ایالات متحده در حال افزایش مانورهای مشترک با کشورهای متحد خود در خاورمیانه است. این مسئله نشانهای از تعهد مستمر این کشور نسبت به امنیت منطقه در مواجهه با تهدیدات نوظهور و فعلی محسوب میشود.
ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی با انجام اقداماتی از حمله به کشتیها گرفته تا قرار دادن پهپاد در اختیار گروههای وابستهٔ خود به تهدید جریان تجارت جهانی و ثبات چند کشور از جمله سوریه، لبنان، یمن، عراق، عربستان سعودی و امارات متحدهٔ عربی پرداختهاند.
به همین دلیل نیروهای ایالات متحده و متحدانش تمرینات نظامی مشترک خود را برای بهبود قابلیت همکاری متقابل، تقویت روابط بین کشورهای شریک و افزایش آمادگی یگانها اعم از انفرادی و دوجانبه افزایش دادهاند.
تازهترین این موارد رزمایش خبره بیباک ٢٣/٣ بود که هر سه ماه یکبار برگزار میشود و در آخرین دور آن که در اردیبهشتماه برگزار شد، نیروهای ایالات متحده و امارات متحدهٔ عربی گرد هم آمدند.
این رزمایش با مشارکت بیش از ١۰۰ تفنگدار و ملوان ایالات متحده بههمراه پرسنل نیروهای مسلح امارات متحدهٔ عربی برگزار شد.
این نیروها آموزشهای رزمی تنبهتن پیادهنظام، تمرینهای پشتیبانی هوایی نزدیک با گلولهٔ واقعی، و عملیات اعزام از فرودگاه را در چند مکان آموزشی در سراسر کشور انجام دادند.
این دومین باری است که ستاد مرکزی ایالات متحده (سنتکام) رزمایش خبرهٔ بیباک را در امارات متحدهٔ عربی انجام میدهد و هفتمین باری است که این رزمایش در خاورمیانه برگزار میشود.
تمرین خبرهٔ بیباک که در اواخر سال ١٤۰۰ طراحی شد، برای اولین بار در اسفندماه ١٤۰١ در اردن برگزار شد.
سنتکام در روز ١٢ خردادماه طی بیانیهای اعلام کرد این مجموعه تمرینات «با هدف تقویت مشارکتها، ایجاد فرصتهای آموزشی، کمک به قابلیت همکاری متقابل و بهبود شرایط برای امنیت منطقه طراحی شده است.»
بزرگترین رزمایش در خاورمیانه
رزمایشهای دیگر نیز بهدلیل پیچیدگی خود و حضور نیروهای بینالمللی در آنها واجد اهمیت بودند.
در روز ١٨ خردادماه، دو فروند هواپیمای بی-١بی طی یک مأموریت تاریخی نیروی ضربت بمبافکن سراسر خاورمیانه را پیمودند و به نیروی هوایی کشورهای متحد ملحق شدند.
این اولین باری بود که نیروی هوایی ایالات متحده در طی یک مأموریت انفرادی نیروی ضربت بمبافکن، چند نوع سلاح را به پرواز درمیآورد و حملاتی را علیه چند هدف شبیهسازی شده انجام میداد.
هواپیماهای لنسر بی-١بی از پایگاه فرفورد نیروی هوایی سلطنتی در بریتانیا به پرواز درآمدند تا به جنگندههای نیروهای ائتلاف در سراسر منطقهٔ خاورمیانه از جمله اسرائیل، قطر و عربستان سعودی ملحق شوند.
ژنرال الکسوس گرینکویچ، فرمانده نیروی هوایی ایالات متحده در حوزهٔ مسئولیت ستاد مرکزی ایالات متحده (سنتکام) گفت: «این مأموریتهای بمبافکن نشاندهندهٔ تعهد ایالات متحده نسبت به شرکای ماست و تواناییمان را برای اعزام قدرتی فوقالعاده به محض اعلام نشان میدهد.»
«امروز این توانایی و قدرت مشارکت ما به نمایش گذاشته شد.»
رزمایش بینالمللی دریایی ١٤۰٢ نیز که بزرگترین رزمایش دریایی در خاورمیانه و دومین رزمایش بزرگ در جهان است از روز ٧ اسفندماه تا ٢٦ اسفندماه در منطقه برگزار شد.
این هشتمین دور برگزاری رزمایش بینالمللی دریایی از زمان راهاندازی آن در سال ١٣٩١ محسوب میشد.
ستاد مرکزی نیروی دریایی ایالات متحده (ناوسنت) رهبری این رویداد آموزشی ١٨ روزهٔ دریایی را برعهده داشت که با رزمایش «شمشیر برقآسا» به رهبری نیروهای دریایی ایالات متحدهٔ اروپا-آفریقا ادغام شد.
این رزمایش در منطقهای به وسعت هزاران مایل در خاورمیانه و آفریقا انجام شد. بیش از ٧٥۰۰ پرسنل نظامی از ٥۰ کشور در آن شرکت کردند و چند فروند کشتی، چند تیم غواصی/خنثیسازی بمب، ١٥ هواپیما، ٢٦ تیم ورود به کشتی و جستجو و بیش از ٤۰ سامانهٔ بدون خدمه در آسمان، روی سطح دریا و در زیر امواج در آن شرکت داشتند.
رزمایش بینالمللی دریایی ١٤۰٢ همچنین از بیش از ٣۰ سامانهٔ هوش مصنوعی و بدون سرنشین بهره گرفت و طی آن کشورهای متحد در هر دو سوی شبهجزیرهٔ عربستان فعالیت کردند.
فوزی سلطان، فرمانده گارد ساحلی یمن گفت: «از این گردهم آمدن لذت بردم زیرا بینالمللی بود. ما اگر با هم باشیم سرپا خواهیم بود، اما اگر دچار تفرقه شویم، سقوط میکنیم.»
نیروها و سازمانهای شرکتکننده به پنج گروه ضربت عملیاتی تقسیم شدند و سراسر خلیج فارس، دریای عرب، خلیج عمان، خلیج عدن، دریای سرخ، اقیانوس هند و مناطق ساحلی شرق آفریقا را پوشش دادند.
فرماندهی این گروههای ضربت را رهبرانی از بحرین، اردن، کنیا، عربستان سعودی و ایالات متحده بر عهده داشتند.
دریادار محمد غربیه از نیروی دریایی مصر گفت: «من در فرآیند تصمیمگیری مسائل زیادی را آموختهام، بهویژه در چندین موقعیت آموزشی که همزمان اتفاق افتاد. این مسئله باعث شد بتوانم دست به خلاقیت بزنم.»
در جریان این رزمایش، ایالات متحده و شرکای بینالمللی آن برای اولین بار یک هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) با دوام طولانی موسوم به کی١۰۰۰یوالای را در خاورمیانه بهکار گرفتند.
بهگفتهٔ نیروی دریایی ایالات متحده این پهپاد میتواند بیش از ٢٦ ساعت پرواز کند و برای توسعهٔ شبکهٔ ارتباطی تابآور جهت سامانههای بدون سرنشین مفید است.
اولویتهای نابجا
در حالی که ایالات متحده منابع و تخصصش را وقف حمایت از شرکای منطقهای خود و تقویت امنیت دریایی کرده است، ایران میکوشد تواناییهای ناچیز خود را در خارج از منطقه به رخ جهان بکشد.
ایران در روز ٢٧ اردیبهشتماه بازگشت ناوگروه ٨٦ نیروی دریایی خود را از سفر به دور دنیا به تفصیل ستود و مدعی شد سفر این ناوگروه بخشی از تلاشهای این کشور برای گسترش حضور دریایی خود بوده است.
با اینحال، بهگفتهٔ ناظران، تأکید رژیم بر پیمودن دور دنیا توسط نیروی دریایی آن با ناوگان نسبتاً کوچکی از کشتیهایش اغراقآمیز است و با ٥۰۰ سال تأخیر صورت میگیرد، بهویژه در برههای که مشکلات سیاسی و اقتصادی ایران بسیار جدی و مشهود است.
در همین حال، ایران از پهپادهایش برای بهبار آوردن ویرانی در سراسر جهان استفاده میکند، بهرغم «توافق صلح» با عربستان سعودی به مسلح کردن حوثیهای وابسته به خود در یمن ادامه داده است و دست از مداخله در امور کشورهای منطقه برنداشته است.
تهران به چین و روسیه متوسل شده است، با اینکه هیچیک از این دو کشور بهنفع ایران عمل نمیکنند یا در گذشته چنین کاری را انجام ندادهاند.