ویرانگری پهپادهای ساخت ایران در اوکراین و آشکار شدن کمبودهای روسیه

نیروهای اوکراینی پهپادهای ساخت ایران را که روسیه از آنها برای حمله به سراسر اوکراین استفاده کرده است، منهدم می‌کنند. این پهپادها موجب ترس و وحشت غیرنظامیان شده است. استفاده از این پهپادها همچنین نشان می‌دهد که ذخیرۀ موشک‌های دقیق روسیه به‌شدت کاهش یافته است.

کی‌یف روز دوشنبه (۱۸ مهر) مسکو را به استفاده از هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران (پهپاد) ارسالی از بلاروس به‌عنوان بخشی از حملات مرگبار متعدد نیروهای روسیه در سراسر اوکراین، متهم کرد.

ارتش اوکراین با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «دشمن در جریان حملاتی از خاک مناطق بلاروس» و شبه‌جزیرۀ کریمه که روسیه آن را به خود ملحق کرده است، «از پهپاد شاهد-۱۳۶ ساخت ایران استفاده کرده بود.» او افزود که ۹ فروند از این پهپادها «منهدم» شدند.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، گفت که روسیه طی حملات روز دوشنبه، از جمله حملات اجرا شده با استفاده از پهپادهای ساخت ایران، زیرساخت‌های انرژی اوکراین را در سراسر آن کشور هدف قرار داد.

زلنسکی در ویدئویی که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد، گفت: «ما با تروریست‌ها سر و کار داریم. ده‌ها موشک و پهپاد شاهد ساخت ایران. آنها دو هدف دارند. تاسیسات انرژی در سراسر کشور.» و افزود:‌ «هدف دوم آنها مردم هستند.»

او گفت: «آنها خواهان ایجاد وحشت و هرج و مرج هستند. آنها می‌خواهند سیستم انرژی ما را نابود کنند.»

حملاتی به چندین شهر در سراسر اوکراین، از جمله حملات کم‌سابقه به کی‌یف پایتخت کشور و منطقۀ غربی لویو، گزارش شده است.

زلنسکی گفت، حملاتی نیز در مناطق دیگر، از جمله دنیپرو، وینیتسیا، و ایوانو-فرانکیفسک در مرکز اوکراین، زاپوریژیا در جنوب، و مناطق خارکیف و سومی در شرق، انجام شده است.

او افزود: «ممکن است اکنون قطعی موقت برق وجود داشته باشد، اما این امر هرگز در اعتماد ما -- اعتماد ما به پیروزی -- وقفه ایجاد نخواهد کرد.»

در بیانیۀ کاخ سفید آمده است که جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، روز دوشنبه «به ادامۀ ارائۀ پشتیبانی‌های لازم به اوکراین برای دفاع از خود، از جمله ارائۀ سامانه‌های پدافند هوایی پیشرفته، متعهد شده است.»

ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، روز چهارشنبه گفت که حامیان غربی اوکراین در پی ارائۀ پدافند هوایی بیشتر به کی‌یف به‌منظور محافظت از خود در برابر حملات موشکی «بی‌رویه» روسیه در سراسر کشور هستند.

او در آغاز نشست هم‌پیمانان اوکراین در زمینۀ ارسال تسلیحات به کی‌یف گفت: «ما به چگونگی افزایش پشتیبانی از اوکراین خواهیم پرداخت و اولویت اصلی ارائۀ پدافند هوایی بیشتر به اوکراین خواهد بود.»

پهپادهای ساخت ایران

روسیه طی چند هفتۀ گذشته برای حمله به شهرهای اوکراین از پهپادهای ساخت ایران استفاده کرده است. تحلیلگران این همکاری را نشان‌دهندۀ تشدید هرچه بیشتر انزوای هر دو کشور در عرصۀ بین‌المللی ارزیابی می‌کنند.

برنامه‌های ایران در راستای تأمین پهپادهای جنگی برای روسیه به‌منظور استفاده از آنها در اوکراین نخستین بار در تیرماه و پس از انتشار گزارش‌هایی مبنی بر اینکه ارتش روسیه پس از تحمل خسارات چشمگیر برای تأمین تسلیحات خود با چالش‌هایی مواجه است، آشکار شد.

بنا بر گزارش رسانه‌ها، ایران به‌رغم هشدارهای واشنگتن، صدها فروند از پهپادهای خود را به روسیه تحویل داده است.

اوکراین نیز به تلافی اقدام تهران در تحویل هواپیماهای بدون سرنشین به مسکو، اقداماتی را برای کاهش حضور دیپلماتیک ایران انجام داد.

اوکراین استوارنامۀ سفیر ایران را لغو کرد و گفت که تعداد کارکنان دیپلماتیک سفارت ایران در کی‌یف را نیز «به‌میزان چشمگیری کاهش خواهد داد.»

فرماندار بیلا تسرکوا در جنوب غربی کی‌یف گفت، روز ۱۳ مهر در جریان حملۀ هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران یک نفر در این منطقه مجروح شد.

الکسی کولبا در شبکه‌های اجتماعی گفت: «دشمن در طول شب حملاتی را با پهپادهای انتحاری شاهد-۱۳۶ در بیلا تسرکوا اجرا کرد.»

کولبا گفت، «شش اصابت و انفجار» در این شهر رخ داد که طی آن یک نفر مجروح شد و چندین تأسیسات زیربنایی آسیب دید.

فرماندهی عملیات جنوب ارتش اوکراین در تلگرام اعلام کرد، شش پهپاد از همین نوع را در طول شب منهدم کرده است.

اوکراین ماه گذشته نخستین حملات روسیه را که در آن از پهپادهای ساخت ایران استفاده شده بود، گزارش کرد. اما این حملات تاکنون عمدتاً جنوب این کشور، از جمله شهر راهبردی اودسا،‌ واقع در کرانۀ دریای سیاه، را هدف قرار داده است.

کمبودهای روسیه

وال استریت ژورنال روز ۱۴ مهر به‌نقل از الکسی هروموف، سخنگوی ارتش اوکراین، گزارش داد، اوکراین ۶۰ درصد از ۸۶ فروند پهپاد شاهد-۱۳۶ را که روسیه به‌عنوان بخشی از کارزار نظامی خود استفاده کرده، منهدم کرده است.

ارتش اوکراین پیش‌تر نیز اعلام کرده بود که با کاهش عرضۀ موشک‌های دقیق مسکو، شاهد استفاده فزایندۀ روسیه از این پهپادهاست.

یوری ایهنات، سخنگوی نیروی هوایی اوکراین، روز ۴ مهر گفت: «این یک چالش تازه است که برای آن به تجربه خاصی نیاز داریم. ما هم‌اکنون در حال مطالعه و بررسی همۀ روش‌ها به‌منظور هدف قرار دادن مؤثر این پهپادها هستیم.»

این روزنامه گزارش داد، نیروی هوایی اوکراین تسلیحاتی را که اوایل مهر سرنگون شده بودند، به‌عنوان پهپادهای «انتحاری» شاهد-۱۳۶ و هواپیماهای بدون سرنشین مهاجر-۶ شناسایی کردند. این پهپادها قادر به حمل موشک هستند و برای تجسس به کار برده می‌شوند.

در این بیانیه به‌نقل از یکی از فرماندهان توپخانۀ اوکراین آمده است: «پهپادهای شاهد-۱۳۶ با بال دلتا، که در رنگ‌های روسی رنگ‌آمیزی شده و به نام ژرانیوم ۲ تغییر نام داده شده‌اند»، مهرماه بر فراز مواضع زرهی و توپخانۀ اوکراین مشاهده شدند.

وال استریت ژورنال گزارش داد: «استفاده روسیه از پهپادهای شاهد-۱۳۶ در اوکراین نشان‌دهندۀ چالش‌برانگیزترین نمونۀ توسعۀ زرادخانۀ تهران به فراتر از خاورمیانه است. پیش‌تر، ایران از پهپادهای خود برای اعمال فشار بر آمریکا و هم‌پیمانانش در خاورمیانه استفاده کرده است.»

«این امر همچنین کمبودهای برنامۀ هواپیماهای بدون سرنشین روسیه را، که نتوانسته است با قدرت آتشباری پهپادهای مسلح به‌کار گرفته شده توسط اوکراین برابری کند، نشان می‌دهد.»