در شرایطی که تمرکز رژیم حاکم بر ایران بر مداخلهٔ منطقهای و شرارتهای دریایی قرار دارد، مردم ایران همچنان با سقوط آزاد ارزش واحد پول ملی، تورم فزاینده، بیکاری، و عدم اطمینان اقتصادی دست و پنجه نرم میکنند.
تعداد کودکان و خردسالانی که وادار بهکار میشوند در ایران رو به افزایش است. و در یک سال گذشته بازنشستگان دولت و کارگران برای ابراز نگرانی نسبت به پایین بودن دستمزدهایشان در شهرهای گوناگون بهصورت پراکنده تجمعهای اعتراضی برپا کردهاند.
میانگین نرخ تورم نقطه به نقطه که سال گذشته به نسبت سال مقابل آن حدود ۴۰ درصد بود، اکنون در مقایسه با زمان مشابه در سال گذشته به بیش از ۶۰ درصد افزایش یافته است. با این حال، حقوق کارمندان دولت امسال تنها ۲۰ درصد افزایش یافته است.
در شرایطی که هزینهکرد دولت برای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی روندی افزایشی دارد، بودجهٔ اختصاص یافته به مردم هر سال در حال کاهش است.
در بودجهٔ سال جدید، مبلغ تخصیصیافته به سپاه نسبت به سال گذشته ۲۸ درصد و برای ارتش ۳۶ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که نیروی پلیس -- که تا حدودی مسئول سرکوب اعتراضات امسال بوده است -- ۴۴ درصد افزایش بودجه داشته است.
شهرهای بزرگ ایران با آلودگی هوای مرگباری دست و پنجه نرم میکنند. این آلودگی هوا طی یک دههٔ گذشته هرساله وخیمتر شده است و سبب تعطیلی مدارس و ادارات بیشتری در فصل زمستان میشود.
با این حال، دولت در بودجهٔ سال مالی ۱۴۰۲ خود مبلغ تخصیصیافته به «طرح مبارزه با آلودگی هوا» را نسبت به سال گذشته بیش از ۱۰ درصد کاهش داده است.
یک مرکز تفریحی پردیس سینمایی که آب لولهکشی آن بهدلیل بدهی سنگین به دولت قطع شده بود، مجبور شد در روز ۲۲ خرداد درهای خود را بهروی عموم ببندد.
این مجتمع با اعلام این که کارکنان شرکت آب و فاضلاب شهر تهران با حضور در این مجتمع سینمایی لولههای آب آن را قطع کردهاند، گفت که پول مشتریانی که بلیت خریداری کردهاند را پس خواهد داد.
حتی شهروندانی که قبوض آب خود را بهطور منظم پرداخت میکنند از خطر قطع آب در امان نیستند.
ساکنان تهران، همانند بیشتر تابستانهای گذشته در برخی روزها ساعتها بدون آب میمانند.
آموزگار یک مدرسهٔ دولتی در تهران میگوید: «حکومت مدعی است پول کافی ندارد و به همین دلیل نمیتواند حقوق ما را افزایش دهد. اما میلیونها دلار برای سپاه و سرمایهگذاریها و شرکتهای آن هزینه میکند.»
او که نخواست نامش فاش شود به المشارق گفت: «آب، برق، یا بنزین کافی وجود ندارد. دولت هر ماه کمبود جدیدی را اعلام میکند، اما پول کلانی را صرف فعالیتهای نظامی میکند.»
تهدیدهای ایران در خلیج فارس
در همین حال، رژیم ایران در حال نمایش قدرت نظامی خود در خلیج فارس است و بارها کشتیهای خارجی را هنگام عبور از تنگهٔ هرمز مورد آزار و اذیت قرار داده است.
ارتش ایالات متحده روز ۱۴ تیر از دو مورد تلاش نیروی دریایی ایران برای توقیف نفتکشهای تجاری در آبهای بینالمللی در نزدیکی عمان جلوگیری کرد.
بهگفتهٔ مقامات آمریکایی، تلاش جمهوری اسلامی برای حمله به کشتیهای غیرنظامی غیرمسلح با ادعاهای حکومت تهران مبنی بر صلحطلبی و امنیتخواهی در منطقه مغایرت دارد؛ چرا که این اقدامات ایمنی و امنیت همهٔ کشتیهای تجاری در تنگهٔ هرمز را به چالش میکشد.
ناوگان پنجم ایالات متحده مستقر در بحرین در بیانیهای اعلام کرد بهمنظور محافظت از این گلوگاه حیاتی خلیج فارس با متحدان و همپیمانان خود همکاری میکند.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی ایالات متحده، روز ۲۲ اردیبهشت گفت: «ما شاهد تهدیدهای مکرر ایران و موارد توقیف سلاح و حمله به شرکتهای کشتیرانی تجاری بودهایم که از حقوق و آزادیهای ناوبری خود در آبهای بینالمللی و آبراههای راهبردی منطقه استفاده میکنند.»
نیروی دریایی ایران در ماه اردیبهشت نیز با سروصدای فراوان نخستین سفر دریایی دور دنیای خود را اعلام کرد.
یک تحلیلگر نیروی دریایی ایران که نخواست نامش فاش شود، گفت: «بهنظر میرسد اخبار خیلی دیر به نیروهای نظامی ایران میرسد. این نیرو چنان به سفر دور دنیا میبالد که انگار بعد از پنج قرن تازه آن را کشف کرده است!»
«مشکلات رژیم ایران، از جمله منسوخ بودن تجهیزات نیروی دریایی آن، بهقدری زیاد است که سفر دریایی دور دنیا باید آخرین چیزی باشد که مقامات حکومت به آن فکر میکنند.»
تلاش برای وصول بدهی
مقامات ایرانی در خردادماه گذشته گفتند که بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار از پول این کشور بهدلایل مختلف، از جمله تحریم، در چندین کشور مسدود شده است.
ابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری ایران، برای دریافت مطالبات مالی ایران و نیز همکاریهای بیشتر، به سه کشور منزوی و تحریمشده در آمریکای لاتین سفر کرد.
رئیسی در ماه خرداد از ونزوئلا، کوبا، و نیکاراگوئه بازدید کرد و ۲۵ توافقنامهٔ جدید با کاراکاس به امضا رساند. گمانهزنیها حاکی از آن است که او در این سفر از ونزوئلا خواسته است بدهی خود به ایران را بازپس دهد.
یک اقتصاددان که نخواست نامش فاش شود به المشارق گفت: «امیدوارم کشورهای دیگر پولی را که به ایران بدهکار هستند بازپس ندهند؛ چرا که تأدیهٔ این بدهیها به معنای سرازیر شدن پول نقد بیشتر در جیب رژیم است.»
او گفت: «هر مبلغ پول واردشده ، فقط بهدست سپاه پاسداران و نهایتاً عراق، یمن، یا سوریه میرسد. هیچ مقدار از این پولها خرج ایرانیها نمیشود.»
او گفت: «بنابراین من فکر میکنم اگر این پول برای مدتی در کشوری دیگر پسانداز شود -- شاید برای نسلهای آیندهٔ ایران، بهتر باشد.» با این حال، او افزود احتمال کمی وجود دارد که ایران بتواند پولی از ونزوئلا دریافت کند.
محمدعلی تیموری، مدیرعامل شرکت خودروسازی ایرانی سایپا، روز ۴ اسفند گفت که «سیاست سایپا تمرکز بر روسیه و ونزوئلا بهعنوان دو بازار اصلی مورد نظر خود است.»
او گفت که سایپا تاکنون محمولهٔ نخست شامل هزار خودرو را به ونزوئلا فرستاده است و «به محض اینکه ارز مورد نیاز برای خرید، انتقال پیدا کند» ۲ هزار دستگاه خودروی دیگر نیز آمادهٔ صادرات هستند.
جالب اینجاست در شرایطی که ایران خودروهایی را برای صادرات تولید میکند، مجلس قانونی را تصویب کرده است که برای نخستین بار اجازه میدهد خودروهای دستدوم خارجی وارد کشور شوند و این خود نشانهای دیگر از مشکلات عمیق اقتصاد ایران است.