بهگفتۀ ناظران، حملۀ پهپادی اواخر ماه گذشته به یک نفتکش مرتبط با اسرائیل در دریای عرب حاکی از تشدید اقدامات تهدیدآمیز تهران علیه کشتیرانی در منطقه است.
در روز ٢٨ بهمنماه، شرکت التسون، بهرهبردار کشتی کامپو اسکوئر، در بیانیهای اعلام کرد این کشتی حامل پرچم لیبریا در روز ٢١ بهمنماه و در ٣۰۰ مایل دریایی سواحل هند و عمان مورد اصابت یک شیئی هوابرد به بخش بالاست خود قرار گرفت.
بهگفتۀ این شرکت، این نفتکش که متعلق به یک میلیاردر اسرائیلی است، آسیب جزئی دید اما متحمل هیچگونه تلفات جانی نشد.
یک منبع نظامی ایالات متحده گفت این حمله احتمالاً با استفاده از پهپاد شاهد-١٣٦ صورت گرفته است. این پهپاد، یکی از هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) ایرانی است که روسیه در تهاجم خود به اوکراین از آن استفاده کرده است.
در آبانماه نیز حملۀ مشابهی با استفاده از پهپاد، نفتکشی را در سواحل عمان هدف قرار داد که متعلق به یک شرکت اسرائیلی بود و نفت گاز حمل میکرد.
ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده ستاد مرکزی ایالات متحده (سنتکام) گفت: «حمله به یک کشتی غیرنظامی در این تنگۀ حیاتی دریایی بار دیگر ماهیت بیثباتکنندۀ فعالیتهای بدخواهانۀ ایران را در منطقه نشان میدهد.»
همچنین شواهد آشکاری دست داشتن ایران را در حملۀ پهپادی در سال ١٤۰۰ به نفتکش مرسر استریت در دریای عرب و در نزدیکی سواحل عمان اثبات میکند.
چنین حملاتی که معمولاً توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران انجام میشود، باعث بروز اختلالات عمدهای در آبهای خلیج فارس میشود که یکی از مسیرهای اصلی تأمین انرژی جهان بهشمار میرود.
بهگفتۀ راشد محمد المری، افسر سابق ادارۀ مبارزه با مواد مخدر پلیس دبی، حمله به کشتیهای بینالمللی در آبراهههای استراتژیکی مانند آبهای خلیج فارس عواقب گستردهای دارد.
او به المشارق گفت این آبها نهتنها برای خلیج فارس و منطقۀ عربنشین بلکه برای کل جهان اهمیت استراتژیک دارد، چراکه به مسیر ترانزیت کلیدی برای تجارت بینالمللی تبدیل شده است.
در روز ٢ اسفندماه، دریاسالار برَد کوپر، فرمانده ناوگان پنجم نیروی دریایی ایالات متحده، گفت حملات ایران در آبراهههای خاورمیانه و سایر نقاط منطقه «توجه همه را بهخود جلب میکند» چراکه همزمان تنشها بر سر برنامۀ هستهای در حال پیشرفت تهران افزایش پیدا کرده است.
در ماههای اخیر نگرانیها در مورد اقدامات بیثباتکنندۀ ایران افزایش یافته است، چراکه تهران به غنیسازی اورانیوم به میزان نزدیک به مقادیر تسلیحاتی ادامه میدهد و بنا به گزارشها، مواد شکافتپذیر کافی را برای چند بمب هستهای در اختیار دارد.
در روز ٣۰ بهمنماه، بلومبرگ نیوز گزارش داد بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی ذرات اورانیوم غنیشده تا ٨٤%را در تأسیسات غنیسازی ایران شناسایی کردهاند. این مقدار نزدیک به آستانۀ ٩۰ درصدی مورد نیاز برای تولید بمب اتمی است.
کوپر به آسوشیتدپرس گفت او در طی دو سال برعهده داشتن سمت فرماندهی ناوگان پنجم مستقر در بحرین، شاهد افزایش اقداماتی بوده است که آن را «فعالیتهای بدخواهانۀ» ایران در منطقه توصیف کرد.
کوپر در حاشیۀ برگزاری نمایشگاه و کنفرانس دفاعی بینالمللی ابوظبی گفت: «ما بر گسترش مشارکتهای خود تمرکز کردهایم. پاسخ کوتاه اینکه اقدامات ایران توجه همه را بهخود جلب کرده است.»
اما فقط مسئلۀ پهپادها نیست که اهمیت دارد، بلکه گشتهای نیروی دریایی سپاه پاسداران نیز بهطور مداوم کشتیهای نفتی را در تنگۀ هرمز تهدید میکنند و رفتاری خطرآفرین و غیرحرفهای با کشتیهای نظامی خارجی دارند.
پهپادها و گروههای نیابتی
ناوگان پنجم در تنگۀ هرمز گشتزنی میکند، تنگهای که یک پنجم نفت تولیدی جهان از آن عبور میکند. همچنین، منطقۀ فعالیت آن تا دریای سرخ، کانال سوئز و تنگۀ بابالمندب در یمن را نیز شامل میشود.
بنا به گزارش آسوشیتدپرس، ناوگان پنجم نیروی دریایی تحت فرماندهی کوپر، بهشکلی گسترده استفاده از پهپادها و هوش مصنوعی را برای گشتزنی در این آبراههها گسترش داد.
پهپادهای تولید و عرضهشده توسط ایران به سایر کشورهای منطقه که میزبان شبهنظامیان مورد حمایت ایران هستند نیز سرازیر شده است.
بر اساس گزارشهای اخیر، متخصصان حزبالله لبنان در بادیۀ سوریه (صحرای شرقی) و نزدیک پالمیرا نحوۀ استفاده از پهپادها را به اعضای لشکر فاطمیون افغان آموزش میدهند.
در یمن، شبهنظامیان حوثی مورد حمایت ایران بارها از پهپادهای ایرانی برای حمله به تأسیسات در عربستان سعودی و امارات متحدۀ عربی استفاده کردهاند.
در عراق نیز شبهنظامیان مورد حمایت ایران سالها است که از پهپادهای ایرانی برای حمله به پایگاهها و اهداف نظامی خارجی در خلیج فارس بهره گرفتهاند.
منصور الشهری، تحلیلگر مسائل نظامی اهل عربستان، گفت: «پهپادهای ایران خطر بزرگی هستند که باید با آن مقابله کرد.»
او به المشارق گفت: «برنامههای ایران غیرقابل پیشبینی است... و سیاستهایش سرکشانه و تنها در خدمت سیاستهای تهران و سپاه پاسداران است.»
او گفت: «نمونۀ روشن این مسئله استفادۀ خودسرانه [ایران] از این پهپادها برای حمله به کشورهای حاشیۀ خلیج فارس یا تهدید کشتیها در منطقۀ دریای عرب است.»
ولید ابوالخیر از قاهره در تهیۀ این گزارش همکاری داشته است.