کارشناسان: «احتمال» استفادۀ ایران از پهپاد برای تحویل سلاح به حوثی‌ها

عدن -- هیئت کارشناسی مسائل یمن در گزارشی که در ماه جاری تقدیم شورای امنیت سازمان ملل متحد شد، امکان استفاده از پهپاد برای قاچاق سلاح‌های ایران به مناطق تحت کنترل حوثی‌ها در یمن را مطرح کرد.

به‌گفتۀ تحلیلگران در یمن، در صورت انتقال هواپیماهای بدون سرنشین، موسوم به پهپاد، در یک مسیر هوایی جدید، این وسایل نقلیه از دید نیروهای دریایی ترکیبی که در دریای عرب، خلیج عدن و دریای سرخ گشت‌زنی می‌کنند دور خواهند ماند.

این نیروها به‌طور مرتب محموله‌های سلاح ایران را که در مسیرهای معروف قاچاق در آب‌های بین‌المللی برای حوثی‌ها ارسال می‌شده ضبط کرده‌اند.

این هیئت کارشناسی در گزارش دوم اسفند خود گفت امکان دارد قاچاق از طریق یک مسیر هوایی جدید -- از عمان به مناطق تحت کنترل حوثی‌ها -- صورت بگیرد.

در این گزارش آمده است که احتمال دارد پهپادهای حامل این سلاح‌ها محمولۀ خود را با چتر نجات در این مناطق رها کنند.

تحلیل بقایای پهپادها

به‌گفتۀ این هیئت، روز ۸ بهمن یک پهپاد با بال دلتا در منطقۀ شرق عمان سقوط کرده است.

گرچه ابتدا گزارش شده بود که این پهپاد جزء موج حملات علیه امارات متحدۀ عربی بوده است، عمان به هیئت کارشناسی گفته که این پرنده در مسیر «شمال به جنوب» حرکت می‌کرده و «فاقد تجهیزات حمله یا شناسایی» بوده است.

هیئت کارشناسی نیز خاطرنشان کرد که مشخصات فنی پهپاد مورد اشاره «شبیه پهپاد بدون سرنشین وعید با بال دلتا است، که نخستین بار در روز ۲۱ اسفند ۱۳۹۹ در رسانه‌های وابسته به حوثی‌ها به نمایش گذاشته شد».

به‌گفتۀ هیئت کارشناسی، وعید «نسخۀ بزرگ‌تر و از لحاظ فنی پیشرفته‌تر» پهپادی است که در حملات سال ۱۳۹۸ به عربستان سعودی مستند شده است.

این هیئت گفت: «گرچه پهپادهای نوع وعید در حمله به نفتکش مرسر استریت در روز ۷ مرداد ۱۴۰۰ و حمله به نفتکش پاسیفیک زیرکن در روز ۲۴ آبان ۱۴۰۱ در خلیج عمان به‌کار رفته، هیئت در مورد اینکه حوثی‌ها از آن برای حملات خود استفاده کرده باشند اطلاعی ندارد».

اما هیئت کارشناسی بقایای ناقص یک پهپاد نوع وعید را که نیروهای دولت یمن در شهریور ۱۳۹۹ در جبهۀ مأرب کشف کرده بودند بازرسی کرد و گفت: «این سامانۀ تسلیحاتی در یمن به‌کار گرفته شده است».

هیئت گفت پهپاد یافت‌شده در صحرای عمان «ممکن است ضمن یک "پرواز ترابری" به مقصد قلمرو تحت کنترل حوثی‌ها، که احتمالاً شامل یک مسیر تدارکاتی جدید می‌شود، سقوط کرده باشد».

دور زدن نظارت دریایی

فیصل احمد، تحلیلگر مسائل سیاسی، در تفسیر یافته‌های این گزارش به المشارق گفت «بسیار محتمل» است که برای قاچاق پهپادی سلاح‌های ایران به مقصد حوثی‌ها از یک مسیر هوایی استفاده شود.

او گفت یکی از مزایای چنین مسیری دور زدن کشتی‌های نظارتی است که در آب‌های بین‌المللی در امتداد مسیرهای دریایی گشت می‌زنند و بسیاری از محموله‌های تسلیحاتی ایران به مقصد حوثی‌ها نیز در همین مسیرها توقیف شده است.

وی خاطرنشان کرد که در گزارش این هیئت به شباهت پهپاد یافت‌شده در صحرای عمان، پهپاد نوع وعید ضبط‌‌شده توسط نیروهای دولتی در جبهۀ مأرب و موارد به‌کاررفته در حمله به عربستان سعودی اشاره شده است.

همچنین، احمد به توانایی ایران در ساخت پهپاد و عرضۀ آن به روسیه برای جنگ این کشور علیه اوکراین اشاره کرد و گفت این موضوع مؤید فرضیۀ هیئت کارشناسی است».

او گفت: «تعدد مسیرهای قاچاق سلاح‌های ایران از طریق دریا، زمین و هوا باعث افزایش احتمال تحویل موفقیت‌آمیز آن به حوثی‌ها می‌شود و در عین حال، توقیف آن را دشوار می‌کند».

محمود الطاهر، تحلیلگر مسائل سیاسی، به المشارق گفت: «حوثی‌ها با سوءاستفاده از آتش‌بس مورد حمایت سازمان ملل در یمن، چند راه برای قاچاق سلاح‌های ایران تدارک دیدند» که از آن جمله به پرواز درآوردن پهپاد از عمان به یمن است.

او گفت تقریباً هر هفته گشت‌های نظامی فعال در منطقه اعلام می‌کنند که یک عملیات قاچاق ایران را خنثی کرده‌اند.

وی افزود: «اما در عین حال، شاهد تشدید درگیری از سوی حوثی‌ها در جبهه‌های یمن هستیم، که نشان می‌دهد این گروه شبه‌نظامی مورد حمایت ایران به دنبال صلح نیست بلکه به دنبال راه انداختن دورهای تازه‌ای از درگیری است».

حوزه‌های متعدد قاچاق

احمد الصباحی، تحلیلگر مسائل سیاسی، به المشارق گفت: «تعجبی ندارد که از چتر نجات برای تحویل قطعات موشک و پهپاد استفاده شود، به‌ویژه با توجه به ابزارهای موجود و همچنین پشتیبانی ایران».

او گفت: «قاچاق قطعات پهپاد، مهمات ضدزره و ضدتانک، سلاح‌های کالیبر متوسط و قطعات موشک‌های بالستیک با روش‌های مختلف ادامه دارد».

وی افزود این کار از طریق «ابزارها، عوامل و پول‌های هنگفت و با حمایت و بودجه و آموزش ایران انجام می‌شود».

صباحی گفت پهپاد یکی از وسایل مورد استفاده برای قاچاق سلاح از طریق هواست، اما مسیرهای مهم دریایی و زمینی هم وجود دارد.

او خاطرنشان کرد: «وقتی یک محمولۀ سلاح توقیف می‌شود، می‌توان با قطعیت گفت ۱۰ کشتی دیگر توانسته‌اند رد شوند و این کار از طریق قایق‌های ماهیگیری کوچک و روش‌های دیگر انجام می‌شود».

وی افزود خط ساحلی یمن بسیار طولانی است، بیش از ۲۵۰۰ کیلومتر امتداد دارد، و نمی‌توان آن را به‌طور کامل رصد کرد.