طرح یونسکو و اتحادیه اروپا برای استخدام جوانان و حفظ میراث فرهنگی یمن

عدن -- جنگ ویرانگر یمن باعث افزایش غارتگری بی‌ پروا و قاچاق میراث فرهنگی این کشور شده است، چنانکه درخواست‌ ها برای بازسازی و حراست از اماکن تاریخی و نسخ خطی، که تاریخچه بعضی از آنها به روزهای نخستین اسلام برمی‌ گردد، روز به روز بیشتر می‌ شود.

معمر الاریانی، وزیر اطلاع‌ رسانی، فرهنگ و گردشگری یمن در اردیبهشت‌ ماه گفت که عناصر حوثی‌ های مورد حمایت ایران به شکلی سازمان‌ یافته عتیقه‌ جات یمن را با غارتگری، قاچاق و بمباران نابود کرده و اماکن تاریخی آن را به دپوهای سلاح و آسایشگاه‌ های نظامی تبدیل کرده‌ اند.

او گفت آنها هزاران مورد از عتیقه‌ جات و نسخ خطی یمن را با سرقت از موزه‌ ها و اماکن باستانی به خارج از کشور قاچاق کرده‌ اند.

الاریانی این اقدام حوثی‌ ها برای دست‌ درازی به نسخ خطی باستانی را محکوم کرده و آنها را به منزوی کردن کارکنان فنی و اداری هر دو مرکز دارالمخطوطات (مرکز نگهداری از نسخ خطی) و مسجد جامع صنعا متهم کرد و گفت حوثی‌ ها به آنها اجازه نمی‌ دهند به وظیفه‌ خودشان در حراست از این نسخ خطی عمل کنند.

او این نظرات را در کنفرانس مجازی «احیای معیشت از طریق فرهنگ در یمن» که در روزهای ۵ و ۶ خرداد با هماهنگی یونسکو و بودجه اتحادیه اروپا برگزار شده بود مطرح کرد.

در این رویداد، که توسط صندوق اجتماعی توسعه یمن و مؤسسه توسعه بنگاه‌ های خرد و کوچک برگزار شده بود، راه‌ های حفظ میراث فرهنگی یمن و تقویت صنعت فرهنگی این کشور بررسی شد.

در این کنفرانس بر میزان پیشرفت طرح «پول در ازای کار: ارتقای فرصت‌ های معیشتی جوانان شهری یمن» تأکید شد؛ این طرح در سال ۱۳۹۷ با بودجه اتحادیه اروپا راه‌ اندازی شده بود.

به کمک این طرح، که دفتر یونسکو در یمن و کشورهای حوزه خلیج فارس به اجرا درآورده، بیش از ۱۵۰ مکان تاریخی در سه نقطه از یمن که نام آنها در فهرست میراث جهانی در معرض خطر ذکر شده -- شهر قدیم صنعا، شبام و زبید -- و همچنین در شهر تاریخی عدن مورد مرمت قرار گرفته است.

در این طرح تاکنون بیش از ۲ هزار و ۳۶۰ مرد و زن برای مرمت این اماکن استخدام شده‌ اند. به کمک این طرح همچنین ۸ هزار بنای تاریخی شخصی و عمومی مورد نقشه‌ برداری قرار گرفته است تا اطلاعات مورد نیاز برای طرح‌ های مرمت شهری مبتنی بر شواهد تأمین شود.

یکی دیگر از اجزای این طرح برنامه‌ ریزی فرهنگی است، که طی آن بالغ بر ۵۰۰ هنرمند جوان و هشت انجمن فرهنگی تحت پوشش قرار گرفته‌ اند؛ از دیگر اجزای این طرح می‌ توان به کمپین‌ های آگاهی‌ بخشی و محتوای رسانه‌ ای اشاره کرد که با هدف ترویج گفتگوی سازنده پیرامون فرهنگ منحصربفرد یمن در اختیار حدود ۷ میلیون نفر از مردم این کشور قرار گرفته است.

استخدام جوانان در این طرح

عبدالوهاب الاشول، یکی از پرسنل اجتماعی این طرح، گفت این طرح باعث حفظ میراث فرهنگی یمن و همچنین آموزش و استخدام تعدادی از جوانان می‌ شود، که بسیاری از آنها به سبب این جنگ هفت‌ ساله از امکانات معیشتی بازمانده‌ اند.

او گفت صندوق اجتماعی توسعه فعالیت‌ های خود را مطابق با الزامات اهداکنندگان تغییر داده است؛ از جمله این الزامات می‌ توان به رسیدگی به نیازهای اقتصادی جوانان اشاره کرد، که بعضی از آنها جزء آوارگان داخلی هستند.

عبدالاله تقی، تحلیلگر اقتصادی طرح پول در ازای کار، گفت: «بسیاری از اماکن باستانی مورد بی‌ توجهی یا نابودی قرار گرفته و مرمت آنها در اثر این جنگ مداوم به دست فراموشی سپرده شده است.»

تقی بر کار مرمت بازار حنظل در شهر سیئون استان حضرموت تأکید کرد که طی همین طرح انجام شده و آن را به مقصدی برای بازدیدکنندگان سیئون تبدیل کرده است.

او گفت شهرهای صنعا، شبام، حضرموت، زبید و عدن برای کار مرمت انتخاب شده‌ اند تا از آنها در برابر باران‌ های سیلابی محافظت شود؛ وی همچنین خاطرنشان کرد ۶۰ درصد از حجم کار تاکنون انجام شده است.

تقی گفت مؤسسه توسعه بنگاه‌ های خرد و کوچک با هدف حمایت از سازمان‌ های فرهنگی محلی در این طرح شرکت کرده است تا بتواند نحوه حفظ اماکن میراث فرهنگی و نسخ خطی را به آنها آموزش دهد.

وی افزود با استخدام جوانان در این طرح، مهارت‌ های هنری و فنی و حرفه‌ ای آنها پرورش می‌ یابد تا بافت اجتماعی کشور تقویت شود و فرصت‌ ها برای همگان فراهم گردد.

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، گفت این طرح ۱۰ میلیون یورویی (۱۲ میلیون دلاری) توسعه مثبتی ایجاد کرده است.

او ابزار امیدواری کرد که اهداکنندگان بیشتری در طرح های مشابه مشارکت کنند و در امر مرمت اماکن تاریخی که به دست شبه‌ نظامیان حوثی و القاعده نابود شده است سهیم شوند.

ثابت گفت عتیقه‌ جات یمنی که حوثی‌ ها به چپاول و غارت برده و به خارج از کشور انتقال داده‌ اند اکنون در بیشتر مزایدات سراسر جهان به حراج گذاشته می‌ شود؛ وی همچنین افزود این گروه شبه‌ نظامی در صدد است تا «هویت جامعه یمن را نابود کند.»

او گفت که طبق برخی گزارش‌ ها، «سرکردگان حوثی توانسته‌ اند ۴ هزار و ۸۰۰ مورد از عتیقه‌ جات و نسخ خطی را به خارج از یمن قاچاق کنند و جیب سرکردگان خود را پر کنند و هزینه‌ های این جنگ بیهوده را که در خدمت اهداف ایران است تأمین کنند.»