گرمایش یا غذا: وضعیت بسیار دشوار پناهندگان سوری در زمستان بعلبک

بیروت - در اطراف منطقهٔ بعلبک در درهٔ بقاع شرقی لبنان و در ارتفاع حدود ١،۰۰۰ متری از سطح دریا، ده‌ها اردوگاه آوارگان سوری وجود دارد. این اردوگاه‌ها در بحبوحهٔ محدودیت‌های بودجهٔ امدادرسانی، با شرایط سخت زمستانی روبه‌رو هستند.

کهنه بودن چادرها و عدم دسترسی به اقلام گرمایشی و مواد غذایی، زمستان امسال را به‌ویژه برای پناهندگان ساکن شهرهای حوش تل صفیه، ایعات و سعیدی غیرقابل تحمل کرده است.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل هشدار داد بسیاری از افراد ناچار هستند بین گرمایش و غذا یکی را انتخاب کنند.

بسیاری از ساکنان این اردوگاه‌ها جزو آوارگان اهل منطقهٔ الرقهٔ سوریه هستند. آنها می‌گویند که مایحتاج اولیهٔ زندگی را که مهم‌ترین‌شان چادرهای بادوام و مازوت (نفت سوخت) است در اختیار ندارند و به‌جای سوخت از هیزم، پلاستیک و کفش‌های فرسوده استفاده می‌کنند.

مریم المحمود، از جمله پناهجویان سوری ساکن یکی از اردوگاه‌های حوش تل صفیه، به المشارق گفت، شش فرزندش: «هر روز سطل‌های زباله‌ را می‌گردند تا کفش و پلاستیک جمع کنند و ما از آنها برای گرم کردن خودمان استفاده کنیم. چون توان خرید مازوت را نداریم و چادرمان پاره شده و جلوی سرما را نمی‌گیرد.»

در اطراف شهر حوش تل صفیه، چهار اردوگاه شامل حدود ١٤۰ چادر وجود دارد که بیش از ١٥۰ خانواده پناهنده اهل استان الرقه را در خود جای داده‌اند.

المحمود گفت چیزی که او و سایر خانواده‌های اردوگاه بیش از همه به آن نیاز دارند، برزنت و چوب برای تعمیر چادرهایشان است.

او گفت آنها به غذا هم احتیاج دارند، چون کمک‌های غذایی کاهش پیدا کرده است و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در عوض ماهانه ١ میلیون پوند لبنان بین پناهندگان توزیع می‌کند.

او گفت با ١ میلیون پوند تنها می‌تواند ١ کیلو بلغور، یک کیلو برنج، یک قوطی روغن و یک بسته نان بخرد.

نیاز فوری به کمک

عزیز احمد الغالی از جمله پناهندگان و سرپرست یکی از اردوگاه‌های حوش تل صفیه، شرایط این اردوگاه‌ها را در زمستان امسال «بسیار اسفبار» خواند.

او گفت بدنهٔ چادرها پاره شده است و پولی برای خرید مازوت وجود ندارد. در حال حاضر قیمت هر گالن مازوت بیش از ٨۰۰،۰۰۰ پوند است.

او گفت: «در زمستان امسال همهٔ افراد به کمک فوری نیاز دارند» و به این مسئله اشاره کرد که کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل با غیرفعال کردن کارت‌های کمک مالی تعداد زیادی از خانواده‌ها، کمک‌های مالی ماهانه را جایگزین آنها کرده است

به‌نظر نمی‌رسد وضعیت ١٢ اردوگاه واقع در مجاورت شهر سعیدی در نزدیکی بعلبک نیز از این بهتر باشد. این اردوگاه‌ها شامل ٨۰۰ چادر هستند که ٣۰۰۰ پناهجوی اهل الرقه را در خود جای داده‌اند.

دله محمد الخدر که با سه فرزندش در چادر زندگی می‌کند گفت: «اگر کودکانم ضایعات آهن جمع کنند و بفروشند، غذایی برای خوردن داریم وگرنه شکممان خالی می‌ماند.»

«پسرم دو روز گریه کرد چون نتوانستم برایش ساندویچ فلافل بخرم.»

او به المشارق گفت چادرش پاره است و باید تعمیر شود تا بتواند جلوی سرما را بگیرد، چراکه خودش توان خرید مازوت را ندارد.

«دو میلیون پوندی که هر ماه از کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل دریافت می‌کنم حتی برای خرید برنج، شکر، عدس و روغن هم کفایت نمی‌کند، با این اوضاع چطور می‌توانم چادرم را تعمیر کنم؟»

محمد ذکور الحاج، سرپرست اردوگاهی در مجتمع المطر در ایعات واقع در شرق بعلبک است که چهار اردوگاه شامل حدود ١۰۰ چادر و ٨۰۰ پناهجو را در خود جای داده است. او گفت پناهجویان برای گرم کردن خود، پتو به دورشان می‌پیچند و کفش کهنه می‌سوزانند.

او به المشارق گفت: «در پنج سال گذشته هیچ‌یک از پناهجویان برای تعمیر چادر خود برزنت دریافت نکرده است و همهٔ چادرها در صورت بارش باران در معرض آبگرفتگی قرار دارند.»

مونا احمد الصالح، یکی از پناهندگان سوری اهل الرقه از زندگی در چادری پاره در اردوگاه ایعات شکایت داشت و گفت که او، همسرش و سه فرزندش عملاً «در فضای باز زندگی می‌کنند».

الصالح گفت دخترش دچار تشنج‌های مکرر می‌شود و وضعیت فعلی برای او بسیار سخت است.

دلار در بازار سیاه

در روز ٢٥ آذرماه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل و سایر سازمان‌های امدادرسانی بین‌المللی اعلام کردند که ٩۰% پناهندگان سوری در لبنان برای بقا در حین بدترین بحران اقتصادی که لبنان در چند دهه اخیر شاهد آن بوده است، به کمک‌های بشردوستانه نیاز دارند.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در مورد وضعیت خطرناک لبنان هشدار داد و اعلام کرد که از هر ١۰ پناهجو در این کشور، ٩ نفر در فقر شدید زندگی می‌کنند.

صلاح برکات، یکی از داوطلبان انجمن وصول (به‌معنای «دسترسی») وابسته به کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل که به امور پناهندگان سوری رسیدگی می‌کند، گفت: «پناهندگانی که در اتاق‌های اجاره‌ای زندگی می‌کنند نیز نمی‌توانند به گرمایش و غذا دسترسی پیدا کنند، چراکه باید اجارهٔ ماهانه را به دلار با قیمت بازار سیاه بپردازند.»

گزارش‌ها نشان می‌دهد میلیون‌ها دلار از لبنان به سوریه قاچاق می‌شود و شهر شتوره در درهٔ بقاع به‌عنوان مرکز این مبادلات عمل می‌کند.

تحلیلگران به المشارق گفتند رژیم سوریه با همکاری متحد خود یعنی حزب‌الله از حریم لبنان برای دور زدن قانون سزار جهت حفاظت از غیرنظامیان سوریه مصوب سال ١٣٩٨ و تهیهٔ دلار استفاده می‌کند.

لیزا ابوخالد، سخنگوی کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد گفت این سازمان «همیشه با ارائهٔ انواع کمک‌ها از پناهندگان سوری حمایت کرده است و کمک‌های نقدی در اختیارشان قرار داده است».

او به المشارق گفت با این حال، امسال کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد به‌دلیل محدودیت‌های بودجه مجبور شد تصمیمات دشواری بگیرد، از جمله ناچار شد تمرکز خود را بر آسیب‌پذیرترین خانواده‌ها براساس ارزیابی انجام‌شده توسط این سازمان و شرکای آن بگذارد.

او گفت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در زمستان امسال قصد کمک‌رسانی به بیش از ٢٨٨،۰۰۰ خانوادهٔ پناهندهٔ اهل سوریه و اتباع سایر کشورها دارد تا در برطرف کردن نیازها و هزینه‌هایشان در بحبوحهٔ سرما و بحران اقتصادی کشور به آنها کمک کند.