بازگشت حدود ۶۰۰۰ اثر صنایع دستی عراق از انگلیس پس از یک قرن

هزاران اثر صنایع دستی عراق که در اردیبهشت‌ماه پس از یک قرن نگهداری در موزهٔ بریتانیا به این کشور بازگردانده شده است برای نمایش در موزهٔ عراق در بغداد آماده می‌شود.

این محموله دومین محمولهٔ عظیم عتیقه‌جات عراقی بود که از خارج به این کشور برمی‌گردد.

روز ۲۰ خرداد در مراسمی برای باز کردن جعبه‌های صنایع دستی در موزهٔ ملی عراق، محمد شیاع السودانی، رئیس‌جمهوری عراق، بر این نکته تأکید کرد که مراقبت از عتیقه‌جات ملی از اولویت‌های دولت متبوع اوست.

او گفت دولت به تلاش برای بازگرداندن عتیقه‌جات عراقی از خارج کشور ادامه خواهد داد.

در مرداد ۱۴۰۰، عراق بیش از ۱۷٫۰۰۰ مورد عتیقه‌جات غارت‌شده و قاچاق را از ایالات متحده برگرداند؛ این عتیقه‌جات جزء ارکان تاریخ و میراث فرهنگی این کشور شناخته می‌شود و بیشتر آن ۴۰۰۰ سال قدمت دارد.

به‌گفتهٔ سودانی، نُه سال پیش که «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) کنترل استان نینوا را به‌دست آورد، تمام فکر و ذکر آن کشتن مردم عراق و غارت عتیقه‌جات این کشور بود.

او گفت عتیقه‌جات جزء بنیان‌های اساسی هویت ملی مردم عراق است و افزود گنجینه‌های فرهنگی باید برای نسل‌های بعد حفظ شود.

سودانی خواستار تدوین یک برنامهٔ عملی برای جذب گردشگری باستانی به عراق و برگزاری گشت‌ها و بازدیدهای دانشجویی به‌منظور آشنایی جوانان عراقی با تاریخ کشورشان شد.

او گفت بازدید از موزهٔ عراق، که حافظ تاریخ بین‌النهرین است، دروازه‌ای به‌سوی کسب دانش و حافظهٔ ملی این کشور محسوب می‌شود.

روز ۱۹ اردیبهشت در خلال سفر عبداللطیف جمال رشید، رئیس‌جمهوری عراق، به انگلیس برای شرکت در مراسم تاج‌گذاری شاه چارلز سوم، ۶۰۰۰ مورد از صنایع دستی تمدن‌های عراق باستان در ۳۸ جعبه قرار گرفت و از این کشور برگردانده شد.

دولت عراق چهار جعبه حاوی نمونه‌های تقلید‌شده برای اهداف مطالعاتی، دو نقاشی و شش جعبه کتاب نیز از این کشور پس گرفت.

میراث فرهنگی

لیث مجید حسین، مدیر هیئت کشوری عتیقه‌جات و میراث عراق، گفت عتیقه‌جاتی که بازستانده شده قبلاً در سال ۱۳۰۲ به‌منظور پژوهش‌های آکادمیک، نگهداری و ترجمه به موزهٔ بریتانیا قرض داده شده بوده است.

او به المشارق گفت بازستاندن این حجم از عتیقه‌جات ملی کار دشواری بود، اما با تلاش‌های هماهنگ کلیهٔ سازمان‌های دولتی ذیربط و طرف انگلیسی انجام شد.

وی افزود تلاش‌ها برای بازستاندن عتیقه‌جات عراقی متوقف نخواهد شد و آثار بیشتری در آیندهٔ نزدیک به کشور بازگردانده خواهد شد.

رشید در یک کنفرانس مطبوعاتی که پس از ورود عتیقه‌جات در فرودگاه بین‌المللی بغداد برگزار شد گفت عملیات بازستاندن این آثار «مظهر اشتیاق برای حفظ میراث فرهنگی [عراق] است».

او گفت این میراث «نمایانگر هویت ملی و حافظهٔ تاریخی و فرهنگی کشور است».

عمر البرزنجی، معاون وزیر امور خارجهٔ عراق در امور حقوقی و چندجانبه، این عملیات بازستاندن عتیقه‌جات را مدیون کار سخت سودانی، وزارتخانه‌های امور خارجه و فرهنگ، سفارت عراق در لندن و دولت انگلیس دانست.

او گفت: «این صنایع دستی، نمایانگر بخش مهمی از تاریخ و فرهنگ کشور است و بازستاندن آن دستاورد تازه‌ای در مسیر احیای ثروت و میراث تاریخی عراق محسوب می‌شود که یکی از نقاط قوت آن است».

«دیپلماسی بازستاندن»

وزارت امور خارجهٔ عراق با اشاره به سخت‌کوشی هیئت‌های دیپماتیک خود در خارج از کشور و ارتباط مستمر آنها با دولت‌های مختلف در فرآیند بازگرداندن صنایع دستی به کشور، این فرآیند را «دیپلماسی بازستاندن» می‌نامد.

برزنجی به المشارق گفت پژوهشگران و متخصصان پس از چندین دهه مطالعه بر روی عتیقه‌جات عراقی در موزهٔ بریتانیا، به دانش گسترده‌ای دست یافته‌اند که مکمل مطالعات آنها بوده و موجب پیشبرد پژوهش‌های تاریخی و انسانی شده است.

به‌گفتهٔ مقام‌ها، در حال حاضر، موزهٔ عراق عتیقه‌جاتی را که اخیراً برگردانده شده است برای نمایش آماده می‌کند.

آنها گفتند دولت قصد دارد عتیقه‌جات برگشته را در موزه‌های دیگر نیز به نمایش بگذارد و نمایشگاه‌های جدیدی نیز افتتاح کند.

دولت عراق همچنین قصد دارد بازسازی موزه‌های موصل و انبار را به پایان برساند و عتیقه‌جات بازستانده و مواردی را که طی حفاری‌های اخیر کشف شده است در اختیار آنها قرار دهد تا در مراکز نوسازی‌شده به نمایش بگذارند.