نتیجهٔ معکوس سیاست «نگاه به شرق» ایران با فاش شدن حملهٔ هکری چین

در شرایطی که ایران دوستی نزدیک خود با چین را در بوق و کرنا کرده و ادعا می‌کند که دو کشور از توافق‌های بلندمدت اقتصادی و امنیتی سود می‌برند، شواهد تازه حاکی از آن است که چین از ایران به‌عنوان یک مهره بهره‌برداری می‌کند.

بنا بر گزارشی که شرکت امنیت سایبری آمریکایی «پالو آلتو نت‌ورکس»، روز ۲۸ دی منتشر کرد، یک گروه هکر چینی به نام «پلی‌فول تاروس» [به معنی] «گاو بازیگوش»، طی ماه‌های تیر تا آذر امسال، چهار پلتفرم دولتی ایران را هدف حمله قرار داده است.

به گزارش رسانهٔ المانیتور، تحلیل‌های این شرکت نشان می‌دهد که این چهار نهاد توسط آنچه که یک «تهدید پایدار پیشرفته» یا کارزار حملهٔ سایبری با هدف استخراج داده‌های حساس شناخته می‌شود، مورد حمله قرار گرفته‌اند.

وزارت امور خارجه و سازمان مدیریت منابع طبیعی و آبخیزداری ایران از جمله نهادهای هدف قرار گرفته در این حملهٔ سایبری چین هستند.

محمد امین بالعربی، مدیرعامل «سایفرلیک»، که یک پلتفرم پایش ریسک سایبری مستقر در دبی و دلاور است، می‌گوید، به‌نظر می‌رسد این حمله ابزاری برای سرقت اطلاعات حساس بوده و لزوماً برای آسیب رساندن به زیرساخت‌های ایران انجام نشده است.

بالعربی به المانیتور گفت: «این حمله بیشتر یک نوع حملهٔ جاسوسی سایبری است؛ حمله‌ای که هدف از آن نه آسیب رساندن به زیرساخت‌ها یا ایجاد خسارات مالی، بلکه جمع‌آوری و سرقت داده‌ها برای مقاصد اطلاعاتی است.»

او گفت، احتمال دارد این حمله، با توجه به ماهیت آن، توسط یک نهاد دولتی به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات و حفظ ناشناس ماندن بدون داشتن هدف خاصی انجام شده باشد.

بالعربی افزود: «این حمله‌ای فراگیر است. دولت‌ها این نوع بدافزارها را به‌منظور جمع‌آوری داده‌ها از دوستان یا دشمنان‌شان علیه هر زیرساخت دولتی که بتوانند به آنها دسترسی داشته باشند، به‌کار می‌گیرند.»

«نگاه به شرق»

جمهوری اسلامی ایران و چین در سال ۱۴۰۰ یک توافقنامهٔ جامع ۲۵ ساله را به‌منظور همکاری‌های اقتصادی، نظامی، و امنیتی امضا کردند.

به‌گفته ناظران، جمهوری اسلامی که به‌شدت از تحریم‌های ایالات متحده ضربه خورده است، سیاستی را اجرا کرده که هدف آن تقویت روابط با شرق است، و این امر با اصل اساسی جمهوری اسلامی، که بر استقلال آن تأکید دارد، در تضاد ایدئولوژیکی است.

علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، با ارائهٔ دستورالعمل‌هایی برای اجرای سیاست جدید «نگاه به شرق»، ابراهیم رئیسی، رئیس‌‌جمهوری اسلامی، را موظف به اجرای آن کرد.

یک تحلیلگر سابق نیروی دریایی ایران که نخواست نامش فاش شود، در این‌باره می‌گوید، از نگاه پکن «هدف از این قرارداد [۲۵ ساله] این است که چین در ایران، به‌ویژه در جزایر جاسک و کیش در خلیج فارس، جای پایی پیدا کند.»

برخی از منتقدان داخلی دولت ایران، این قرارداد را به قراردادهای استعماری قرن گذشته تشبیه کرده‌اند و گفته‌اند این استقرار نظامی احتمالی، ماهیت استعماری مقاصد چین را نشان می‌دهد.

تحت سیاست «نگاه به شرق»، ایران به بهانۀ رونق اقتصاد تقریباً ورشکستۀ خود و مقاومت در برابر تحریم‌های بین‌المللی، روز‌به‌روز روابطش را با کشورهای شرقی، به‌ویژه چین و روسیه، بیشتر گسترش داده است.

ویلیام فیگوئروآ، کارشناس امور ایران و چین، در دی‌ماه ۱۴۰۰ در «دیپلمات» نوشت، در حالی که ایران ممکن است احساس کند که مجبور است متحدان جدیدی بیاید، «چین ایران را تنها بخشی از یک راهبرد بزرگتر تعامل جهانی و توسعهٔ اقتصادی می‌داند و همهٔ برنامه‌های خود را بر یک جا متمرکز نمی‌کند.»

تهران با پشتیبانی چین و از طریق فروش میلیون‌ها بشکه نفت به پالایشگاه‌های چینی و انتقال کشتی به کشتی در فواصل اندک و در آب‌های ایران با استفاده از کشتی‌هایی که نام‌‌شان تغییر داده شده است، به دور زدن تحریم‌های بین‌المللی ادامه می‌دهد.

استفاده از ایران به‌عنوان مهره

ناظران با اشاره به این که چین از ایران و منابع اقتصادی آن سوءاستفاده می کند، می‌گویند که مشارکت ایران و چین یک اتحاد واقعی که به‌نفع هر دو کشور باشد، نیست.

حادثهٔ هک اخیر یک رویداد بی‌سابقه و غیرعادی نیست. در سال ۱۳۹۹ نیز برخی کارشناسان نسبت به افزایش نفوذ چین در ایران هشدار داده بودند.

رژیم ایران در آغاز صدور کارت‌ ملی هوشمند برای همهٔ شهروندان خود از کارت‌های تولیدی یک شرکت چینی استفاده کرد. بسیاری این کارت‌ها را ابزاری برای پایش و کنترل هر گونه تحرکات مردم تلقی می‌کنند.

یک کارمند سازمان ملی ثبت احوال، که با روند صدور کارت های ملی هوشمند آشنایی داشت، در سال ۱۳۹۹ به شرط ناشناس ماندن با المشارق گفت‌وگو کرد.

او گفت که یک هیأت ایرانی در سال ۱۳۸۹ برای گفت‌وگو در مورد طرح صدور کارت‌های ملی هوشمند، با سفر به مرکز فناوری چینی در شنژن، برای راه‌اندازی سیستم کارت ملی هوشمند در ایران با شرکت چینی «زی‌تی‌ای» قرارداد بست.

به‌گفتهٔ او، مشارکت چین احتمالاً مشکلاتی را برای ایرانیان ایجاد خواهد کرد، «چرا که می‌دانیم حکومت چین همهٔ اقدامات شهروندان خود را کنترل می‌کند.» او افزود، در واقع، «حریم خصوصی شهروندان ایرانی به این ترتیب مخدوش می‌شود.»

حسنعلی دادستان، کارشناس سابق وزارت دادگستری، گفت که تولید کارت‌های هوشمند ایران در چین به‌معنای دسترسی داشتن حکومت چین به اطلاعات ایرانیان است.

ایران پیوسته دربارهٔ همکاری خود با چین تبلیغ می‌کند، اما چین مدام از ایران به‌عنوان مهره‌ای در تلاش خود برای دستیابی به قدرت، منابع، و اطلاعات بیشتر منطقه‌ای بهره‌برداری می‌کند.

به‌گفتهٔ ناظران، هر چه پکن نفوذ بیشتری بر حکومت ایران داشته باشد، بهتر می‌تواند به اهداف خود دست یابد.