بهگفتۀ مقامات ایالات متحده، اردن و ٢٨ کشور دیگر در حال خاتمه دادن به رزمایش دو هفتهای «شیر مشتاق» در اردن هستند. این تمرین نظامی «چندوجهی» به مثابه «سنگ بنای» مشارکت نظامی گستردهتر ایالات متحده و اردن محسوب میشود.
فرماندهی مرکزی ایالات متحده (سنتکام) گفت این رزمایش که از روز ١٣ شهریورماه آغاز شد و روز پنجشنبه (٢٤ شهریورماه) به پایان میرسد، یکی از بزرگترین رزمایشها در منطقه است.
این رزمایش بهمنظور تبادل تخصص نظامی و بهبود قابلیت همکاری عملیاتی بین کشورهای همکار در خاورمیانه و شمال آفریقا، آسیای مرکزی، اروپا، آمریکا و استرالیا طراحی شده است.
سرلشکر استیون جی. دمیلیانو، رئیس اداره تمرینات و آموزش سنتکام گفت: «رزمایش شیر مشتاق رویدادی چندوجهی است که نشاندهندۀ تعهد ما به مشارکت و عملیات مشترک نیروها در واکنش به محیطهای پیچیدهای است که امکان پیروزی آسان یا موفقیت سریع در آنها وجود ندارد.»
او گفت: «از این گذشته، چنین مشارکتهایی ارتشها را قادر میسازد تا قابلیتهای خود را تقویت کنند و سریعاً به موقعیتهای بحرانی واکنش نشان دهند.»
بنا به اعلام سنتکام تقریباً ١،٧۰۰ سرباز ایالات متحده، ٢،٢۰۰ تن از پرسنل نیروهای مسلح اردن و ٥٩١ تن از پرسنل ائتلاف بینالمللی شامل ٢٨ کشور دیگر در این رزمایش شرکت دارند یا آن را مشاهده میکنند.
سنتکام در بیانیهای گفت این رزمایش که اکنون دهمین دورۀ خود را پشت سر میگذارد، بر تعهد ایالات متحده نسبت به شرکای خود در خاورمیانه و دفاع مشترک در برابر تهدیدات ترکیبی از سوی نقشآفرینان دولتی و غیردولتی تأکید میکند.
رویدادهای آموزشی در نظر گرفتهشده برای ارتشهای شرکتکننده شامل مأموریت هواپیمای بمبافکن دوربرد، مقابله با تهدیدات سایبری از سوی دشمنان فرضی، ارتباطات و هماهنگی بینسازمانی و توسعۀ مهارتهای مبارزه با تروریسم بود.
همچنین، پرسنل نظامی در زمینۀ هماهنگسازی یکپارچۀ دفاع هوایی و موشکی، امنیت دریایی و مرزی، واکنش به بلایای طبیعی و کمکهای بشردوستانه فعالیت کردند.
یک تمرین آموزشی میدانی نیز برگزار شد که شامل تمرین شلیک گلولۀ واقعی با سلاحهای ترکیبی، تمرین پست فرماندهی و سمینار رهبران ارشد برای تسهیل اشتراکگذاری اطلاعات از سطوح تاکتیکی به سطوح استراتژیک بود.
سنتکام گفت سناریوی سال ١٤۰١ برای «آزمودن قابلیت همکاری عملیاتی در مواجهه با چالشهای منطقهای در حوزههای هوایی، زمینی، دریایی و سایبری» طراحی شده بود.
همکاری منطقهای
برگزاری رزمایش شیر مشتاق پس از چند رزمایش بزرگ دیگر به رهبری ایالات متحده با هدف بهبود همکاری میان کشورهای شریک در خاورمیانه و آسیای مرکزی صورت میگیرد.
نظامیان ایالات متحده و عربستان سعودی در مواجهه با تهدیدهای مداوم رژیم ایران و نیروهای نیابتی آن علیه امنیت منطقه، به برگزاری رزمایشهایی مشترک بهمنظور تحکیم مشارکت خود و آماده شدن برای طیف گستردهای از سناریوهای احتمالی ادامه دادهاند.
سنتکام در روز ٢١ مردادماه در توئیتر خود نوشت رزمایش خشم ملی ٢٢ که از ١٨ مردادماه آغاز شد و تقریباً یک ماه ادامه داشت «برای تقویت روابط دیرینۀ ایالات متحده با نیروهای مسلح عربستان سعودی حیاتی بود.»
این تمرین نظامی در هشتمین دورۀ خود موجب تقویت تاکتیکهای ترکیبی و قابلیتهای دریایی و ارتقای بلندمدت ثبات منطقهای شد.
این تمرین در بنادر ینبع و البیاض عربستان سعودی و پایگاه هوایی شاهزاده سلطان برگزار شد و بیش از ١۰۰۰ سرباز و صدها وسیلۀ نقلیه و کشتی نیروی دریایی در آن شرکت داشتند.
این تمرین شامل نمایش ادغام سریع نیروی پیشاستقراریابی دریایی بود که به بحرانهای منطقهای واکنش نشان میداد و دست به عملیات اضطراری میزد.
برنامۀ پیشاستقراریابی نیروی دریایی ایالات متحده «تجهیزات و تدارکات نظامی را بهشکلی استراتژیک بر روی کشتیهای واقع در مناطق کلیدی اقیانوسی مستقر میکند تا امکان دسترسی سریع به آنها در صحنۀ جنگ وسیع، عملیات بشردوستانه یا سایر موقعیتهای احتمالی وجود داشته باشد».
طی مردادماه و در رویدادی جداگانه، ارتش ایالات متحده و چند کشور آسیای مرکزی در تمرینی نظامی به میزبانی تاجیکستان بهمنظور بهبود همکاریهای منطقهای شرکت کردند.
بر اساس بیانیۀ سفارت ایالات متحده در تاجیکستان تمرین همکاری منطقهای ١٤۰١ (آرسی ٢٢) با حمایت مالی سنتکام از ١٩ مردادماه تا ٢٩ مردادماه در دوشنبه برگزار شد.
در بخشی از تمرین آرسی ٢٢، شرکتکنندگانی از ایالات متحده، تاجیکستان، قزاقستان، قرقیزستان، مغولستان، پاکستان و ازبکستان در تمرین ششروزۀ پست فرماندهی شرکت کردند.
تاجیکستان و ایالات متحده همچنین تمرین میدانی پنجروزۀ دوجانبهای را در مرکز آموزشی فخرآباد برگزار کردند.
تهدیدات فزاینده
تازهترین رزمایشها در حالی برگزار میشود که پهپادهای تولید و عرضهشده توسط ایران به کشورهایی که شبهنظامیان مورد حمایت ایران در آنها فعالیت میکنند، از جمله عراق، سوریه و لبنان سرازیر شدهاند.
بر اساس تازهترین گزارشها، حزبالله لبنان در حال آموزش دادن عملیات پهپادی به اعضای لشکر فاطمیون در صحرای شرقی سوریه (موسوم به بادیه) بوده است.
در یمن حوثیهای مورد حمایت ایران بارها از پهپادهای ایرانی برای حمله به تأسیساتی در عربستان سعودی و امارات متحدۀ عربی استفاده کردهاند.
در عراق نیز شبهنظامیان مورد حمایت ایران سالها است که از پهپادهای ایرانی برای حمله به پایگاههای نظامی و اهداف ائتلاف بینالمللی در خلیج فارس بهره میگیرند.
اقدامات عظیم زیرساختی چین برای متصل کردن سرزمین اصلی خود به شاخ آفریقا از طریق شبکهای از تأسیسات نظامی و تجاری نیز نگرانیهایی را برانگیخته است.
خطوط دریایی چین که جزئی از استراتژی «رشته مروارید» محسوب میشوند از بنادر اصلی در مالدیو، بنگلادش، سریلانکا، پاکستان، ایران و سومالی عبور میکنند.
این خطوط از گلوگاههای اصلی دریایی از جمله تنگۀ باب المندب در ورودی دریای سرخ؛ تنگۀ مالاکا بین اقیانوس هند و اقیانوس آرام؛ تنگۀ هرمز در ورودی خلیج فارس؛ و تنگۀ لومبوک بین جزایر بالی و اندونزی گذر میکنند.
اقدام زیرساختی جهانی پکن که با عنوان ابتکار کمربند و جاده (BRI) یا یک کمربند، یک جاده (OBOR) نیز شناخته میشود، از این بنادر مهم دریایی به داخل سرزمینها امتداد پیدا میکند و به سایر بخشهای خاورمیانه، آسیای مرکزی و آفریقا میرسد.
با این حال منتقدان هشدار میدهند پروژههای به اصطلاح تجاری چین هدفی دوگانه را دنبال میکنند و به ارتش این کشور که بهسرعت در حال رشد است اجازه میدهند دامنۀ نفوذ خود را گسترش دهد.