان است.

همچنین حملاتی که با استفاده از «قایق‌های بدون سرنشین» یا از خاک یمن انجام شده‌اند، بارها فرودگاهی در شهر ابها در عربستان و تأسیسات صنعت نفت را در جده هدف قرار داده‌اند.

انستیتو خاورمیانه در گزارش ١٧ اسفندماه خود اعلام کرد که دریافته است نیروی دریایی سپاه پاسداران در حال تبدیل کردن دو کشتی کانتینری تجاری متعلق به گروه کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران به اولین ناوهای هواپیمابر خود است. خطوط کشتیرانی مذکور متعلق به دولت بوده و مورد تحریم قرار گرفته است.

بنا به این گزارش: «ناوهای شهید مهدوی و شهید باقری احتمالاً بخشی از ناوگروه پهپادبر نیروی دریایی ایران خواهند بود که از چندین ناو و زیردریایی تشکیل شده است».

طبق این گزارش طراحی دو کشتی مذکور برای حمل هلیکوپتر و پهپادهای بال ثابت به پرواز درآمده از باند، از جمله پهپاد انتحاری شاهد-١٣٦ که تا ٢٥۰۰ کیلومتر برد دارد در دست انجام است.

مطابق این گزارش، شرکت مجتمع کشتی‌سازی و صنایع فراساحل ایران (ایزوایکو) در بندرعباس واقع در نزدیکی تنگهٔ هرمز از تغییر کاربری این کشتی‌ها حمایت می‌کند و تغییرات در ناو شهید مهدوی دست‌کم از اردیبهشت‌ماه گذشته تاکنون در حال انجام است.

به‌گفتهٔ رسانه‌های ایرانی، این ناوهای هواپیمابر قابلیت‌های شناسایی و حملهٔ دوربرد ایران را در خاورمیانه و فراتر از آن تقویت خواهند کرد.

همچنین ممکن است از آنها برای انجام حملات «نامتقارن و فرصت‌طلبانه» به دارایی‌های دریایی و اهداف نرم متحدان و شرکای ایالات متحده در منطقه استفاده شود.

در گزارش انستیتو خاورمیانه آمده است: «ایران قادر است کاری که با پهپادهای خود انجام داد را در مورد صدور این توانایی به شرکای دولتی و شبه‌دولتی یا غیردولتی و نیروهای نیابتی خود در خاورمیانه و سراسر جهان نیز انجام دهد.»

نیروی دریایی سپاه پاسداران در سال ١٤۰۰ یک نفتکش را به یک ناو پایگاه خط مقدم به نام ناوبندر مکران تبدیل کرد که قادر است پهپادهای رزمی را حمل کند.

صدور پهپاد به روسیه و فراتر از آن

ایران به‌طور مرتب پهپادهای تازه‌ای را به زرادخانهٔ خود اضافه می‌کند و در زمینهٔ ساخت، استفاده و صادرات آنها به‌شکلی فزاینده بلندپروازی می‌کند.

به گزارش ایران پرایمر، ایران تا ماه جاری صدها پهپاد انتحاری شاهد و پهپادهای تهاجمی و شناسایی مهاجر را به مسکو صادر کرده است.

روسیه از پهپادهای سری شاهد ایران در حملات خود علیه زیرساخت‌های اوکراین استفاده می‌کند که در تأمین گرمایش، آب و برق بخش زیادی از جمعیت اختلال ایجاد کرده است و موجب تلفات غیرنظامی شده است.

اوکراین روز سه‌شنبه اعلام کرد روسیه در طول شب در مجموع ١٥ پهپاد ساخت ایران را به‌سمت این کشور روانه کرده است که ١٤ فروند از آنها منهدم شده‌اند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، نیروهای مسلح اوکراین اعلام کردند ده‌ها پهپاد روسی را بر فراز کیف سرنگون کرده‌اند و «یک ساختمان غیرمسکونی به‌دلیل سقوط بقایای پهپاد آتش گرفت.»

بنا به اعلام ایران پرایمر، ایران علاوه بر ارائهٔ پهپادهای مرگبار به روسیه، آنها را در اختیار دست‌کم چهار دولت دیگر یعنی ونزوئلا، سودان، اتیوپی و تاجیکستان و همچنین هفت گروه شبه‌نظامی نیابتی خود قرار داده است.

با توجه به تهدید پهپادهای ایرانی برای منطقه و فراتر از آن، ستاد مرکزی ایالات متحده (سنتکام) به‌شکل جدی به دنبال شناسایی و کسب اطلاعات از عموم مردم درخصوص استفاده از پهپادهاست.

این مسئله پهپادهای ساخت ایران و انواع پهپادهای ایرانی را شامل می‌شود.

برنامهٔ پاداش‌های وزارت دفاع سنتکام به افراد واجدالشرایطی که اطلاعاتی را ارائه دهند که موجب محافظت از نیروهای ایالات متحده یا متحدان آن شود و آنها را قادر سازد تا با تروریسم مبارزه کنند، پاداش نقدی به مبلغ حداکثر ٥ میلیون دلار می‌پردازد.