ایالات متحدۀ آمریکا روز سهشنبه (۲۴ آبان) دور تازهای از تحریمهای خود را علیه اشخاص و نهادهای ایرانی و روس که از جنگ روسیه علیه اوکراین حمایت میکنند اعمال کرد، که گروه مزدوران واگنر از آن جمله است.
بهگفتۀ وزارت امور خارجۀ ایالات متحده، از جمله این حمایتها انتقال هواپیماهای بدون سرنشین (پهپاد) تهران به روسیه است که از آن برای حمله به شهرها و زیرساختهای غیرنظامی استفاده شده است.
سه نهاد ایرانی تحت تحریم -- نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، صنایع هوایی قدس و مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد -- به ساخت و تحویل پهپادهای ایرانی به روسیه متهم شدهاند.
وزارت امور خارجۀ آمریکا گفت نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی احتمالاً در تسهیل ارسال پهپادهای نظامی به روسیه نقش داشته است.
صنایع هوایی قدس تولیدکنندۀ پهپاد مهاجر ۶ است.
مرکز تحقیقات صنایع هوایی شاهد انواع مدلهای پهپاد سری شاهد را تولید میکند، از جمله پهپاد حملۀ یکطرفۀ شاهد ۱۳۶ که نیروهای روسیه طی حملات اخیر خود در کییف، اودسا و منطقۀ خارکیف اوکراین از آن استفاده کردهاند.
اتحادیۀ اروپا و انگلیس در مهرماه شرکت صنایع هوایی شاهد را تحریم کردند.
بهگفتۀ وزارت امور خارجۀ آمریکا، یکی از نهادهای روس که نامش در لیست سیاه قرار گرفته گروه واگنر نام دارد، که یک شرکت نظامی خصوصی است و در صنایع دفاعی و مواد مرتبط به آن در اقتصاد کانادا فعالیت دارد.
این وزارتخانه گفت گروه واگنر در اوایل سال جاری بهدنبال خرید پهپادهای ایرانی بوده، که «تقریباً با قطعیت برای حمایت از عملیاتهای آن در اوکراین» بوده است.
وزارت امور خارجۀ آمریکا گفت این مورد «تنها یک نمونه از موارد استفاده از واگنر بهعنوان ابزار کمهزینه و کمخطر کرملین برای پیشبرد اهداف خود» است.
دو شخص حقیقی به نامهای عباس جمعه و تیگران خریستوفوروویچ سرابینوف نیز بهدلیل دست داشتن در تهیۀ پهپادهای ایرانی از سوی گروه واگنر برای حمایت از عملیاتهای جنگی در اوکراین با تحریم روبهرو شدهاند.
گروه واگنر در لیست سیاه اتحادیۀ اروپا، انگلیس، استرالیا و کانادا قرار گرفته است. این گروه از قبل بهدلیل جذب و اعزام سرباز برای جنگ در کنار جداییطلبان شرق اوکراین تحت تحریمهای ایالات متحده بوده است.
تحریمهای اشخاص حقوقی ثالث
بهگفتۀ وزارت امور خارجۀ آمریکا، دو «شخص حقوقی ثالث که در انتقال پهپادهای ایرانی به روسیه جهت استفاده در اوکراین دست داشتهاند» نیز با هماهنگی دولت امارات متحدۀ عربی تحت تحریمهای ایالات متحده قرار گرفتهاند.
بهگفتۀ این وزارتخانه، شرکت خدمات هوانوردی ساکسس افزدسی و شرکت آیجت گلوبال دیامسیسی با همکاری شرکت ایرانی خدمات فرودگاهی سفیران که تحت تحریمهای آمریکا قرار دارد کار هماهنگی پروازها بین ایران و روسیه را انجام میداده است.
بعضی از این پروازها برای نیروی هوایی روسیه بوده و برخی دیگر مرتبط با حمل و نقل پهپادهای ایرانی و پرسنل و تجهیزات مربوطه از ایران به روسیه بوده است.
بهگفتۀ وزارت خزانهداری ایالات متحده، آیجت با شرکت هواپیمایی شام وینگز سوریه که در لیست سیاه قرار دارد نیز کار کرده است؛ گفته میشود این شرکت با استفاده از شعبۀ خود در سوریه به نام ترید مد خاورمیانه در تسهیل انتقال نیروهای سوریه به روسیه به شام وینگز کمک کرده است.
وزارت خزانهداری آمریکا گفت تحریمهای اشخاص ثالث بیش از پیش نشان میدهد که «ایالات متحده آمادۀ هدف گرفتن عوامل بینالمللی دخیل در حمایت از ماشین جنگی روسیه است».
این وزارتخانه افزود: «حمایت نظامی حکومت ایران از روسیه باعث تشدید درگیری در اوکراین میشود و اقدام آن برای انتقال پهپادها مصداق نقض آشکار قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد است».
«ایالات متحده به تلاش برای تعویق و اخلال در این انتقال و تحمیل هزینه بر عوامل دخیل در این فعالیت ادامه خواهد داد.»
جنت یلن، وزیر خزانهداری آمریکا، گفت: «همانطور که بارها نشان دادهایم، ایالات متحده مصمم به تحریم افراد و شرکتهایی است که، هر کجا باشند، از تجاوز بیاساس روسیه به اوکراین حمایت میکنند».
او گفت با اعمال این تحریمهای تازه، دست شرکتها و اشخاصی «که امکان استفادۀ روسیه از پهپادهای ساخت ایران را برای تجاوز وحشیانه به غیرنظامیان اوکراین فراهم کردهاند» برملا میشود و مورد بازخواست قرار میگیرند.
یلن گفت: «این مهم بخشی از تلاشهای گستردهتر ما برای اخلال در اقدام جنگی روسیه و محروم کردن آن از تجهیزات مورد نیاز از طریق تحریم و کنترل صادرات است».
صنعت پهپادی ایران
جایگاه ایران بهعنوان کانون عملیاتهای پهپادی منطقه بهگونهای است که با افتخار به آن میبالد. پهپادهای ساخت ایران و مدلهای ساخت گروههای نیابتی آن مرتباً برای ایجاد هرج و مرج و ویرانی در منطقه و ورای آن بهکار میرود.
گرچه گروههای نیابتی ایران مسئولیت بسیاری از این حملات -- از جمله حمله به تأسیسات نفتی و زیرساختهای غیرنظامی در عربستان سعودی، امارات متحدۀ عربی و عراق -- را بر عهده میگیرند، شواهد بهدست آمده از ترکشها و دیگر سرنخهای قانونی همه به ایران ختم میشود.
ایران با انجام حملات موشکی و پهپادی فرامرزی در روز ۲۳ آبان، گروههای مخالف کرد در عراق را هدف گرفت.
به گزارش خبرگزاری فرانسه، روز چهارشنبه پس از انجام یک حملۀ ظاهراً پهپادی به یک نفتکش حامل گازوئیل از سواحل عمان که برای یک شرکت متعلق به اسرائیل کار میکند، اسرائیل ایران را مقصر دانست.
شرکت سنگاپوری ایسترن پاسیفیک شیپینگ، که از این نفتکش بهرهبرداری میکند، در بیانیهای گفت نفتکش پاسیفیک زیرکان «تقریباً در فاصله ۲۴۰ کیلومتری ساحل عمان مورد اصابت یک پرتابه قرار گرفت».
در این حادثه، تلفات یا نشت محمولۀ نفتکش گزارش نشده است.
ژنرال مایکل «اریک» کوریلا، فرمانده ستاد فرماندهی مرکزی ایالات متحده، گفت: «این حملۀ پهپادی علیه یک کشتی غیرنظامی در این تنگۀ دریایی حیاتی بار دیگر نشاندهندۀ ماهیت ثباتزدای فعالیتهای مخرب ایران در منطقه است».