استفاده ایران از قطعات چینی برای ساخت پهپاد برای روسیه در ازای دریافت هواپیما و تجهیزات

ایران و روسیه همکاری‌های دفاعی خود را افزایش داده‌اند. جمهوری اسلامی همزمان با استفاده از قطعات جدید چینی در ساخت پهپادهای خود، در صدد احداث یک کارخانه پهپادسازی در روسیه است.

واشنگتن پست روز جمعه (۱۹ خرداد) گزارش داد، ایران نیز در ازای ارائهٔ هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) به روسیه در پی دستیابی به تعداد زیادی از بالگردهای تهاجمی، هواپیماهای جنگنده، و سامانه‌های پدافند هوایی روسیه است.

کاخ سفید هشدار داده است که این تسلیحات می‌تواند توانایی تهران در تهدید همسایگانش یا دفع حملات آینده را به میزان چشمگیری افزایش دهد.

جزئیات این مبادله به‌عنوان بخشی از ارزیابی اطلاعاتی دربارهٔ روابط عمیق نظامی میان این دو کشور منتشر شد و گزارش‌های قبلی پیرامون کارخانهٔ پهپادسازی ایران در روسیه را نیز تایید کرد.

وال استریت ژورنال بهمن گذشته گزارش داده بود که ایران و روسیه برای ساخت کارخانهٔ تولید پهپاد در یلابوگا، واقع در حدود ۹۶۵ کیلومتری شرق مسکو، طرح‌هایی دارند. این کارخانه می‌تواند دست‌کم ۶ هزار پهپاد را به منظور جنگیدن در اوکراین تولید کند.

جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، گفت: «این یک مشارکت دفاعی تمام‌عیار است که برای اوکراین، همسایگان ایران، و جامعهٔ بین‌المللی زیان‌آور است.»

در حالی که ایران به‌رغم وجود مستندات فراوان همواره ارائهٔ پهپاد به روسیه برای استفاده علیه اوکراین را تکذیب کرده است، پس از افشاگری‌های جدید در مورد انتقال پهپاد، وفاداری خود را به روسیه اعلام کرد.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجهٔ ایران، روز ۲۲ خرداد گفت که موضوع «همکاری دفاعی ایران با روسیه نسبت به مسئله جنگ در اوکراین اولویت دارد.»

او گفت: «هیچکس نمی‌تواند پیرامون همکاری پدافندی ایران و روسیه تردید ایجاد کند»، اما بار دیگر موضوع ارائهٔ پهپاد به مسکو توسط ایران را رد کرد.

تصاویری از کارخانهٔ تولید پهپاد

کاخ سفید تصاویر ماهواره‌ای را که از یک تأسیسات در منطقهٔ ویژهٔ اقتصادی یلابوگا در تاتارستان، یکی از جمهوری‌های داخل روسیه، گرفته شده منتشر کرده است. به‌گفتهٔ مقامات ایالات متحده، در این کارخانه پهپادهای ایرانی با استفاده از مواد اولیهٔ ارائه‌شده توسط ایران مونتاژ می‌شوند.

کربی گفت: «این کارخانه می‌تواند تا سال آینده به‌طور کامل به بهره‌برداری برسد.»

واشنگتن پست گزارش داد، کاخ سفید همچنین نقشه‌ای را منتشر کرده است که به‌گفتهٔ مقامات، مسیر تدارکات پهپادهای ایرانی به‌سوی سکوهای پرتاب روسیه در شمال و شرق اوکراین را به تصویر می‌کشد.

بنا بر این نقشه، این پهپادها از شمال ایران از طریق دریای خزر به بندر ماخاچ‌قلعه در روسیه و از آنجا از مسیرهای زمینی به دو پایگاه نظامی روسیه در نزدیکی مرز اوکراین ارسال می‌شوند.

نیویورک تایمز روز ۱۹ خرداد گزارش داد، با بررسی تصاویر ماهواره‌ای ساختمان‌های جدید مشخص شده است که این ساختمان‌ها از سال ۱۳۹۹ در منطقهٔ صنعتی یلابوگا ساخته شده‌اند.

بررسی‌های تایمز حاکی از آن است که ساخت و ساز از بهمن‌ماه ۱۳۹۹ آغاز شد و به‌تازگی یک سازهٔ کوچک نیز به آن افزوده شده است.

یافته‌های تازه نشان می‌دهند که مسکو چگونه هزینهٔ پهپادهای مورد استفاده در جنگ با اوکراین را می‌پردازد.

اوایل سال جاری، حکومت ایران از نهایی شدن یک توافق خرید جنگندهٔ سوخو-۳۵ ساخت روسیه خبر داد.

کرملین در ازای دریافت پهپاد و قطعات آن، هواپیما و تجهیزات نظامی به ایران خواهد داد.

کربی به‌نقل از گزارش‌های تازه گفت، تهران هواپیماهای جنگی و آموزشی، بالگردهای تهاجمی، سامانه‌های پدافند هوایی، رادارهای نظامی، و تجهیزات الکترونیکی حساس نظامی، و تجهیزاتی به ارزش «میلیاردها دلار» دریافت خواهد کرد.

قطعات پهپاد ساخت چین

بر اساس گزارش وال‌استریت ژورنال در روز دوشنبه، یک پهپاد ایرانی که توسط نیروهای اوکراینی در فروردین‌ماه سرنگون شد، حاوی مبدل ولتاژی بود که به‌نظر می‌رسید در دی‌ماه در چین ساخته شده است.

بر اساس این گزارش، این افشاگری نشان می‌دهد که با وجود فشار فزایندهٔ ایالات متحده برای مختل کردن زنجیرهٔ تأمین جهانی قطعات به‌کار رفته در برنامهٔ پهپادی ایران، چین به ارسال این قطعات ادامه داده است.

بنا به گفتهٔ این روزنامه، این امر نشان می‌دهد که ایران برای ساخت تسلیحاتی که مسکو بتواند علیه غیرنظامیان اوکراین به‌کار ببرد، تنها به سه ماه زمان نیاز داشته است.

این نخستین بار است که پژوهشگران گروه «تحقیق تسلیحات درگیری»، یک قطعهٔ ساخته‌شده در سال جاری میلادی را در پهپادها کشف کرده‌اند. این گروه مستقر در بریتانیا، زنجیره‌های تأمین تسلیحات جهانی را ردیابی می‌کند.

این گروه این قطعه را که در سال میلادی جاری در چین ساخته شده است، در یک پهپاد به‌شکل حرف «وی» انگلیسی، به‌نام پهپاد شاهد-۱۳۶ کشف کرد. این قطعه در سامانهٔ ناوبری این پهپاد، که تقریباً دست‌نخورده مانده بود، قرار داشت.

این گزارش می‌افزاید، تحقیقات حاکی از آن است که این قطعهٔ چینی پس از ساخته‌شدن در دی‌ماه گذشته، به ایران ارسال و در این پهپاد نصب شده است. این پهپاد سپس به روسیه فرستاده شده و در فروردین‌ماه علیه اوکراین مورد استفاده قرار گرفت.

دولت بایدن ماه گذشته اعلام کرد، مسکو پس از تمام شدن تجهیزاتش، پهپادهای تهاجمی بیشتری از ایران درخواست کرده است. کاخ سفید هفتهٔ گذشته اعلام کرد که ایران به‌تازگی صدها پهپاد را با کشتی‌هایی که از دریای خزر عبور می‌کنند به روسیه ارسال کرده است.

اقداماتی به‌منظور برهم زدن طرح‌های ایران

کربی گفت: «ما همچنان از همهٔ ابزارهای موجود که در اختیار داریم، از جمله با هم‌رسانی این اطلاعات با مردم -- برای افشاگری و مختل کردن این فعالیت‌ها استفاده می‌کنیم و آماده‌ایم که کارهای بیشتری را انجام دهیم.»

یک مقام آمریکایی که نخواست نامش فاش شود به نشریهٔ «پولیتیکو» گفت: «عواملی مانند ایران می‌خواهند این‌گونه رفتارها محرمانه بماند. ما این مسائل را به‌طور علنی فاش می‌کنیم تا به ایران بفهمانیم از آنچه آنها انجام می‌دهند دقیقاً آگاه هستیم. ما همچنین می‌خواهیم با هشدار دادن به کشورهای دیگر در مورد اقدامات ایران این کشور را در عرصهٔ بین‌اللمللی تحت فشار قرار دهیم.»

کربی گفت، ایالات متحده چندین شرکت چینی و دیگر نهادهای دخیل در تولید و انتقال پهپاد توسط ایران به‌منظور استفادهٔ روسیه از آنها علیه اوکراین را تحریم کرده است و به این کار ادامه خواهد داد.

دولت بایدن به‌همراه اتحادیهٔ اروپا و بریتانیا اقداماتی را برای محدود کردن انتقال قطعات الکترونیکی پیداشده در پهپادهای ایرانی در اوکراین انجام داده‌اند.