نشانه های کاهش نفوذ حزب الله در لبنان در نتیجه افزایش تنگناهای مالی

بیروت -- ناظران در لبنان می گویند که در پی کاهش حمایت مالی ایران از حزب الله، هواداران این حزب مدام با دشواری رو به رو بوده اند. آنها به تدریج، اما به طور قطعی، نسبت به آن حزب ابراز نارضایتی می کنند.

تسلط این حزب مورد حمایت ایران بر دولت لبنان نیز پس از استعفای دولت حسان دیاب، نخست وزیر موقت لبنان که همپیمان آن حزب بود، رو به افول بوده است.

حسان قطب، رئیس مرکز پژوهش و رایزنی لبنان، گفت که فشار ایالات متحده بر ایران از طریق کارزار تحریم های آمریکا، «نقش ایران و حمایت مالی آن از گروه های شبه نظامی و نیروهای همپیمانش را تضعیف کرده است.»‌

این شامل حزب الله و نیز نیروهای نیابتی ایران در عراق، یمن، و سوریه است.

قطب گفت: «کاهش حمایت ایران از حزب الله امری واضح است و نمی توان آن را پنهان کرد. این امر به ویژه با توجه به کاهش پرداخت های نقدی به همپیمانانش و تأخیر در پرداخت به خانواده های کشته شدگان و زخمی های آن حزب آشکار است.»

او گفت که همزمان با کاهش درآمد حزب الله،‌ آن حزب تلاش کرده است فرماندهان و عوامل خود را به استخدام نهادهای نیمه رسمی درآورد. به گفته او، این امر به ویژه در شهرداری هایی که به وضوح وابسته به آن حزب هستند، صدق می کند.

در این مشاغل به آنها حقوق های ماهانه پرداخت می شود. آنها همچنین از خزانه دولت خدمات پزشکی و کمک هزینه های تحصیلی و ایاب و ذهاب دریافت می کنند.

این حزب همچنین برای تضمین اشتغال برخی از عوامل خود در مؤسسه هایی که قبلاً دست نخورده مانده بودند -- مؤسسه هایی مانند دانشگاه لبنان -- از مرزهای معمول خود فراتر رفته است.

به گفته قطب، حزب الله گذرگاه های مرزی غیرقانونی با سوریه را باز نگه داشته است. وی افزود که حزب الله وارد تجارت مرکبات شده و اقدام به خرید محصولات و صدور مستقیم آنها به عراق با استفاده از این مجرا می کند و «به این ترتیب برای خودش درآمد کسب می کند.»

نفوذ کاهنده

الیاس الزغبی، تحلیلگر سیاسی، به المشارق گفت: «تحریم های ایالات متحده علیه ایران و حزب الله تنها عواملی هستند که قدرت این حزب را محدود کرده و نفوذ آن در روند تصمیم گیری سیاسی را کاهش داده اند.»

او گفت که سیاستمداران، افراد مستقل، و غیرنظامیان با هژمونی آن حزب مخالفت کرده اند. وی افزود که حزب الله دریافته است که دیگر قادر نیست حکومتی مانند حکومت دیاب را، که به آن حزب اجازه می دهد همچنان بر عرصه سیاسی تسلط داشته باشد، روی کار بیاورد.

حتی نفوذ حزب الله بر همپیمان خود، یعنی میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، نیز کاهش یافته است.

ایالات متحده در آبان ماه تحریم هایی را بر جبران باسیل، داماد میشل عون و رهبر جنبش میهن پرستانه آزاد (که توسط عون پایه گذاری شده است)، اعمال کرد. ایالات متحده، باسیل را به فساد و داشتن رابطه با حزب الله متهم کرده است.

باسیل، وزیر پیشین انرژی، در گذشته به دلیل ناکامی خود در حل مشکلات موجود در رابطه با سیستم ناکارآمد برق لبنان با انتقاداتی رو به رو بود. سیستم برق لبنان به شدت به ژنراتورها متکی است و از فساد گسترده رنج می برد.

جنبش میهن پرستانه آزاد و حزب الله سال ها بر وزارت برق و آب مسلط بوده اند. این سیاستمداران به توزیع برق رایگان به ساکنان حوزه انتخابیه خودشان - از جمله افراد ساکن در حومه جنوبی بیروت که تحت کنترل حزب الله است - متهم شده اند.

الزغبی گفت که همه این عوامل لبنان را به سوی «بازیابی آهسته و تدریجی حاکمیت لبنان» پیش برده است. او یادآور شد که قدرت نظامی و سیاسی گروه هایی مانند حزب الله «در مرحله افول» قرار دارد.

وی افزود که آن حزب خود متوجه این موضوع است. الزغبی یادآور شد که به رغم همه مظاهر قدرت که حزب الله همچنان به نمایش می گذارد، «هیچ نشانه ای مبنی بر این که آن حزب در آینده قادر خواهد بود خودش را از این رکود، عقب ماندگی، و افول خارج کند، دیده نمی شود.»

جامعه بین المللی و نهادهای مالی، از جمله صندوق بین المللی پول، کاملاً روشن کرده اند که تا زمانی که دولت لبنان از زیر سلطه حزب الله خارج نشود، آنها نمی توانند به لبنان کمک کنند.

از آبان ماه ۱۳۹۸، تظاهرکنندگان آشکارا خوستار خلع سلاح حزب الله شده اند. همزمان، سلاح های آن گروه و روابط آن با رژیم ایران گزینه های چندانی را برای دولت لبنان جهت دسترسی به کمک ها باقی نگذاشته است.

فعالیت غیرقانونی

علی الامین، نویسنده شیعه مذهب و از مخالفان حزب الله، می گوید که حزب الله «فارغ از بودن یا نبودن حمایت مالی ایران، قدرت را حفظ می کند. حزب الله از وضعیت کشور [لبنان]، امکانات آن، و گذرگاه هایش برای فعالیت های قاچاق استفاده می کند.»

الامین گفت که لبنان در همه سطوح شاهد بحران است. وی یادآور شد که این تنها حزب الله نیست که در شرایط کنونی با مشکل رو به روست.

وی افزود که با این وجود، حزب الله برای بقای خود به فعالیت های غیرقانونی-- مانند قاچاق و تجارت مواد مخدر-- دست می زند. به گفته او، حزب الله از درآمد حاصل از این فعالیت ها برای بسیج هوادارانش استفاده می کند؛ اما هنوز هم «قادر به برآورده ساختن نیازهای فزاینده اش نیست.»

الامین گفت، اگرچه حامیان حزب الله هنوز به مخالفت با آن نپرداخته اند، آنها کاملاً از وجود نابرابری های ژرف اجتماعی میان خودشان و اعضای آن حزب آگاه هستند.