منتفع شدن همدستان رژیم ایران و تقلای مردم این کشور برای بقا

درحالی‌که رژیم ایران برای تأمین مالی برنامه‌های خارجی خود تحریم‌ها را نقض می‌کند، مردم عادی این کشور به اعتراضات خود علیه شرایط دشوار اقتصادی و اجتماعی و پایین بودن دستمزدها ادامه می‌دهند.

با این همه، این تظاهرکنندگان که از تمام قشرهای جامعه هستند و دست به تظاهرات سراسری زده‌اند، به‌جای اینکه با دریافت کمک از رژیم شرایط زندگی‌شان بهبود پیدا کند، ساکت و سرکوب شده‌اند.

تعداد افراد خردسال موسوم به «کودکان کار» که در تهران و سایر شهرهای بزرگ ایران مجبور به کار کردن یا دست‌فروشی در خیابان‌ها هستند رو به افزایش است. بعضی از آنها غیر از خیابان جایی برای خوابیدن ندارند.

در این میان معلمان، کشاورزان، بازنشستگان و کارگران صنایع نفت، گاز، پتروشیمی و نیرو با وضعیتی مواجه شده‌اند که اخیراً گروهی از کارشناسان مستقل حقوق بشر سازمان ملل متحد آن را «سرکوب خشونت‌آمیز» خوانده‌اند.

این ١١ کارشناس در روز ٢٥ خردادماه طی بیانیه‌ای اعلام کردند: «ما بابت تشدید بازداشت‌های خودسرانۀ اخیر معلمان، مدافعان حقوق کارگران و رهبران اتحادیه‌های صنفی، وکلا، مدافعان حقوق بشر و سایر نقش‌آفرینان جامعۀ مدنی نگران هستیم.»

روز پنجشنبه (٣۰ تیرماه) وحید اشتری، فعال رسانه‌ای که خبر خرید هنگفت خانوادۀ محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس در ترکیه را منتشر کرده بود، به دو سال حبس محکوم شد.

با گرمتر شدن هوا رژیم تعداد زیادی از نیروهای خود را که عمدتاً شامل زنان هستند برای سرکوب زنان عادی که از رعایت حجاب کامل خودداری می‌کنند، به‌کار گرفته است. این نیروها تلاش می‌کنند کسانی را دستگیر کنند که «طبق قانون حجاب کامل را رعایت نمی‌کنند»، اما بسیاری از این زنان در مقابل دستگیری مقاومت می‌کنند.

درگیری بین نیروهای رژیم و شهروندانی که در خیابان‌ها و وسایل نقلیۀ عمومی از رعایت کامل قوانین حجاب خودداری می‌کنند، رو به افزایش است.

قالیباف که از نزدیکان قاسم سلیمانی، فرمانده کشته‌شدۀ نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی محسوب می‌شود، در دورانی که شهردار تهران بود به اختلاس مبالغ هنگفتی متهم شد. با این حال او در حین محاکمه، محکوم نشد، حال آنکه چند تن دیگر مجرم شناخته شدند.

خانوادۀ او در فروردین‌ماه با به همراه داشتن ٢۰ چمدان بزرگ از اقلامی که در سفر ترکیه خریداری کرده بود، خبرساز شد. این اتفاق درحالی رخ داد که بسیاری از مردم در ایران شدیداً در مضیقه هستند و همین موضوع خشم عمومی را برانگیخت.

در همین حال مقامات رژیم، از جمله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، دائماً اعلام می‌کنند که ساده‌زیست هستند و دارایی‌های اندکی دارند، با این حال، شواهدی فراوان وجود دارد که خلاف این مسئله را نشان می‌دهد.

ساکت کردن صدای فیلم‌سازان

به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز سه‌شنبه قوۀ قضائیه ایران اعلام کرد جعفر پناهی، فیلم‌ساز سرشناس مخالف رژیم که هفتۀ گذشته در تهران دستگیر شد، باید محکومیت شش سالۀ خود را که قبلاً در سال ١٣٨٩ به وی ابلاغ شده بود، سپری کند.

پناهی به‌خاطر فیلم‌هایی در نقد ایران مدرن برندۀ جوایز متعددی از جشنواره‌های بین‌المللی شده است.

او پس از مصطفی آل‌احمد و محمد رسول‌اف، برنده جایزۀ خرس طلایی برلین در سال ١٣٩٩، سومین کارگردانی است که طی این ماه بازداشت می‌شود.

مسعود ستایشی سخنگوی قوۀ قضائیه گفت: «پناهی در سال ١٣٨٩ مجموعاً به شش سال حبس محکوم شده بود و برای اجرای حکم به بازداشتگاه اوین منتقل شد».

زندان اوین واقع در شمال تهران بدنام‌ترین زندان کشور است که تقریباً همۀ زندانیان سیاسی مهم در آنجا زندانی هستند.

در مردادماه سال گذشته مدیر سازمان زندان‌های ایران اذعان کرد که فیلم‌های هک‌شده که نقض حقوق بشر در اوین، از جمله ضرب و شتم زندانیان به دست نگهبانان، را نشان می‌دهد، واقعی است.

با این حال او از عذرخواهی از زندانیان و خانواده‌هایشان خودداری کرد.

پناهی در سال ١٣٨٩ به‌دلیل حمایت از تظاهرات سال ١٣٨٨ در واکنش به انتخابات پرمناقشۀ ریاست‌جمهوری دستگیر شد. در این انتخابات، محمود احمدی‌نژاد برای دور دوم به ریاست‌جمهوری رسید، اما تظاهرات متعاقب آن باعث پدید آمدن جنبش سبز در ایران شد.

پناهی به اتهام «تبلیغ علیه نظام»، به شش سال زندان، محرومیت از کارگردانی یا نوشتن فیلمنامه و ممنوعیت خروج از کشور محکوم شد.

با این حال او در سال ١٣٨٩ تنها دو ماه را پشت میله‌های زندان گذراند و سپس آزادی مشروط دریافت کرد که امکان لغو آن در هر زمان وجود دارد.

پناهی روز ٢۰ تیرماه پس از مراجعه به دادسرا برای پیگیری وضعیت رسول‌اف، مجدداً بازداشت شد.

این دستگیری‌ها پس از آن صورت می‌گیرد که پناهی و رسول‌اف در اردیبهشت‌ماه امسال طی نامه‌ای سرگشاده از بازداشت چند تن از همکاران خود در کشورشان انتقاد کردند.

خشم بین‌المللی

این وضعیت واکنشی سریع و خشم‌آلود را در دنیای فرهنگ در پی داشت.

برگزارکنندگان جشنوارۀ فیلم کن گفتند این دستگیری‌ها و همچنین «موجی از سرکوب در ایران را که طبق شواهد علیه هنرمندانش در راه است، شدیداً محکوم می‌کنند».

جشنوارۀ فیلم ونیز خواستار «آزادی فوری» این کارگردان‌ها شد و جشنوارۀ فیلم برلین نیز اعلام کرد که از این بابت «ناراحت و خشمگین» است.

ایالات متحده «تلاش‌های مداوم تهران برای جلوگیری از اعمال آزادی بیان» را محکوم کرد.

سخنگوی وزارت امور خارجۀ ایالات متحده گفت: «ما از دولت ایران می‌خواهیم همۀ کارکنان رسانه‌ها، فعالان و تظاهرکنندگان مسالمت‌آمیزی را که خودسرانه بازداشت کرده است، آزاد کند.»

روز سه‌شنبه، سخنگوی وزارت خارجۀ فرانسه بار دیگر خواستار آزادی «فوری» پناهی شد و «دستگیری خودسرانه» او را محکوم کرد.

این وزارتخانه، هفتۀ گذشته به «وخامت نگران‌کنندۀ وضعیت هنرمندان در ایران» اشاره کرده بود.

ایران طی هفته‌های اخیر چندین چهرۀ برجسته را بازداشت کرده است، از جمله مصطفی تاج‌زاده، سیاستمدار اصلاح‌طلب، که روز ١٧ تیرماه بازداشت شد.

ستایشی روز سه‌شنبه گفت: تاج‌زاده در حال حاضر در زندان اوین در بازداشت موقت است و به «اجتماع و تبانی به‌قصد اقدام علیه امنیت کشور و تبلیغ علیه نظام» متهم شده است.

این سیاستمدار در ابتدا در سال ١٣٨٨ و در جریان اعتراضات جنبش سبز در اعتراض به انتخاب مجدد احمدی‌نژاد دستگیر شد.

تاج‌زاده که در راه ایجاد «تغییرات ساختاری» و دموکراتیک مبارزه کرده است، در سال ١٣٨٩ به اتهام صدمه‌زدن به امنیت ملی و تبلیغ علیه حکومت محکوم شد و پس از گذراندن دوران محکومیتش در سال ١٣٩٥ آزاد شد.

او در دورۀ محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اصلاح‌طلب ایران طی سال‌های ١٣٧٦ تا ١٣٨٤ معاون وزیر کشور بود.

معاملات مشکوک

در همین حال رژیم ایران به انجام معاملات پنهانی شامل قاچاق و نقل‌وانتقال غیرقانونی نفت، دزدی دریایی و عملیات پولشویی با استفاده از شرکت‌های صوری به‌منظور اجتناب از تحریم‌های بین‌المللی ادامه داده است.

روز ١٥ تیرماه، ایالات متحده بیش از ١٢ تولیدکنندۀ نفت و پتروشیمی، شرکت‌های حمل‌ونقل و شرکت‌های صوری را به‌دلیل نقض تحریم‌های نفتی علیه تهران در لیست سیاه خود قرار داد.

این ١٥ فرد و نهاد تحریم‌شده، از شبکه‌ای از شرکت‌های صوری مستقر در کشورهای حاشیۀ خلیج فارس به‌منظور تسهیل فروش و حمل‌ونقل غیرقانونی نفت، فرآورده‌های نفتی و محصولات پتروشیمی ایران به شرق آسیا استفاده می‌کردند.

ایالات متحده پیش از این نیز در روز ٢٦ خردادماه سه تولیدکنندۀ محصولات پتروشیمی ایران را به‌دلیل دور زدن تحریم‌ها به همراه شرکت‌های صوری مرتبط در چین و امارات متحده عربی تحریم کرده بود.

فرامرز ایرانی، تحلیلگر سیاسی اهل کرمان به المشارق گفت این واسطه‌ها افراد وابسته به رژیم هستند که به آنها «کاسبان» تحریم گفته می‌شود.

وال استریت ژورنال در روز ١ تیرماه طی گزارشی به نقل از دیپلمات‌ها و مقامات ایرانی و غربی نوشت ایران «از طریق شبکه‌ای از شرکت‌های نیابتی، صرافی‌ها و واسطه‌ها» تحریم‌ها را دور زده است.

حسن زمانی، تحلیلگر بازار سرمایه گفت نهادهای ایرانی تحت کنترل دولت در خارج از ایران حساب‌های بانکی باز کرده‌ و شرکت‌های صوری تأسیس کرده‌اند تا نفت و فرآورده‌های نفتی ایران را به هر ارزی که امکان‌پذیر باشد به فروش برسانند.

زمانی با استناد به گفته‌های یکی از سازمان‌های دیده‌بان مبارزه با پولشویی جهانی گفت: «در حال حاضر ایران بهشت پولشویی در جهان است، زیرا به عضویت گروه ویژۀ اقدام مالی (FATF) درنیامده است.»

رژیم ایران با دور زدن تحریم‌ها و کسب سود برای مسلح کردن نیروهای نیابتی خود در لبنان، عراق، سوریه و یمن باعث فقیر شدن اکثریت مردم ایران می‌شود.