توافق تهران و مسکو برای ساخت پهپاد در روسیه به‌منظور استفاده در جنگ اوکراین

داده‌های اطلاعاتی تازه حاکی از آن است که تهران و مسکو در اقدامی که نشان‌دهندۀ عمیق‌تر شدن اتحادشان است، بی‌سروصدا توافق کرده‌اند که تولید پهپادهای ایرانی در خاک روسیه را آغاز کنند.

واشنگتن پست شنبه (۲۸‌ آبان) گزارش داد، مقامات روسیه و ایران اوایل این ماه توافق را در ایران نهایی کردند و دو کشور به‌سرعت در حال انجام اقدامات لازم برای انتقال طرح‌ها و قطعات مهم هستند.

مقامات آگاه به این روزنامه گفتند، این اقدام باعث می‌شود که تولید هواپیماهای بدون سرنشین نظامی (پهپاد) ظرف چند ماه آینده آغاز شود.

به‌نوشتۀ این روزنامه، چندین کشور عضو ناتو این داده‌های اطلاعاتی را مشاهده کرده‌اند، هر چند مقامات دولتی حاضر نشدند در مورد جزئیات آن صحبت کنند.

مقامات به این روزنامه گفتند، چنانچه این توافق به‌طور کامل به اجرا درآید، نشان‌دهندۀ تعمیق بیشتر ائتلاف روسیه و ایران است؛ ائتلافی که پیش از این نیز از عملیات متزلزل نظامی مسکو در اوکراین پشتیبانی چشمگیری کرده است.

به‌نوشتۀ این روزنامه: «روسیه با به دست آوردن خط مونتاژ خود، قادر خواهد بود ذخایر سامانه‌های تسلیحاتی نسبتاً ارزان اما به‌شدت ویرانگر خود را به‌میزان چشمگیری افزایش دهد. این جنگ‌افزارها در هفته‌های اخیر، ماهیت جنگ اوکراین را تغییر داده‌اند.»

«این توافق می‌تواند نیاز حیاتی مسکو به مهمات هدایت‌شوندۀ دقیق را برطرف کند. روسیه پس از ۹ ماه جنگ هنوز با کمبود این مهمات مواجه است.»

به‌گفتۀ این مقامات، ایران می‌خواهد منافع اقتصادی و سیاسی قابل توجهی از این توافق کسب کند که از آن جمله می‌توان به پیشگیری بالقوه از وضع تحریم‌های جدید علیه این کشور در صورت مونتاژ پهپادها در خاک روسیه اشاره کرد.

به‌نوشتۀ این روزنامه، یکی از این مقامات «تلاش فزایندۀ هر دو کشور برای تسهیل تولید پهپادهای طراحی‌شده توسط ایران در داخل خاک روسیه را وصف کرده است» که مراحل تصمیم‌گیری تا اجرای آن به‌سرعت در دست اجراست.

ادرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی، به واشنگتن پست گفت: «ایران و روسیه می‌توانند به جهان دروغ بگویند، اما نمی‌توانند حقایق را پنهان کنند.»

او گفت: «تهران از طریق تأمین تسلیحات و پشتیبانی از عملیات روسیه به کشتن غیرنظامیان اوکراینی کمک می‌کند. این نشانۀ دیگری از میزان انزوای هر دو کشور ایران و روسیه است.»

«گسترش خونریزی» توسط ایران

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزیر امور خارجۀ بریتانیا روز شنبه در جریان سخنرانی خود در کنفرانس سالانۀ «گفت‌وگوی منامه» در بحرین، ضمن انتقاد از ایران به‌دلیل «گسترش خونریزی»، وعده داد که برای مقابله با تهران با هم‌پیماناش همکاری کند.

اوکراین و هم‌پیمانان غربی آن ایران را به ارائۀ پهپاد به روسیه متهم کرده‌اند. به‌گفتۀ آنها، مسکو در هفته‌های اخیر برای انجام حملاتی در اوکراین از این پهپادها استفاده کرده است.

جیمز کلورلی، وزیر امور خارجۀ بریتانیا، گفت: «جنگ‌افزارهای عرضه‌شده توسط ایران کل منطقه را تهدید می‌کند.»

«این رژیم به فروش پهپادهای جنگی به روسیه متوسل شده است؛‌ پهپادهایی که در اوکراین غیرنظامیان را می‌کشند.»

کلورلی از ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، نیز به‌دلیل تهدید امنیت جهانی به شدت انتقاد کرد.

او گفت: «هیچ کشوری از وضعیت آشفته‌ای که او برای بازارهای جهانی رقم زده یا آسیبی که به امنیت غذایی جهانی وارد کرده است در امان نیست.»

کلورلی افزود: «جنگ پوتین برای سوری‌ها و یمنی‌ها -- که پیش از آن نیز محرومیت‌های شدیدی را در زمینۀ نیازهای اضطراری بشردوستانه تحمل می‌کردند -- و نیز برای مردم عادی لبنان -- که در بحران اقتصادی گرفتارند -- رنج بیشتری را ارمغان آورده است.»

اورسولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، نیز یک روز پیش از آن در بحرین با اشاره به امکان اعمال تحریم‌های بیشتر علیه جمهوری اسلامی، هشدار داد که «گسترش تسلیحاتی» ایران تهدیدی برای اروپاست.

او در کنفرانس گفت‌وگوی منامه گفت، تهران از طریق ارائۀ سلاح‌هایی مانند پهپاد، برای تضعیف «نظم جهانی» با روسیه همکاری می‌کند.

فون در لاین گفت: «چند کشور خلیج‌فارس سال‌هاست که نسبت به خطر ارائۀ پهپاد توسط ایران به کشورهای یاغی سراسر جهان هشدار داده‌اند.»

«مدت‌ها طول کشید تا ما این واقعیت بسیار ساده را درک کنیم که، در شرایطی که برای جلوگیری از دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای تلاش می‌کنیم، باید بر انواع دیگر گسترش تسلیحاتی -- از پهپادها گرفته تا موشک‌های بالستیک -- نیز تمرکز کنیم.»

او افزود: «این مسئله نه تنها برای خاورمیانه، بلکه برای همۀ ما یک خطر امنیتی است.»

فون در لاین گفت: «ما با شرکا و متحدان‌ خود برای اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران در واکنش به اشاعۀ پهپادهای ایرانی هماهنگ می‌شویم.»

معاملات تسلیحاتی و انکار

ایالات متحده روز ۲۴ آبان دور تازه‌ای از تحریم‌ها را علیه نهادها و افراد ایرانی و روسی، از جمله گروه مزدور واگنر، به‌دلیل حمایت از جنگ روسیه علیه اوکراین، اعمال کرد.

به‌گفتۀ وزارت امور خارجۀ ایالات متحده، این اقدامات شامل انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه است که از آنها برای حمله به زیرساخت‌ها و شهرهای غیرنظامی استفاده می‌شود.

تهران پس از هفته‌ها تکذیب انتقال هواپیماهای بدون سرنشین به مسکو به‌رغم شواهد فراوانی که خلاف آن را نشان می‌داد، روز ۱۴ آبان ناگهان روایتش را تغییر داد.

حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجۀ جمهوری اسلامی، هم‌زمان با انکار گزارش ارسال موشک به مسکو برای جنگ با اوکراین، تأیید کرد که ایران پهپادهایی را در اختیار روسیه قرار داده است.

وزیر امور خارجۀ ایران گفت که ایران از چگونگی استفاده از این پهپادها در اوکراین اطلاعی ندارد؛ چرا که تهران در جنگ جاری روسیه و اوکراین ادعای بی‌طرفی دارد و می‌گوید که این پهپادها پیش از آغاز جنگ علیه اوکراین انتقال یافته‌اند.

ایران، پیش از این، به‌رغم اذعان به ارسال پهپاد به روسیه، اصرار داشت که این پهپادها را پیش از حملۀ مسکو به اوکراین در اختیار هم‌پیمانش، یعنی روسیه، قرار داده است.

این در حالی است که تهران به بستن قراردادهای تسلیحاتی با مسکو ادامه داده است.

«اسکای‌نیوز» روز ۱۸ آبان در گزارشی به‌نقل از یک منبع امنیتی گفت، روسیه در ازای دریافت ده‌ها فروند پهپاد مرگبار، ۱۴۰ میلیون یورو (۱۴۴ میلیون دلار) پول نقد و مجموعه‌ای از سلاح‌های ضبط شده ساخت ایالات متحده و بریتانیا را به ایران فرستاده است.

بنا بر گزارش‌ها، این توافق در نخستین ساعات روز ۲۹ مرداد انجام شده است.

بنا بر ادعای این منبع، به‌تازگی قرارداد دیگری به ارزش ۲۰۰ میلیون یورو میان تهران و مسکو منعقد شده و معنایش این است که «به زودی یک محمولۀ پهپاد دیگر از ایران به روسیه فرستاده خواهد شد.»