بروز نارضایتی در میان رهبران ایران به‌دلیل ارسال پهپادهای ساخت تهران به روسیه

ارسال هواپیماهای بدون سرنشین (که عموماً به آنها پهپاد گفته می‌شود) ساخت تهران به روسیه باعث ایجاد نارضایتی عمومی در داخل ایران شده است. روسیه از این پهپادها برای حمله به زیرساخت‌های غیرنظامی و شهرهای اوکراین استفاده می‌کند.

مسیح مهاجری، روحانی و سردبیر روزنامه جمهوری اسلامی در سرمقالۀ روز ١٦ آبان‌ماه از موضعی که دولت ایران از زمان آغاز جنگ روسیه علیه اوکراین اتخاذ کرده است، انتقاد کرد.

او ابراز امیدواری کرد که دولت مسئولیت اقدامات خود را «در سایر موارد» و همچنین درخصوص ارسال پهپادها به روسیه برعهده بگیرد.

مهاجری این سؤال را مطرح کرد که چرا تهران به مسکو نسبت به عدم استفاده از پهپادهای ایرانی در جنگ با اوکراین هشدار نداده است. او نوشت آموزه‌های اسلامی به او اجازه نمی‌دهد «اگر مدرکی دال بر استفاده از پهپادهای ایرانی در اوکراین وجود داشته باشد» بی‌تفاوت بماند.

او با انتقاد از سیاست‌های ایران در قبال اوکراین در بحبوحۀ جنگ کنونی تأکید کرد که وزارت امور خارجه باید این جنگ را به‌روشنی محکوم می‌کرد.

مهاجری که قبلاً گفته بود ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهوری ایران، چاره‌ای جز پیوستن به گروه ویژۀ اقدام مالی (FATF) ندارد، به‌دلیل عدم تلاش برای میانجی‌گری به‌منظور پایان دادن به «جنگ شوم» در اوکراین هم از دولت انتقاد کرد.

برخی از سیاستمداران ایرانی از بسیاری از سیاست‌های رئیسی، از جمله نزدیکی فزاینده روابط ایران با روسیه انتقاد کرده‌اند. بیشتر این سیاستمداران همانند اکثریت مردم عادی ایران، مخالف گسترش روابط ایران با روسیه هستند.

معاملات تسلیحاتی با مسکو

اگرچه مسئلۀ وفاداری ایران به روسیه و نقش غیرمستقیم این کشور در جنگ با اوکراین بر همگان آشکار شده است، در همین حال تهران همچنان به انجام معاملات تسلیحاتی با مسکو ادامه داده است.

اسکای نیوز در گزارش روز ١٨ آبان‌ماه خود به نقل از یک منبع امنیتی گفت روسیه ١٤۰ میلیون یورو (١٤٤ میلیون دلار) پول نقد و مجموعه‌ای از سلاح‌های به غنیمت گرفته‌شدۀ ساخت ایالات متحده و انگلستان را در ازای ده‌ها پهپاد مرگبار در اختیار ایران قرار داد تا از این پهپادها برای جنگ خود در اوکراین استفاده کند.

این گزارش اعلام کرد یک هواپیمای نظامی روسیه مبلغ نقدی مذکور و سه مدل مهمات را مخفیانه به فرودگاهی در تهران منتقل کرده است.

بنا بر گزارش‌ها این معامله در ساعات اولیۀ روز ٢٩ مردادماه انجام شد.

این منبع مدعی شد که در چند روز گذشته قرارداد دیگری به ارزش ٢۰۰ میلیون یورو بین تهران و مسکو منعقد شده است.

منبع مذکور گفت: «این بدان معنا است که به‌زودی محمولۀ عظیم دیگری از پهپادها از ایران ارسال خواهد شد.»

چند هفته تکذیب

تهران پس از چندین هفته تکذیب شدید ارسال پهپاد به مسکو، ناگهان ادعاهایش را تغییر داد.

شواهد فراوانی مبنی بر استفادۀ روسیه از پهپادهای ایرانی در جنگ خود علیه اوکراین وجود دارد، که عکس روز ٦ آبان‌ماه ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، در کنار بقایای هواپیمای شاهد-١٣٦ از آن جمله است؛ با این حال رژیم ایران اصرار داشت که این گزارش‌ها نادرست است.

تهران حتی در روز ٢٦ مهرماه اعلام کرد که آماد مذاکره با کی‌یف به‌منظور شفاف‌سازی درخصوص ادعاهای «بی‌اساس» مبنی بر استفاده روسیه از سلاح‌ها و پهپادهای تأمین‌شده توسط ایران در جنگ علیه اوکراین است.

با این حال، روز ١٤ آبان‌ماه، حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجۀ ایران در چرخشی ناگهانی تأیید کرد که ایران پهپادهایی را در اختیار روسیه قرار داده است. او در عین حال گزارش‌ها مبنی بر ارسال موشک به مسکو برای جنگ با کی‌یف را رد کرد.

وزیر امور خارجه گفت ایران اطلاع ندارد که چطور این پهپادها در اوکراین مورد استفاده قرار می‌گیرند، چراکه تهران مدعی بی‌طرفی در جنگ کنونی بین روسیه و اوکراین است.

همچنین، او مدعی شد که این پهپادها پیش از شروع جنگ با اوکراین ارسال شده بودند.

پس از اعتراف امیرعبداللهیان، زلنسکی گفت ایران همچنان در حال کم‌اهمیت جلوه دادن ارسال پهپادهایش به روسیه است.

بنا به گزارش هیل، او گفت نیروهای اوکراینی روزانه دست‌کم ١۰ پهپاد ایرانی را سرنگون می‌کنند و مقامات می‌دانند که مربیان ایرانی نحوۀ استفاده از این پهپادها را به روس‌ها آموزش داده‌اند، اگرچه تهران در این زمینه سکوت کرده است.

اتحادیۀ اروپا روز دوشنبه (٢٣ آبان‌ماه) حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را به‌دلیل ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در اوکراین تحریم کرد.

این اتحادیه، امیرعلی حاجی‌زاده، فرمانده نیروی هوایی سپاه پاسداران و سازندۀ پهپاد قدس را نیز در لیست سیاه خود قرار داد.