رژیم پوتین: یک بازیگر مخرب چندین ساله در عرصه جهانی

تحلیلی از فعالیت مسکو در عرصه جهانی بر ماهیت پلید رژیم تحت رهبری ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، تاکید می‌کند؛ چرا که قصد آشکار این عواملِ مورد حمایت حکومت، مداخله و دستکاری در جوامع خارجی، تضعیف دولت‌ها، نقض معاهده‌های بین‌المللی، انتشار اطلاعات نادرست، و زیر پا گذاشتن حقوق بشر است.

رژیم روسیه به خاطر اقدامات‌اش -- از انضمام غیرقانونی کریمه گرفته تا تلاش‌های آن حکومت برای به راه انداختن ناآرامی و اختلاف از طریق انتشار اطلاعات نادرست و هک کردن جهت تامین منافع رژیم -- سال‌ها در صف اول عوامل تبهکار و شریر عرصه بین‌المللی قرار داشته است.

اما اکنون آن نفوذ مخرب بیش از پیش به نقاط مختلف جهان گسترش یافته و بدبختی، مرگ، و تفرقه را به ارمغان آورده است و این موجب می شود که ناظران نسبت به آنچه پیش رو است، نگران شوند.

ماجراجویی نظامی

یکی از آشکارترین نشانه‌های فعالیت شریرانه کرملین، مداخله نظامی مستقیم آن حکومت در کشورها و مناطقی است که برای مسکو اهمیت راهبردی دارند.

تازه‌ترین نمونه از این دست، لیبی است که در آن مسکو، از طریق ارتش مزدوران نیابتی خود موسوم به «گروه واگنر»،‌ از خلیفه حفتر در برابر دولت لیبی، که از سوی سازمان ملل به رسمیت شناخته شده، حمایت می‌کند.

هر چند به نظر می‌رسد با توجه به اختلافات میان حفتر و این مزدوران و یک رشته شکست‌های نیروهای او در میدان نبرد، تلاش کرملین برای تحت کنترل درآوردن آن کشور ناکام مانده باشد؛ اما این جنگ صدها کشته و بیش از ۲۰۰ هزار آواره بر جای گذاشته است.

با این حال، به تازگی افشای موضوع استقرار جت‌های جنگنده روسیه در لیبی نشان می‌دهد که کرملین ممکن است به رغم تلاش ناکام خود برای کودتا در آنجا برنامه‌های بلندمدتی داشته باشد.

گروه بدنام واگنر،‌ که تحت پوشش «انکار باورپذیر» در سراسر جهان دستور کار ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، را اجرا می‌کند، در چندین کشور از جمله سوریه، سودان، ونزوئلا، ماداگاسکار، و غیره فعال بوده و یا هست.

گروه واگنر با هماهنگی نیروهای نظامی روسیه در جنگ داخلی در شرق اوکراین دست داشت و در انضمام غیرقانونی کریمه در سال ۲۰۱۴ توسط مسکو نقش کلیدی را ایفا کرد.

حمایت کرملین از بشار الاسد، رئیس‌جمهوری سوریه، رد خونین فاجعه‌باری را بر جای گذاشته است.

بمباران عامدانه اهداف غیرنظامی، از جمله بیمارستان‌ها، توسط جنگنده‌های روسی به کشته شدن دست‌کم ۶۵۰۰ غیرنظامی و آواره شدن نزدیک به یک میلیون نفر انجامیده است و حملات روسیه در شرق سوریه در تلاش‌های انجام شده برای مبارزه با «دولت اسلامی» (داعش) خلل ایجاد کرده است.

در گرجستان، شهروندان با مداخله آشکار روسیه روبه‌رو هستند. ارتش روسیه در تاریخ ۸ اوت ۲۰۰۸ به گرجستان یورش برد و از آن زمان تاکنون بخش‌های بزرگی از قلمرو آن کشور را اشغال کرده است. کرملین اوستیای جنوبی و یک منطقه جدایی‌طلب دیگر به نام آبخاز را به عنوان حکومت‌های مستقل به رسمیت شناخت و سپس پایگاه‌های نظامی دائمی خود را در قلمرو آنها مستقر کرد.

جنگ روسیه با گرجستان و اشغال یک پنجم خاک آن کشور دلهره زیادی را در آسیای میانه، جایی که رهبران و شهروندان آن به شکلی فزاینده نگران مداخله روسیه هستند، ایجاد کرده است.

قرقیزستان قصد و نیت اعزام سامانه‌های پدافند هوایی و موشکی در خاک خود را مورد سوال قرار داده است. مقامات ترکمنستان به طرزی فزاینده از هراس‌افکنی مداوم مقامات روسیه نسبت به امنیت مرزی ترکمنستان خشمگین هستند. تاجیکستان نیز نگران آن است که هدف کرملین از برانگیختن ترس نسبت به تروریسم این باشد که بگوید تاجیکستان به کمک نظامی روسیه‌ «نیاز دارد.»

در قزاقستان نگرانی‌ها نسبت به این موضوع که تلاش‌های اخیر مسکو برای گسترش همکاری‌های‌اش تحت اتحاد اقتصادی اورآسیا به معنای تقویت کنترل همسایگان‌اش توسط کرملین است،‌ رو به افزایش است.

نقض معاهدات

رژیم پوتین همچنین یک ناقض مستمر معاهده‌های امنیتی بین‌المللی است؛ معاهده‌هایی که هدف از آنها جلوگیری از بروز درگیری نظامی است.

در تازه‌ترین مورد، مسکو مفاد معاهده آسمان‌های باز ۱۹۹۲ را رعایت نکرده است. این معاهده به ۳۵ امضاءکننده آن، از جمله ایالات متحده و روسیه، اجازه می‌دهد تا بر فراز خاک یکدیگر پروازهای نظارتی غیرمسلحانه انجام دهند.

نقض مکرر این معاهده توسط روسیه، به ویژه اقدام مسکو در ممنوعیت پروازها بر فراز کالینینگراد و نیز بر فراز مناطق سرحدی گرجستان و روسیه، ایالات متحده را ناچار ساخته که به فکر خروج از این معاهده بیافتد.

پوتین سال گذشته حضور روسیه در پیمان منع موشک‌های هسته‌ای میان‌برد را به تعلیق درآورد. این معاهده مالکیت، تولید، و یا آزمایش موشک‌های شلیک شده از زمین که بتواند مسافتی بین ۵۰۰ تا ۵۵۰۰ کیلومتر را طی کند،‌ و همچنین پرتابگرهای آنها را ممنوع می‌کند.

ایالات متحده و همپیمانان ناتوی آن، پس از سال‌ها ثبت شکایات رسمی و تلاش برای یافتن راه‌حل‌های دیپلماتیک، به این نتیجه رسیدند که روسیه «آشکارا به نقض» این پیمان شاخص دوران جنگ سرد پرداخته است.

این معاهده یکی از دو معاهده کلیدی تسلیحاتی میان روسیه و ایالات متحده محسوب می‌شد. معاهده دیگر، پیمان جدید کاهش تسلیحات راهبردی (که نیو استارت یا آغازی نو نیز گفته می‌شد) میزان زرادخانه‌های هسته‌ای هر دو کشور را در سطحی بسیار پایین‌تر از اوج آنها در دوران جنگ سرد نگاه می‌داشت.

هر چند این توافق نیز قرار است در سال ۲۰۲۱ منقضی شود و به نظر می‌رسد که اراده سیاسی چندانی برای مذاکره جهت تمدید آن وجود ندارد.

اطلاع‌رسانی نادرست، هک کردن

کرملین شاید بیش از هر چیز به خاطر کارزار انتشار اطلاعات نادرست و تفرقه‌افکنی در اینترنت از طریق محل‌های موسوم به کارخانه‌های اوباش اینترنتی (ترول‌ها) و واحدهای هک‌کننده‌اش شناخته می‌شود.

دست حکومت روسیه به هنگام مداخله در چندین انتخابات ایالات متحده و اروپا، و نیز تفرقه‌افکنی در غرب، سر بزنگاه آشکار شد؛ اما در تازه‌ترین مورد، همه‌گیری ویروس کرونا و بیماری کووید-۱۹ ابزار بیشتری را برای انتشار هرج‌ومرج در اختیار مسکو قرار داده است.

هزاران حساب کاربری رسانه‌های اجتماعی مرتبط با روسیه تلاشی هماهنگ را برای پراکندن تئوری‌های توطئه درباره ویروس کرونا، آن هم درست در زمانی که موارد شیوع در سراسر جهان رو به افزایش بود، به راه انداختند. در همین حال، یک تحقیق مشخص کرد که این تلاش‌ها تازه‌ترین نمونه از کارزار بلندمدت پوتین برای بی‌اعتبار کردن نظام‌های درمانی غرب بوده است.

حتی در حالی که روسیه خود با یک شیوع گسترده در داخل مرزهایش روبه‌رو است، کرملین به استفاده از تاکتیک‌های مشابه برای ایجاد سردرگمی در مورد نظام بهداشتی خود آن کشور پرداخته و با این اقدام کارکنان بخش درمان در روسیه را خشمگین کرده است.

فیسبوک در ماه مه ده‌ها حساب کاربری این رسانه اجتماعی مستقر در روسیه، که کارزارهای تاثیرگذاری را با هدف مختل کردن انتخابات و به طور کلی جوامع در جهان پیش می‌بردند، را مسدود کرد. فیسبوک در ماه فوریه نیز ده‌ها حساب کاربری مرتبط با سازمان اطلاعات نظامی روسیه، که تلاش داشت تنش‌های قومی را برانگیزد، حذف کرده بود.

این فقط دو نمونه از موارد متعدد حذف حساب‌های کاربری شریر و بدخواه روسیه در رسانه‌های اجتماعی طی چند سال گذشته بوده است.

هکرهای روس سال‌ها است که رهبران و گروه‌های مختلف جهان را هدف حمله قرار داده‌اند. سازمان اطلاعات آلمان در ماه مه از کرملین خواسته بود که این فعالیت تبهکارانه را متوقف کند.

نقض آزادی‌ها

کرملین همچنین هر زمان که به نفع‌اش باشد، حقوق بشر و حقوق مدنی را در داخل و خارج از این کشور نقض و تضعیف می‌کند.

پوتین با توسل به قانونی که به آن کشور اجازه می‌دهد اینترنت روسیه را از بقیه نقاط جهان جدا کند، به صورت فعالانه به «تلاش‌ها برای کنترل اینترنت، و استفاده از شیوه‌های دقیق‌تر و پیچیده‌تر» ادامه می‌دهد. در همین حال، گمانه‌زنی‌های زیادی وجود دارد که می‌گویند او از بحران ویروس کرونا برای طولانی‌تر کردن مدت حکومت‌اش استفاده می‌کند.

در حالی که مهاجران آسیای میانه بدون کار و با منابع رو به اتمام به خاطر شیوع ویروس کرونا در روسیه گرفتار شده‌اند و شاهد وخیم‌تر شدن وضعیت‌شان به دلیل اقدامات غیرقانونی پلیس و تخلفات و تقلب‌های گسترده هستند، رژیم در این رابطه سکوت اختیار کرده است.

ناظران می‌گویند که رسانه‌های هوادار دولت در روسیه از اضطراب و نگرانی شهروندان در رابطه با همه‌گیری ویروس کرونا سوءاستفاده کرده و کارگران مهاجر اهل آسیای میانه را به عنوان افراد تبهکار و شرور معرفی کنند.

فضای خصمانه، شرایط کار نامناسب و بی‌رحمانه، و بیگانه‌هراسی آشکاری که مهاجران آسیای میانه در روسیه با آن روبه‌رو هستند -- و به نظر می‌رسد که همه این ناهنجاری‌ها مورد تایید مسکو است -- شرایطی آرمانی را برای استخدام‌کنندگان و جذب‌کنندگان نیرو برای افراط‌ گرایان جهت هدف قرار دادن و شکار کردن کارگران آسیب‌پذیر و خشمگین مهیا کرده است.