مسکو -- به دنبال افزایش فشارها در رابطه با نقش یوگنی پریگوژین، بازرگان روسی که فعالیت های مشکوک و مبهمی دارد، در زمینه مداخله در انتخابات و تأمین مالی ارتش هایی که خواسته کرملین را در سراسر جهان اجرا می کنند، وی در معرض یک تهدید قانونی جدی قرار گرفته است.
واشنگتن در سال های ۱۳۹۷ و ۱۳۹۹ تحریم هایی را علیه پریگوژین اعمال کرد. واشنگتن می گوید که آژانس تحقیقات اینترنت که یک «کارخانه ترول» مستقر در سن پترزبورگ است، در زمینه مداخله در انتخابات ایالات متحده در سال های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۹ دست داشته است.
آژانس تحقیقات اینترنت همچنین به انتشار تبلیغات مختل کننده در جریان انتخابات و همه پرسی های کشورهای دیگر از جمله بریتانیا، آلمان، و فرانسه متهم شده است.
اتحادیه اروپا مهر ماه گذشته تحریم هایی را علیه پریگوژین به دلیل بی ثبات کردن لیبی از طریق حمایت از گروه واگنر وضع کرد.
اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده (اف بی آی) در بهمن ماه برای اطلاعات منجر به دستگیری پریگوژین ۲۵۰ هزار دلار پاداش تعیین کرد. اف بی آی اعلام کرد که پریگوژین «به اتهام دست داشتن در یک توطئه برای کلاهبرداری از ایالات متحده» تحت تعقیب است.
پریگوژین اکنون یک فراری بین المللی است.
گروه واگنر
پریگوژین ۵۹ ساله در اواخر دوران اتحاد جماهیر شوروی مدت نه سال را به جرم کلاهبرداری و دزدی در زندان سپری کرد. او پس از فروپاشی شوروی به عنوان یک غول در صنعت تهیه غذا ظهور کرد و قراردادهای او با کرملین لقب «سرآشپز پوتین» را برای او به ارمغان آورد.
او و تعداد دیگری از «عوامل تأثیرگذاری» فعالانه برای پیش بردن منافع ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در سراسر جهان فعالیت می کنند.
پریگوژین مستقیماً با گروه واگنر رابطه دارد. گروه واگنر یک شرکت نظامی خصوصی است که در درگیری های سراسر جهان برنامه های پلید کرملین را زیر پوشش انکارپذیری قابل قبول اجرا می کند.
گزارش های مربوط به موجودیت واگنر در آغاز جنگ در اوکراین منتشر شد؛ جنگی که در سال ۱۳۹۳ آغاز شد و ادعاهایی را مبنی بر حمایت کرملین از یک شورش جدایی طلبانه در شرق آن کشور برانگیخت.
این گروه بعدها دوباره در سوریه ظاهر شد. واگنر در سوریه رژیم بشار الاسد، رئیس جمهوری سوریه، را که درگیر جنگ بود تقویت کرد. رسانه های روسی واگنر را به شکنجه کردن بازداشت شدگان و محافظت کردن از دارایی های نفتی متهم کردند.
جنگجویان واگنر از آن زمان بار دیگر در برخی کشورهای آفریقایی که از لحاظ سیاسی شرایط ناپایداری دارند، ظاهر شده اند. آنها در جمهوری آفریقای مرکزی به عنوان «مربیان نظامی» و در لیبی، برای پشتیبانی از دولت خلیفه حفتر، مرد قدرتمند آن کشور که رقیب دولت مستقر است، فعالیت می کنند.
بلاروس سال گذشته ۳۳ تن از «جنگجویان» واگنر را به اتهام برنامه ریزی با مخالفان دولت برای شورش در آستانه انتخابات بازداشت کرد.
این افراد مدعی شدند که آنها در حال عبور از مینسک، پایتخت بلاروس، بودند تا به مقصدهای نهایی شان از جمله ونزوئلا، لیبی، کوبا، ترکیه، و سوریه بروند. این اذعانی شرم آور برای مسکو بود. مسکو نهایتاً توانست کاری کند که آنها بی سر و صدا آزاد شوند.
بنا به گزارش ها، واگنر علاوه بر پشتیبانی از عملیات نظامی رسمی روسیه، از جمله کاری که در سوریه انجام می دهد، نقش سنتی یک شرکت امنیتی خصوصی را نیز در نقاط دیگر ایفا کرده و به محافظت از زیرساخت ها یا سیاستمداران پرداخته است.
«فاش ترین راز مسکو»
در روز ۲۵ اسفند، سه گروه مدافع حقوق بشر در کشورهای فرانسه، سوریه، و روسیه یک شکایت حقوقی بسیار برجسته را در مسکو علیه گروه واگنر ثبت کردند. این شکایت در رابطه با بریدن سر یک مرد سوری در سال ۱۳۹۶ و آزارهایی که به باور آنها «جنایات جنگی» محسوب می شود، طرح شده است.
این تلاش حقوقی علیه واگنر در پی موجی از پرونده های مربوط به شکنجه در اروپا علیه مقامات رژیم سوریه مطرح شده است. بخت پیروز شدن رژیم سوریه در این جنگ داخلی ویرانگر با مداخله نظامی روسیه در سال ۱۳۹۴ افزایش یافت.
سازمان ملل متحد نیز در روز چهارشنبه (۱۱ فروردین) گفت که «مواردی از نقض شدید حقوق بشر» توسط مزدوران روسیه، از جمله گروه وانگر، در جمهوری آفریقای مرکزی اجرا می شود.
این دادرسی، تلاشی کم سابقه برای برملا کردن گروه واگنر -- و نقش پریگوژین در آن گروه -- است.
مسکو هرگز گزارش های مربوط به مزدوران واگنر را تأیید نکرده است و پریگوژین نیز داشتن هر گونه ارتباط با واگنر یا آژانس تحقیقات اینترنت را انکار می کند.
واگنر که مانند همه شرکت های خصوصی نظامی در روسیه غیرقانونی تلقی می شود، بنا بر گزارش ها از میان سازمان های اجرای قانون و ارتش عضوگیری می کند و سربازان آینده خود را با حقوق های پنج یا شش برابر متوسط دستمزد در روسیه، جذب می کند.
چندین سایت خبری محلی در روسیه با انتشار گزارش هایی از خاکسپاری جنگجویان مظنون در روسیه گفته اند که خانواده های آنها در ازای سکوت خود، مبالغ زیادی را دریافت می کنند.
اندیشکده کارنگی، واگنر را به عنوان «یکی از فاش ترین رازهای مسکو» توصیف کرده است.
کارنگی می گوید که این گروه دو هدف اصلی دارد: «یکی این که در زمان اعزام جنگجویان به مناطق جنگی انکارپذیری قابل قبولی را در اختیار کرملین قرار دهد» و «یک قابلیت آماده برای ایجاد تأثیرگذاری در کشورهای پذیرا» باشد.
«کاملاً پاک»
هم زمان با افزایش فشارها بر پریگوژین، او واکنش نشان داده است.
او در روز ۲ فروردین یک شکایت کیفری را نزد کمیته تحقیق روسیه علیه چندین تن از مقامات ایالات متحده از جمله کریستوفر ری، رئیس اف بی آی، ثبت کرد.
او روز بعد نامه ای را برای اف بی آی فرستاد و «کنکورد» آن را در شبکه اجتماعی «وی کنتاکته» منتشر کرد.
پریگوژین نوشت: «كلاهبرداران با كلاهبرداری سعی دارند که من - فردی کاملاً پاک - را به كلاهبرداری متهم كنند.»
همچنین دفتر مطبوعاتی کنکورد اعلام کرد که پریگوژین در ۳ فروردین «بنیاد مبارزه با سرکوب» (اف بی آر) را ایجاد کرده است.
در تلاشی که به نظر اقدامی آشکار برای دهان کجی به واشنگتن است، ظاهراً سرنام این سازمان به زبان روسی مشابه «اف بی آی» ایالات متحده انتخاب شده است.
اف بی آر پریگوژین در ظاهر برای حقوق بشر در کشورهای غربی مبارزه می کند و به پشتیبانی از کنشگران جامعه مدنی می پردازد.
اما در حال حاضر این اف بی آر شبحی بیش نیست.
این بنیاد مشخص نکرده است که چه کسی برای آن کار می کند و هم اکنون در حال انجام چه کاری است. به گزارش یک ایستگاه رادیویی اپوزیسیون به نام «اکو مسکووی»، این بنیاد هیچ گونه سخنگو، تارنما، یا حسابی در شبکه های اجتماعی ندارد.
«عوامل تأثیرگذاری»
به گفته مرکز دوسیه، که فعالیت های تبهکارانه افراد متعدد مرتبط با کرملین را ردیابی می کند، انجمن پژوهش آزاد و همکاری بین المللی ابزار دیگری در «شبکه عوامل تأثیرگذاری» پریگوژین است.
«دیلی بیست» روز ۱۲ بهمن گزارش داد: «این انجمن ناظران انتخابات را -- که بسیاری از آنها افراد معتقد به برتری نژاد سفید و نئونازی های مشهور اروپایی بودند -- برای تلاش جهت منحرف کردن رقابت های دموکراتیک در زیمباوه، ماداگاسکار، جمهوری دموکراتیک کنگو، و آفریقای جنوبی فرستاد. در این رقابت ها، دیگر بازوهای امپراتوری گسترده پریگوژین اغلب از یک یا چند نامزد حمایت کرده اند.»
عوامل مرتبط با عملیات تأثیرگذاری پریگوژین در مکانی نزدیکتر به روسیه، یعنی در برلین، یک کنفرانس دو روزه را در دی ماه برگزار کردند. این کنفرانس در ظاهر با هدف «ایجاد چشم انداز تازه ای از آینده پساهمهگیری» در استونی، لتونی، لیتوانی، لهستان، و آلمان برگزار شد.
بنا بر یک تحقیق مشترک انجام شده توسط «دیلی بیست»، مرکز دوسیه، شبکه تلویزیونی اِی آر دی آلمان، دلفی.ای ای در استونی، و سینا. ال تی در لیتوانی، «گفت و گوی راهبردی منطقه دریای بالتیک» به وسیله دو انجمن که ارتباطات نزدیکی با انجمن پژوهش آزاد و همکاری بین المللی داشتند، برگزار شد.
در این گزارش آمده است: «این [عملیات] نیز مانند اغلب اقدامات تأثیرگذاری خارجی پریگوژین، از مجموعه ای از ساختارهای مشابه عروسک های تو در توی روسیه (معروف به ماتروشکا) تشکیل شده است که در خارج از قلمرو فدراسیون روسیه ثبت شده اند و ریاست آنها دست کم روی کاغذ بر عهده افراد غیرروسی است.»
برای نمونه، یکی از سازمان دهندگان شرکت مشاوره ای «ادمیس» بود. این شرکت توسط یک شهروند لیتوانی که در عین حال از اعضای مدیریت «پژوهش آزاد و همکاری بین المللی» است، بنیان گذاری شده است و اداره می شود.
یک سازمان دهنده دیگر این همایش انجمن فدرال توسعه اقتصادی و تجارت خارجی در آلمان است. ریاست این انجمن که پیشتر با سرنام «بی دبلیو اِی» شناخته می شود، بر عهده یک شهروند آلمانی است که مشاور بازرگانی است و تخصص او در زمینه چین است.
به گزارش «دیلی بیست»، این انجمن همچنین با «مؤسسه پژوهشی گفت و گوی تمدن ها»، یک اندیشکده روسی که در سال ۱۳۹۵ توسط ولادیمیر یاکونین، از افسران سابق کا گ ب و از معتمدان نزدیک پوتین، تأسیس شد، همکاری کرده است.
یاکونین در سال ۱۳۹۴ توسط ایالات متحده به دلیل ظن به دست داشتن در اشغال اوکراین توسط روسیه، تحریم شد.