پایگاه نظامی زیرزمینی و کارخانۀ تولید پهپاد نشان‌دهندۀ گسترش روابط ایران و روسیه

پایگاه هوایی ارتش ایران هفتۀ گذشته با هیاهوی فراوان اما جزئیات اندک از پایگاه زیرزمینی جدیدی پرده‌برداری کرد که «صدها متر» زیر زمین در مکانی نامعلوم احداث شده است.

طبق روال همیشگی اخبار نظامی ایران، اطلاعاتی که در اختیار عموم قرار گرفته نشان از اغراق در توانمندی‌های این پایگاه دارد.

روز ۱۹ بهمن، رسانه‌های دولتی ایران مدعی شدند پایگاه «عقاب ۴۴»، که طبق گزارش‌ها محل استقرار هواپیماهای جنگنده و هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) است، «کلیۀ تجهیزات لازم برای پشتیبانی از انواع هواپیماهای جنگنده را دارد».

طبق گزارش رسانه‌های ایرانی، این پایگاه زیرزمینی در کوه‌ها «قابلیت اجرای عملیات غافلگیرانۀ هوایی را در مکان و زمان دور از انتظار دشمنان فراهم می‌کند».

خبرگزاری‌ها گفتند این پایگاه به‌دلیل دارا بودن «ذخایر فراوان سوخت و مهمات»، در زمان جنگ «تا ماه‌ها» قادر به حفظ مأموریت‌ها خواهد بود.

به‌گفتۀ رسانه‌ها، موشک‌های کروز رادارگریز ساخت ایران موسوم به یاسین و قائم امکان نصب بر روی هواپیماهای جنگندۀ مستقر در این پایگاه را دارند.

طبق برخی گزارش‌ها، یک موشک ایرانی دیگر به نام عاصف نیز توسط هواپیماهای جنگی روسی سوخو-۲۴ مستقر در پایگاه عقاب ۴۴ حمل می‌شود.

گرچه هنوز مشخص نیست چه تعداد از این جت‌ها در این پایگاه نگهداری می‌شود، ماه گذشته رسانه‌های دولتی ایران گفتند تهران قرار است حدود بیست فروند جت جنگندۀ پیشرفتۀ سوخو-۳۵ از روسیه دریافت کند.

کارشناسان صنعت هوانوردی می‌گویند شرکت تولیدکنندۀ سوخو-۳۵ و رسانه‌های مرتبط با کرملین که اطلاعات مربوط به آن را منتشر می‌کنند تا حد زیادی در توانایی رقابت سوخو-۳۵ با دیگر جت‌های جنگندۀ مدرن اغراق کرده‌اند.

به‌ گزارش خبرگزاری تسنیم وابسته به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، سرلشکر محمد باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران، در آستانۀ پرده‌برداری از این پایگاه بدون ذکر جزئیات گفته است که تجهیزات نظامی ایران «مشتریان متعددی» دارد.

باقری در مورد موقعیت پایگاه عقاب ۴۴ نیز با ابهام سخن گفت و به ذکر این نکته بسنده کرد که «جایی در کوه‌ها که هیچ بمب و سلاحی در آن مؤثر نیست» واقع شده است.

برنامه‌ها برای احداث کارخانۀ تولید پهپاد

از سوی دیگر، طبق گزارش رسانه‌های ایرانی، تهران و مسکو برنامه‌هایی برای احداث یک کارخانۀ جدید در روسیه دارند که قادر است دست‌کم ۶۰۰۰ پهپاد با طراحی ایران تولید کند.

این پهپادها قرار است در جنگ روسیه علیه اوکراین به‌کار گرفته شود.

در راستای اتحاد نظامی نوظهور بین مسکو و تهران، یک هیئت عالی‌رتبۀ ایرانی روز ۱۵ دی‌ماه به روسیه پرواز کرد تا از مکان احداث کارخانۀ تولید پهپاد در شهر یلابوگا واقع در فاصلۀ ۹۶۵ کیلومتری شرق مسکو بازدید کند.

به گزارش وال‌ استریت ژورنال، گفتگوهای روسیه و ایران پیرامون همکاری نظامی با انجام این سفر به برنامه‌های عملی تبدیل شده است.

این هیئت نمایندگی از نقاط مختلف این مکان خالی بازدید کرد. گفتنی است که مقام‌های دو کشور قرار است کارخانۀ جدیدی در این مکان احداث کنند که در آینده قادر به تولید انبوه پهپاد خواهد بود.

سرتیپ عبدالله محرابی، رئیس سازمان تحقیق و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، و قاسم دماوندیان، مدیرعامل شرکت صنایع هوایی قدس، در رأس هیئت نمایندگی ایران بودند.

به‌گفتۀ وال استریت ژورنال، شرکت صنایع هوایی قدس یکی از تولیدکنندگان اصلی صنایع دفاع ایران است که به‌گفتۀ ایالات متحده، نقشی محوری در توسعه و تولید پهپادهای ایرانی دارد.

مقام‌های ایالات متحده به وال استریت ژورنال گفتند روسیه و ایران در صدد تولید یک پهپاد سریع‌ترند که ممکن است چالش‌های جدیدی برای پدافندهای هوایی اوکراین ایجاد کند.

موشک‌های ایرانی در اوکراین

تهران صدها پهپاد در اختیار مسکو گذاشته است که روسیه از آنها برای حمله به اهداف نظامی و غیرنظامی در اوکراین بهره گرفته است.

ایالات متحدۀ آمریکا می‌گوید مسکو خلبان‌های ایرانی را برای پرواز با جت‌های جنگندۀ روسیه آموزش داده است تا بتواند این جت‌ها را تا پایان سال ۲۰۲۳ میلادی برای تهران بفرستد.

در آذرماه، کاخ سفید هشدار داد که مسکو و تهران مشغول بررسی احداث یک خط تولید مشترک پهپاد در روسیه هستند.

به‌گفتۀ مقام‌های آمریکا و اوکراین، تاکنون ایران عمدتاً پهپاد شاهد-۱۳۶ را در اختیار روسیه گذاشته که از نوع «پهپادهای انتحاری» است؛ این نوع پهپاد حامل مقداری مواد منفجره است که در اثر اصابت به هدف منفجر می‌شود.

شاهد-۱۳۶ یک پهپاد کم‌سرعت و پرصدا با موتورهای پیشران است، که شناسایی و سرنگون کردن آن را راحت می‌کند.

به‌گفتۀ نیروی هوایی اوکراین، این کشور از پاییز سال گذشته که پهپادهای ساخت ایران را در آسمان خود مشاهده کرده بیش از ۵۴۰ فروند از آن را سرنگون کرده است.

مقام‌ها گفتند در حال حاضر، ایران با همکاری روسیه در صدد طراحی یک مدل از شاهد-۱۳۶ است که موتور جدیدی دارد و از سرعت و برد بیشتری برخوردار است؛ این دو کشور قصد دارند مدل بهبودیافتۀ این پهپاد را در کارخانۀ جدیدی در یلابوگا تولید کنند.