بهگفتۀ ناظران، در بحبوحۀ افزایش نگرانکنندۀ مجازات اعدام و استفادۀ مجدد از مجازات قطع عضو، خشونت رژیم ایران علیه معترضان، گروههای اقلیت و زنانی که از رعایت حجاب سر باز میزنند نیز افزایش یافته است.
روند کنونی سرکوب خشونتآمیز دگراندیشان و مجازتهای سختگیرانه موجب جلب توجه و نکوهش جامعۀ بینالمللی شده است.
سازمان عفو بینالملل روز چهارشنبه (۱۲ مرداد) اعلام کرد در سرکوب خشونتآمیز نیروهای امنیتی ایران علیه اعتراضات نسبت به افزایش هزینۀ زندگی، که منجر به شلیک گلولههای جنگی و شکاری شده است، دستکم چهار نفر جان باختهاند.
این گروه مدافع حقوق بشر گفت مقامهای ایران باید در قبال «سیل خشونت» علیه معترضان جنوب غرب این کشور وادار به پاسخگویی شوند.
عفو بینالملل بر درخواست خود از سازمان ملل متحد مبنی بر تشکیل سازوکار مستقلی برای تحقیق پیرامون این گونه جنایات در ایران تأکید کرد.
دیانا طحاوی، معاون مدیریت منطقهای عفو بینالملل برای خاورمیانه و آفریقای شمالی، گفت: «پاسخ نظامی مقامها بار دیگر بیاعتنایی محض آنها را نسبت به حرمت جان انسان و استانداردهای حقوقی بینالمللی در زمینۀ استفاده از زور و سلاح گرم آشکار کرد».
خانم طحاوی افزود: «نیروهای امنیتی ایران اگر وادار به پاسخگویی نشوند جرأت بیشتری برای قتل و جرح معترضان پیدا خواهند کرد».
در اواسط اردیبهشت، اعتراضات نسبت به افزایش قیمت مواد غذایی در استان خوزستان واقع در جنوب غرب ایران آغاز شد و سپس به استان چهارمحال و بختیاری سرایت کرد.
سازمان عفو بینالملل گفت شواهد ویدیویی و صوتی نشان داده است که نیروهای امنیتی «چند بار در طول اعتراضات با سلاحهایی که مهمات جنگی و گلولههای شکاری داشتهاند شلیک کردهاند».
عفو بینالملل گفت گلولۀ شکاری -- که از پوکهای حاوی ساچمههای کوچک تشکیل شده و پس از شلیک به اطراف پخش میشود -- «اساساً دقیق نیست و به گونهای طراحی شده است که آسیب گستردهای ایجاد کند».
هدف گرفتن گروههای اقلیت
وزارت اطلاعات ایران روز دوشنبه گفت چند نفر از اعضای اقلیت بهاییان را به اتهام جاسوسی و فعالیت غیرقانونی جهت تبلیغ دینشان دستگیر کرده است.
دایان علایی از جامعۀ بینالمللی بهاییان گفت روز یکشنبه، ۱۳ بهایی، از جمله اعضای سرشناس جامعۀ بهاییان، طی یورش به ۵۲ خانه در سراسر کشور بیدرنگ دستگیر شدهاند.
جامعۀ بینالمللی بهاییان گفت روز سهشنبه نیز مقامهای ایران روستای روشنکوه در استان مازندران را محاصره کرده و ضمن تخریب کامل شش خانۀ بهاییان، ۲۰ هکتار زمین را مصادره کردهاند.
در یک فیلم منتشرشده در شبکههای اجتماعی دیده میشود که اهالی روشنکوه مات و مبهوت جلوی ویرانههای خانهشان ایستادهاند؛ گفته میشود تعداد زیادی از اهالی این روستا بهایی هستند.
جامعۀ بینالمللی بهاییان در بیانیهای گفت از تجهیزات سنگین خاکبرداری برای تخریب خانهها استفاده شده و یکی از اهالی بهایی نیز دستگیر شده است.
دایان علایی، نمایندۀ جامعۀ بینالمللی بهاییان در سازمان ملل متحد، گفت: «از همه میخواهیم صدایشان را بلند کنند و خواستار توقف فوری این اعمال رعبآور که مصداق بارز آزار و اذیت است، بشوند».
خانم علایی «نقشۀ گامبهگام» مقامهای ایران یعنی «دروغهای آشکار و سخنان نفرتبرانگیز آغازین، سپس یورشها و دستگیریها و مصادرۀ کنونی زمین و اشغال و تخریب خانهها» را محکوم کرد.
جمهوری اسلامی اعضای آیین بهایی را «مرتد» میداند و با سوءظن با آنها برخورد میکند چون مقر اصلی و مرکز مذهبیشان در شهر حیفا در اسرائیل واقع شده است.
بهاییان در یمن نیز با آزار و اذیتهای مشابهی از سوی گروه نیابتی ایران موسوم به حوثیها مواجه شدهاند.
در سال ۱۳۹۷، مجمع عمومی سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامهای از ایران خواست به موارد نقض حقوق بشر علیه اقلیتهای مذهبی، از جمله بهاییان، پایان بدهد.
در این قطعنامه به مواردی چون «آزار و اذیت، ارعاب، ظلم، دستگیریهای خودسرانه و بازداشت» اشاره شده است.
افزایش تکاندهندۀ اعدامها
سازمان حقوق بشر ایران، یک سازمان غیردولتی مستقر در نروژ، اعلام کرد تعداد زندانیانی که در نیمۀ نخست سال ۲۰۲۲ میلادی (از ۱۱ دیماه ۱۴۰۰ تا ۹ تیرماه ۱۴۰۱) در ایران اعدام شدهاند دو برابر آمار مدت مشابه سال قبل بوده است؛ این سازمان در سال جاری میلادی دستکم ۳۱۸ اعدام برای ایران ثبت کرده است.
روز اول مرداد، ایران اولین اعدام عمومی خود طی دو سال گذشته را انجام داد.
سازمان حقوق بشر ایران گفت ۱۰ زن نیز در میان اعدامیان بودهاند، که سه نفرشان در روز ۵ مرداد به دار آویخته شدهاند. همۀ این زنان همسرشان را به قتل رسانده بودند.
بهگفتۀ سازمان عفو بینالملل، در حال حاضر شاهد «اعدامهای پیدرپی» هستیم و این اعدامها با «سرعتی وحشتناک» صورت میگیرد.
روز سهشنبه رسانههای ایرانی گزارش کردند که بر اساس حقوق جزای اسلامی، دادگاههای ایران سه نفر را به این دلیل که به افراد دیگری حمله کرده و باعث از بین رفتن بینایی یک چشمشان شدهاند به کور شدن یک چشم محکوم کردهاند.
عفو بینالملل گفت ایران قطع انگشتان افراد محکوم به سرقت را نیز از سر گرفته است و دستکم دو زندانی در سال جاری با این مجازات روبهرو شدهاند؛ این مجازات با استفاده از گیوتین مخصوصی که در زندان اوین تهران قرار دارد اجرا میشود.
طبق گزارشهای واصله از داخل ایران، دستکم به یک نفر از افراد قطع عضوشده گفتهاند که با پرداخت مبلغی میتوانسته انگشتانش را برای پیوند عضو نگه دارد، اما آن شخص پولی برای این منظور نداشته است.
جنبش رو به پیشرفتی -- حول محور هشتگ #اعدام_نکن -- در داخل و خارج از ایران بهراه افتاده است که هدف آن توقف استفاده از مجازات اعدام در جمهوری اسلامی است.
آمار اعدامهای سالانۀ ایران بعد از چین از هر کشور دیگری در جهان بیشتر است.
یکی از صداهای رسا در این زمینه صدای محمد رسولاف، کارگردان ایرانی، است که فیلم تکاندهندۀ او به نام «شیطان وجود ندارد» در زمینۀ مبارزه با مجازات اعدام در سال ۱۳۹۸ در جشنوارۀ فیلم برلین برنده جایزۀ خرس قهوهای شد.
رسولاف در اواسط تیرماه پس از جمعآوری امضای کارگردانان و بازیگرانی که خواستار زمین گذاشتن تفنگ نیروهای امنیتی در مواجهه با اعتراضات شده بودند دستگیر شد.
قوۀ قضاییۀ ایران اعلام کرد جعفر پناهی، فیلمساز مخالف با حکومت که جوایز متعددی را از آن خود کرده و چند روز پس از رسولاف دستگیر شده است، باید حکم شش سال حبسی را که قبلاً در سال ۱۳۸۹ برایش صادر شده سپری کند.
پناهی برای ساخت فیلمهای منتقد ایران مدرن در جشنوارههای بینالمللی چند جایزه گرفته است.
مسعود ستایشی، سخنگوی قوۀ قضاییه، گفت «پناهی در سال ۱۳۸۹ در مجموع به شش سال حبس محکوم شده» و «برای تحمل کیفر حبس به بازداشتگاه اوین معرفی شده است».
سرکوب زنان بدحجاب
اعدامها و دستگیریهای خودسرانه در دوران ریاست جمهوری ابراهیم رئیسی شدیداً افزایش یافته و با انتصاب غلامحسین محسنی اژهای، وزیر پیشین اطلاعات، به ریاست قوۀ قضاییه، این موارد شدت بیشتری هم گرفته است.
ماه گذشته، «گشت ارشاد» رژیم ایران با آغاز برنامۀ سرکوب زنان بدحجاب، اقدام به آزار و اذیت و بازداشت زنانی نمود که از قوانین سختگیرانۀ رژیم در مورد حجاب سرپیچی میکنند.
با گرمتر شدن هوا، رژیم تعداد زیادی از نیروهای امنیتی را به سرکوب زنان متخلف گماشته است.
آنها کسانی را در خیابانها و وسایل حمل و نقل عمومی دستگیر میکنند که «حجاب کامل مطابق با قانون ندارند»، اما بسیاری از این زنان در مقابل دستگیری مقاومت میکنند، که این موضوع در برخی موارد موجب حوادث خشونتباری شده است.