افزایش خطر در مسیر اصلی کشتیرانی نفت به‌دلیل تشدید تنش‌ها توسط ایران بر سر توقیف نفتکش‌ها

واکنش تهاجمی ایران به درخواست‌های بین‌المللی برای آزادسازی فوری دو کشتی دارای پرچم یونان که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی هفتۀ گذشته آنها را توقیف کرد، زنگ خطر را درخصوص ایمنی مسیرهای مهم کشتیرانی نفت به‌ صدا درآورده است.

روز جمعه (٦ خردادماه) سپاه پاسداران دو نفتکش را در خلیج فارس توقیف کرد. این اقدام با واکنش منفی سریع یونان، بزرگترین مالک نفتکش‌ در جهان، و سایر کشورها از جمله ایالات متحده و اتحادیۀ اروپا مواجه شد.

آتن گفت هلیکوپترهای نیروی دریایی ایران مردان مسلح را روی دو نفتکش پیاده کردند. یکی نفتکش پرودنت واریر تحت ادارۀ شرکت کشتیرانی پولمبروس که یک شرکت مدیریت کشتی خانوادگی مستقر در آتن است و دیگری نفتکش دلتا پوسایدن.

دلتا پوسایدن در هنگام توقیف در حال تردد در آبهای بین‌المللی بود.

بلومبرگ گزارش داد هرکدام از این نفتکش‌ها حدود یک میلیون بشکه نفت حمل می‌کردند و محمولۀ خود را در عراق بارگیری کرده بودند.

به‌گفتۀ این روزنامه، پرودنت واریر به بندرعباس در ایران منتقل شد.

شرکت کشتیرانی پولمبروس در اطلاعیه روز دوشنبه در وب‌سایت خود گفت پرودنت واریر «همچنان در آب‌های سرزمینی ایران توقیف است».

این شرکت کشتیرانی گفت فرمانده کشتی و اعضای خدمۀ آن «موفق شده‌اند با شرکت پولمبروس تماس بگیرند» و افزود این شرکت «به همکاری و برقراری ارتباط مستمر با طرف‌ها و مقامات مربوط» ادامه می‌دهد.

وزارت امور خارجۀ یونان بدون اینکه به تعداد سایر ملوانان این کشتی اشاره‌ کند، گفت نه یونانی در میان خدمۀ این کشتی هستند.

مجلۀ مری‌تایم اگزکیوتیو روز دوشنبه گزارش داد سازمان بنادر و دریانوردی ایران گفته است خدمۀ این دو کشتی «بازداشت» نشده‌اند و در واقع توسط ایران «محافظت» می‌شوند.

«دزدی دریایی»

یونان توقیف این دو کشتی توسط تهران را «دزدی دریایی» دانست و محکوم کرد و به شهروندان خود هشدار داد به ایران سفر نکنند.

این کشور به کشتی‌های خود هشدار داد از آبهای ایران دوری کنند، اما به آنها دستور نداد به خلیج فارس نروند.

وزارت امور خارجۀ ایالات متحده در بیانیه‌ای اعلام کرد، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجۀ ایالات متحده روز یکشنبه این توقیف را «به شدیدترین وجه» محکوم کرد و خواستار آزادی فوری کشتی‌ها، محموله‌ها و خدمۀ آنها شد.

ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجۀ ایالات متحده «تداوم آزار دادن کشتی‌ها و مداخله در حقوق و آزادی‌های کشتیرانی» را محکوم کرد.

او گفت این اقدام به‌منزلۀ «تهدیدی برای امنیت دریایی و اقتصاد جهانی است.»

وزارت خارجۀ آلمان و فرانسه این توقیف را نقض شدید و غیرقابل توجیه قوانین بین‌المللی دانستند و از ایران خواستند فوراً کشتی‌ها و خدمه آنها را آزاد کند.

اما ایران روز چهارشنبه بر موضع سرسختانۀ خود پافشاری کرد و آلمان و فرانسه را پس از محکوم کردن این حادثه، به «مداخلۀ نامناسب» متهم کرد.

مجلۀ مری‌تایم اگزکیوتیو روز دوشنبه گزارش داد سپاه پاسداران پیش از این، تهدید دیگری خطاب به یونان صادر کرده بود و گفته بود: «سایر نفتکش‌های یونانی در آبهای خلیج فارس هستند و نیروهای زبده می‌توانند آنها را توقیف کنند».

به‌گفتۀ این مجله: «تشدید لفاظی‌ها نگرانی‌های تازه‌ای برای کشتیرانی و به‌ویژه بازار جهانی نفت به‌وجود می‌آورد که خود به دلیل حملۀ روسیه به اوکراین تحت فشار قرار دارد».

ریچارد متیوز، سرپرست تحقیقات شرکت کارگزاری کشتیرانی ای.ای. گیبسون به فایننشال تایمز گفت: «تمام صاحبان کشتی‌های یونانی در رفتن به خلیج فارس بسیار احتیاط خواهند کرد». او همچنین به احتمال بروز اختلالات بیشتر در حمل‌ونقل نفت خام اشاره کرد.

بلومبرگ روز دوشنبه گزارش داد توقیف این دو کشتی توسط ایران «خطر بروز وقفه‌های بیشتر در حمل‌ونقل در منطقه‌ای را افزایش می‌دهد که منبع حیاتی تأمین انرژی جهان است.»

مت استنلی، تاجر و کارگزار شرکت استارفیولز در دبی به بلومبرگ گفت: «کشتیرانان باید هوشیارتر باشند.»