ادعای ایران مبنی بر «قربانی بودن» پس از فاش شدن انتقال پهپاد به روسیه

کی‌یف و هم‌پیمانانش استفادهٔ روسیه از پهپادهای ساخت ایران در حمله به اوکراین در روزهای اخیر را شدیداً محکوم کرده‌اند. این در حالی است که جمهوری اسلامی می‌کوشد دست‌داشتن در این موضوع را پنهان کند، از پذیرش بار مسئولیت شانه خالی کند، و متهم‌کنندگانش را به هدف قرار دادن ایران متهم کند.

روز سه‌شنبه (۲۶ مهر)، تهران اعلام کرد که به‌منظور شفاف‌سازی ادعاهای «بی اساس» مبنی بر اینکه ایران تسلیحات و پهپادهایی را برای استفاده در جنگ علیه اوکراین به روسیه ارائه می‌دهد، آماده است با کی‌یف مذاکره کند.

کرملین روز سه شنبه گفت، در مورد استفادهٔ ارتش روسیه از این تسلیحات هیچ اطلاعی ندارد.

علیرغم این تکذیب‌ها، شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد روسیه برای انجام حملات متعدد از پهپادهای ایرانی استفاده کرده است.

ارتش اوکراین روز چهارشنبه اعلام کرد که پس از حملات این هفته که در آن از «پهپادهای انتحاری» استفاده کرده بودند، بیش از ۲۲۰ پهپاد ساخت ایران را در مدت کمی بیش از یک ماه سرنگون کرده است.

بنا بر این بیانیه «از زمان سرنگونی نخستین پهپاد کامیکازه شاهد-۱۳۶ ساخت ایران در خاک اوکراین در روز ۲۲ شهریور، نیروی هوایی و دیگر بخش‌های نیروهای دفاعی اوکراین ۲۲۳ پهپاد از این نوع را منهدم کردند.»

شواهدی مبنی بر تأمین پهپادها توسط ایران

وزارت امور خارجهٔ آمریکا طی بیانیه‌ای اعلام کرد، روز چهارشنبه و در جریان نشست شورای امنیت سازمان ملل متحد، ایالات متحده به‌همراه بریتانیا و فرانسه موضوع انتقال پهپادهای ایران به روسیه را مطرح کرد.

اتحادیهٔ اروپا و ایالات متحده می‌گویند، شواهدی در اختیار دارند که ایران پهپادهای «شاهد-۱۳۶» را که پهپادهای ارزان قیمتی هستند و در هنگام فرود منفجر می‌شوند، تحویل داده است. این پهپادها روز دوشنبه در کی‌یف به کشته شدن پنج نفر و تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی انجامید.

وزارت امور خارجهٔ آمریکا اعلام کرد، ایالات متحده در ماه تیر هشدار داد که ایران قصد دارد پهپادهایی را به‌منظور استفاده علیه اوکراین به روسیه منتقل کند.

به‌گفتهٔ این وزارتخانه، اکنون «شواهد فراوانی مبنی بر استفاده از این پهپادها برای حمله به غیرنظامیان اوکراینی و زیرساخت‌های غیرنظامی حیاتی وجود دارد.»

در این بیانیه آمده است: «از آنجایی که ایران همچنان به دروغگویی و انکار ارائهٔ جنگ‌افزار به روسیه برای استفاده از آنها در اوکراین ادامه می‌دهد، ما نسبت به همکاری با هم‌پیمانان و شرکای خود به‌منظور جلوگیری از انتقال تسلیحات خطرناک به روسیه متعهد هستیم.»

واشنگتن پست در گزارش روز چهارشنبهٔ خود به‌نقل از دو مقام آمریکایی گزارش داد، دولت ایالات متحده بقایای هواپیماهای بدون سرنشین ساخت ایران را که در اوکراین سرنگون شده بودند، بررسی، و آگاهی خود دربارهٔ این پهپادها را عمیق‌تر کرده است.

این روزنامه می‌گوید: «اطلاعات در مورد ساختار و فناوری این پهپادها می‌تواند برای کمک به ایالات متحده و هم‌پیمانان اوکراینی‌اش در شناسایی بهتر و نهایتاً شکست دادن آنها قبل از رسیدن به اهدافشان، امری حیاتی باشد.»

به‌گفتهٔ یک مقام اوکراینی، پهپادهای ساخت ایران از سه پایگاه نظامی روسیه در کریمه و نیز از بلاروس پرتاب می‌شوند.

تهران مستشاران خود را به مناطق تحت تسلط روسیه فرستاده و در آنجا دستورالعمل‌های فنی را در اختیار اپراتورها قرار داده است.

قصد ایران برای ارسال تسلیحات بیشتر

وال استریت ژورنال گزارش داد، نیروی هوایی اوکراین اوایل مهر این تسلیحات سرنگون شده را به‌عنوان تسلیحات ساخت ایران، مانند پهپادهای شاهد-۱۳۶ و مهاجر-۶، شناسایی کرد.

به‌گفتهٔ یکی از فرماندهان توپخانهٔ اوکراین، در این بیانیه آمده است: «پهپادهای شاهد-۱۳۶ با بال دلتا، که در رنگ‌های روسی رنگ‌آمیزی شده و به‌نام ژرانیوم ۲ تغییر نام داده شده‌اند، در شهریورماه بر فراز مواضع زرهی و توپخانه‌ای اوکراین ظاهر شدند.»

هم‌زمان با وجود گزارش‌هایی مبنی بر این که ارتش روسیه پس از تحمل خسارات چشمگیر برای تأمین تسلیحات خود با چالش‌هایی مواجه است، ایران صدها پهپاد خود را به روسیه تحویل داده است.

بر اساس گزارش روز دوشنبهٔ واشنگتن پست، تهران در حال آماده شدن برای تحویل پهپادهای تازه‌ای شامل ده‌ها هواپیمای مهاجر-۶ و شمار بیشتری از پهپادهای شاهد-۱۳۶ می‌باشد.

مقامات اطلاعاتی به این روزنامه گفتند که این کشور همچنین با ارسال دو نوع موشک زمین به زمین -- یعنی موشک‌های فاتح-۱۱۰ و ذوالفقار -- به روسیه موافقت کرده است.

مقامات اوکراینی می‌گویند، در حملاتی مانند آنها که روز دوشنبه علیه شهرها و زیرساخت‌های انرژی انجام شد، از پهپادهای ایرانی استفاده شده بود.

تحریم‌ها

دیمیترو کولبا، وزیر امور خارجهٔ اوکراین، روز سه‌شنبه گفت، به ولودیمیر زلنکسی، رئیس‌جمهوری این کشور، پیشنهاد کرده است که کی‌یف روابط دیپلماتیک خود با ایران را قطع کند.

او به «میزان ویرانی‌های به‌بار آمده توسط پهپادهای ایرانی» در اوکراین و «تداوم احتمالی ارسال تسلیحات ایران به روسیه» اشاره کرد.

یک روز پیش از آن، کولبا از اتحادیهٔ اروپا خواسته بود که «به‌دلیل ارائهٔ پهپادها به روسیه، تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کند.»

جمهوری چک که ریاست دوره‌ای اتحادیهٔ اروپا را بر عهده دارد روز پنجشنبه اعلام کرد که این اتحادیه بر سر اعمال تحریم‌هایی علیه سه فرد و یک نهاد ارائه‌کنندهٔ پهپادهای ساخت ایران به روسیه، موافقت کرده است.

ریاست اتحادیه اروپا در توییتر نوشت: «سفیران این اتحادیه پس از سه روز مذاکره پیرامون اقداماتی علیه شرکت‌های ارائه‌کنندهٔ پهپادهای ساخت ایران که به اوکراین حمله کردند، به توافق دست یافتند.»‌

این تحریم‌ها از روز پنجشنبه به مرحلهٔ اجرا درخواهند آمد.

در این توییت همچنین آمده است: «اتحادیه اروپا نیز آمادگی دارد تحریم‌های اعمال‌شده بر ۴ نهاد ایرانی دیگر را که پیش‌تر نیز در فهرست تحریم‌ها قرار داشتند، تمدید کند.»

ایالات متحدهٔ آمریکا روز دوشنبه نسبت به اقدام علیه شرکت‌ها و کشورهایی که با برنامهٔ پهپادی ایران همکاری می‌کنند، هشدار داد. آمریکا روز چهارشنبه نیز هشدار مشابهی را علیه تمامی دست‌اندرکاران انتقال پهپادها به روسیه صادر کرد.

کی‌یف ماه گذشته تصمیم گرفت که به‌دلیل اقدام ایران در ارسال تسلیحات به روسیه، روابط دیپلماتیک خود با تهران را به‌میزان چشمگیری کاهش دهد.

با این حال، وزارت امور خارجهٔ جمهوری اسلامی همچنان مدعی است که ایران قربانی بوده است و تاکید می‌کند که این اتهامات «بخشی از فضاسازی سیاسی و هدفمند سازمان‌های رسانه‌ای برخی کشورها» علیه تهران است.

«همدستی در تروریسم»

زلنسکی روز سه‌شنبه گفت، استفادهٔ گسترده مسکو از پهپادهای ساخت ایران در حملات اخیر به کشورش نمادی از «ورشکستگی نظامی و سیاسی» کرملین است.

وی در سخنرانی روزانهٔ خود گفت: «در واقع درخواست روسیه از ایران برای چنین کمکی، نشان‌دهندهٔ به رسمیت شناختن ورشکستگی نظامی و سیاسی این کشور توسط کرملین است.»

او افزود، هرچند این اقدام «از نظر راهبردی، هیچ کمکی به آنها نخواهد کرد.»

زلنسکی گفت: «این فقط بیشتر به جهان ثابت می‌کند که روسیه در مسیر شکست قرار دارد و تلاش می‌کند شخص دیگری را برای ایجاد وحشت به همدستی با خود وادارد.»

هانو پوکور، وزیر دفاع استونی، در سفر به واشنگتن، گفت که روسیه هم به‌دلیل عرضهٔ کم و هم به‌دلیل موفقیت اوکراین در آسمان به پهپاد متکی است.

پوکور گفت، روس‌ها «می‌دانند که در حال حاضر در عرصهٔ هوایی برتری ندارند؛ چرا که پدافند هوایی از طرف اوکراینی وجود دارد. آنها پیش‌تر نیز هواپیماهای بی‌شماری را از دست داده‌اند.»