تهدید بغداد و منطقه در نتیجۀ گسترش پهپادهای ایرانی در داخل عراق

صدور هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادها) توسط ایران به نیروهای نیابتی‌اش در عراق، سبب برانگیختن خشم همسایگان عراق، که از داخل خاک آن کشور هدف حملات پهپادهای مسلح قرار گرفته‌اند و نیز مقامات عراقی که از مداخلۀ ایران به تنگ آمده‌اند، شده است.

سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران دست‌کم از سال ۱۳۹۸ ده‌ها فروند پهپاد در اختیار نیروهای نیابتی عراقی خود قرار داده است. سپاه پیش از این نیز پهپادهایش را در اختیار حوثی‌های یمن و حزب‌الله لبنان قرار داده بود.

تحلیل‌گران خاطرنشان کردند که روی آوردن ایران به جنگ پهپادها طی این سال‌ها سپاه پاسداران را قادر ساخته است که از تجهیزات نظامی ارزان‌تر برای اجرای اقدامات مختل‌کنندۀ منطقه‌ای خود استفاده کند.

عبدالقادر النائل، پژوهشگر سیاسی، به المشارق گفت که ایران همچنین به نیروهای نیابتی منطقه ای خود کمک می‌کند تا قابلیت‌های فناوری بیشتری به‌دست آورند تا به این ترتیب بتوانند خودشان پهپادهای مسلح تولید کنند.

النائل گفت: «ایرانی‌ها روش به پرواز درآوردن مدل‌های پیشرفتۀ پهپادهای خود و نیز چگونگی ساختن آنها با استفاده از تجهیزات ارزان به‌منظور ارتقاء برای پرواز در مسافت‌های طولانی و حمل کلاهک‌های انفجاری سنگین‌تر را به شبه‌نظامیان آموزش دادند.»

او گفت که عملیات آموزش، ساخت، و تولید هواپیماهای بدون سرنشین در مقر اصلی شبه‌نظامیان در جرف‌الصخر، در جنوب بغداد انجام می‌شود.

زرادخانۀ پهپادی شبه‌نظامیان

به گزارش ایران پرایمر، دست‌کم چهار گروه شبه نظامی در عراق -- شامل سازمان بدر، کتائب حزب‌الله، کتائب جند‌الامام، و حرکت‌النجبا -- قابلیت‌های پهپادی را به نمایش گذاشته‌اند.

این شبه‌نظامیان در زرادخانۀ خود چندین نوع پهپاد دارند که از جمله می‌توان به پهپاد یاسر، که از پهپادهای شناسایی تولیدی سازمان صنایع هوایی ایران است و پهپادهای «بصیر-۱» و «عقاب-۱» اشاره کرد.

«بصیر-۱» یک پهپاد تجسسی و رزمی است که مشخصات آن مشابه پهپاد ایرانی «ابابیل-۳» است. بنا بر گزارش‌ها، برد این پهپاد بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ کیلومتر و مدت زمان پرواز آن تا چهار ساعت است.

«عقاب-۱» توسط «شرکت صنایع هوافضای فرناس پاسارگاد» ایران ساخته شده است و بنا بر گزارش‌ها بردی برابر با ۲۵ کیلومتر دارد و می‌تواند مدت ۴۵ دقیقه پرواز کند.

این پهپادها و سایر انواع آنها، از جمله «مهاجر-۶»، در یک رژۀ نظامی عظیم که روز ۵ تیر سال گذشته توسط سازمان بدر، کتائب حزب‌الله، و عصائب اهل‌الحق برگزار شد، به‌نمایش درآمد.

اما سازمان بدر سال‌ها پیش، یعنی از سال ۱۳۹۴، ادعا کرده بود که دارای یک زرادخانۀ پهپادی است.

در بهمن‌ماه ۱۳۹۳ یکی از رهبران بدر در بغداد گفت که ایران پهپادهایی در اختیار این شبه‌نظامیان قرار داده و نحوۀ ساخت پهپاد را به آنها آموزش داده است.

او به رویترز گفت: «با کمک مشاوران [ایرانی]، اکنون این شبه‌نظامیان می‌دانند که چگونه از پهپادها استفاده و آنها را تولید کنند.»

استمرار حملات

النائل گفت: «در سال‌های اخیر شبه‌نظامیان از این پهپادها برای حمله به بسیاری از اماکن غیرنظامی و نظامی در داخل عراق استفاده کرده‌اند و مسئولیت حملات مشابه و بسیار مؤثر به امارات متحدۀ عربی و عربستان سعودی را نیز بر عهده گرفته‌اند.»

طی سال گذشته، دست‌کم ۱۰ حملۀ پهپادی در عراق اجرا شد. از جملۀ این حملات می‌توان به حملۀ ۲۰ شهریور به فرودگاه بین‌المللی اربیل و حملۀ دیگری اشاره کرد که روز ۱۶ آبان خانۀ مصطفی کاظمی، نخست‌وزیر عراق، را هدف قرار داد.

در سال جاری میلادی، تاکنون سه فقره حملۀ پهپادی در عراق خنثی شده است. یکی از این حملات روز ۱۹ فروردین اجرا شد که در آن یک فروند پهپاد در نزدیکی قرارگاه هوایی عین‌الاسد در الانبار سرنگون شد.

گروه الویه الوعد الحق، که یک گروه کمتر شناخته‌شدۀ وابسته به کتائب حزب‌الله است، مسئولیت یک حملۀ پهپادی به ابوظبی در امارات را که بنا بر گزارش‌ها از داخل خاک عراق اجرا شده بود، بر عهده گرفت.

پیش‌تر، همین گروه مسئولیت حمله‌ای را که دی‌ماه ۱۳۹۹ به کاخ الیمامه و اهداف دیگر در ریاض، پایتخت سعودی، انجام شده بود، پذیرفت.

دست ایران

بنا بر گزارش‌های متعدد، قطعات پهپادهای مورد استفادۀ نیروهای نیابتی ایران در عراق، پس از ورود قاچاقی از ایران، توسط کارشناسان سپاه مونتاژ شده است.

این پهپادها در اجرای حملاتی به تأسیسات عراق به‌کار گرفته شده‌اند.

خرداد‌ماه گذشته، مقامات امنیتی عراق از سرنگونی دو فروند پهپاد مسلح در نزدیکی اردوگاه قدیمی راشد، در جنوب بغداد، خبر دادند. این حمله تنها چند روز پس از حملۀ مشابهی به فرودگاه بغداد انجام شد.

بررسی لاشۀ این هواپیما نشان داد که یکی از پهپادهای مورد استفاده در این حمله، پهپاد «شاهد» ساخت ایران بوده است.

ماجد‌ القیسی، تحلیل‌گر نظامی، به المشارق گفت که شبه‌نظامیان هم‌سو با ایران در عراق «فاقد توانایی تولید پهپادهای مجهز به سامانه‌ها و فناوری‌های پیشرفتۀ مورد استفاده برای شناسایی اهداف از فواصل دور و هدف قرار دادن آنها هستند.»

وی گفت، اما ایران از لحاظ فناوری از توانایی لازم برای تولید این پهپادها برخوردار است. او افزود که هدف از اجرای حملات پهپادی ایجاد ناآرامی است.

القیسی گفت، هزینۀ تولید این پهپادها پایین است. او افزود، اما آنها خطرناک هستند؛ چرا که برای مدت زمان طولانی در ارتفاع پایین پرواز می‌کنند و می‌توانند اهداف مشخصی را مورد حمله قرار دهند.