ارتقای گردشگری در عراق هم‌زمان با بهبود شرایط امنیتی

پس از چندین دهه انزوای ناشی از جنگ‌ها و امواج خشونت، عراق بار دیگر آغوش خود را به روی گردشگران خارجی مشتاق بازدید از مکان‌های باستانی آن کشور باز کرده است؛ مکان‌هایی که در شهرهای تاریخی عراق به‌وفور یافت می‌شود.

به‌گفتۀ ناظران، گروه‌های گردشگری زیر چشمان هوشیار و مراقب نیروهای امنیتی عراق از شمال تا جنوب آن کشور مشغول گردشگری هستند. توانایی‌های این نیروها در نتیجۀ آموزش‌ها و پشتیبانی‌های ایالات متحده به‌میزان چشمگیری افزایش یافته است.

بنا بر اطلاعات رسمی، سال گذشته بیش از ۱۰۰ هزار گردشگر از کشورهای مختلف از جمله آمریکا، استرالیا، فرانسه، بریتانیا، و نروژ از عراق بازدید کردند. این رقم بیش از سه برابر تعداد این گردشگران در سال ۱۳۹۹ بود.

این گردشگران اغلب تجربیات‌شان را در حساب‌های شخصی‌شان در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک می‌گذارند و مشاهده‌ها و مصاحبه‌هایشان با مردم محلی را ثبت و ضبط می‌کنند.

داگ بارنارد، ویدیوبلاگر آمریکایی، یکی از این گردشگران است. او سال گذشته همراه دو تن از دوستانش به عراق رفت و ۱۹ ویدیوبلاگ دربارۀ دیدارش از شهرهای تاریخی و باستانی بابل، سامره، و نینوا و نیز اماکن مذهبی کربلا در یوتیوب منتشر کرد.

همچنین، او به چند بازار و قهوه‌خانه در بغداد، موصل، و بصره رفت و از تالاب جبایش در استان ذی‌قار نیز دیدار کرد.

بارنارد با ابراز خوشحالی از سفر به بسیاری از اماکن امنی که قبلاً برای گردشگران خطرناک محسوب می‌شدند، عراقی‌ها را مردمی «مهربان و سخاوتمند» توصیف کرد. او گفت که دوستان جدید بسیار زیادی پیدا کرده است که برخی از آنها از افسران امنیتی هستند.

افزایش آمادگی نیروهای امنیتی

بسیاری از گنجینه‌های باستانی عراق در جریان تسلط «دولت اسلامی» (داعش) بر بخش‌هایی از آن کشور غارت یا ویران شدند.

اما آمادگی نیروهای امنیتی برای مقابله با گروه‌های تروریستی و خنثی کردن بسیاری از حملات آنها، با بهره‌گیری از تخصص و آموزش نظامی ارائه‌شده توسط مستشاران آمریکایی طی چند سال گذشته افزایش یافته است.

به‌گفتۀ کارشناسان، این دوره‌های آموزشی فشرده به هزاران تن از پرسنل امنیتی عراق کمک کرده است که در محافظت از کشورشان ابتکار عمل را به‌دست بگیرند و عملیات‌های پیشگیرانه علیه پس‌مانده‌های داعش را هدایت کنند.

صفا الأعسم، کارشناس امنیتی، به المشارق گفت: «بازگشت گردشگران و مسافران خارجی به عراق برای آشنا شدن با میراث، تمدن، و زندگی ساکنان آن کشور، نتیجۀ تلاش‌های امنیتی است؛ تلاش‌هایی که به تحکیم ثبات کمک کرده است.»

او گفت: «امروز نیروهای ما بسیار آموزش دیده‌اند و می‌توانند شتاب حرکتی عملیات‌شان را علیه پس‌مانده‌های گروه‌های تروریستی حفظ کنند.» او افزود: «آنها هر چه در توان دارند را برای محافظت از کشورشان در برابر هر خطری انجام می‌دهند.»

الأعسم گفت که «امنیت تأثیر مستقیمی بر زندگی مردم دارد و در غیاب آن همۀ فعالیت‌ها» از جمله گردشگری «متوقف می‌شود.»

همچنین، او بر اهمیت تداوم توسعه توانایی‌های نظامی نیروهای عراقی برای غلبه بر چالش‌های امنیتی تأکید کرد.

پشتیبانی از فعالیت‌های گردشگری

به‌گفتۀ مقامات امنیتی، در شرایطی که آنها به تقویت اقدامات امنیتی خود ادامه می‌دهند، امروزه فرصت‌های بسیار خوبی برای توسعۀ بخش گردشگری وجود دارد.

سرلشکر سعد معن، سخنگوی وزارت کشور، در نخستین همایش سالانۀ گردشگری و مهمان‌پذیری که روز ۲۰ خرداد در بغداد برگزار شد، گفت: «ما وظیفه داریم که در زمینۀ رسیدگی به تمام الزامات امنیتی به‌منظور ایجاد محیطی که حامی فعالیت‌های گردشگری باشد، تلاش کنیم.»

او گفت که گردشگری، به‌ویژه در عراق که دارای مکان‌های باستانی و تاریخی فراوان است، یک فعالیت اقتصادی مهم محسوب می‌شود.

در عراق شش مکان وجود دارد که به‌عنوان میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، از جمله این اماکن می‌توان به قلعۀ اربیل، هترا، آشور (قلعه شرقات)، مناره ملویه در سامرا، و ویرانه‌های بابل و اهوار (تالاب‌ها) در جنوب عراق اشاره کرد.

همچنین بیش از ۱۲ هزار مکان دارای آثار باستانی در سراسر عراق وجود دارد. قدمت این آثار به دوره‌های مختلف باز می‌گردد.

عراق هم‌زمان با تقویت تدابیر امنیتی، در پی توسعۀ زیرساخت‌های گردشگری و احیای شهرهای باستانی خود است که از تروریسم آسیب دیده‌اند.

چند کمیتۀ دولتی از درون سازمان گردشگری و آثار باستانی و دبیرخانۀ شورای وزیران عراق به‌منظور ترویج گردشگری از طریق اجرای پروژه‌های توسعه تشکیل شده‌اند.

عبدالقادر الجمیلی، یکی از مقامات ادارۀ تسهیلات گردشگری وزارت فرهنگ، در این‌باره گفت که این طرح‌ها شامل دهکدۀ گردشگری واقع در منطقۀ باستانی أور در جنوب عراق است که ۸۰۰ دونم (حدود ۸۰ هکتار) وسعت دارد و تا تالاب‌ها امتداد یافته است.

سنگ بنای این پروژه سال گذشته بر زمین نهاده شد.

به‌گفتۀ الجمیلی، در این روستا چند هتل، مرکز خرید، فضای سبز، و مراکز ویژۀ بازدیدکنندگان وجود دارد و مسافران خارجی می‌توانند در رابطه با تمدن عراق و مکان‌های تاریخی متعدد آن اطلاعات کسب کنند.

امسال، مقامات عراقی پس از تعمیر خساراتی که در نتیجۀ جنگ با داعش به چند مکان باستانی وارد شده بود، برخی از آنها را بازگشایی کردند. از جمله این اماکن می‌توان به محل باستانی هترا، در شمال عراق، اشاره کرد که پذیرایی از گردشگران در آن آغاز شده است.