سازمان ملل متحد - چهل و سه کشور در بیانیهای که روز پنجشنبه (٢٩ مهر) در سازمان ملل متحد قرائت شد، از چین خواستهاند نسبت به «رعایت کامل قانون» درخصوص جامعه مسلمانان اویغور در سینکیانگ اطمینان حاصل کند.
این بیانیه که ایالات متحده و چندین کشور اروپایی و آسیایی و همچنین سایر کشورها آن را امضا کردهاند، چین را به نقض حقوق بشر اویغورها از جمله شکنجه، عقیمسازی اجباری و ناپدید شدن اجباری متهم کرد.
این کشورها در بیانیه مشترکی که فرانسه آن را در سازمان ملل قرائت کرد گفتند: «ما از چین میخواهیم اجازه دسترسی فوری، معنادار و بدون محدودیت را به ناظران مستقل از جمله کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل و دفتر وی به سینکیانگ بدهد.»
در این بیانیه آمده است: «ما نگرانی ویژهای در مورد وضعیت منطقه خودمختار اویغورنشین سینکیانگ داریم.»
این بیانه به گزارشهای «معتبری» استناد کرده است که «نشان دهنده وجود شبکه گستردهای از اردوگاههای بازآموزی سیاسی است که بیش از یک میلیون نفر بهطور خودسرانه در آنها بازداشت شدهاند.»
پکن ابتدا وجود مراکز بازداشت را در سینکیانگ تکذیب کرد، اما بعداً با اطلاق عنوان اردوگاههای «آموزش مجدد» به آنها که به منظور از ریشهکنی تروریسم و بهبود فرصتهای شغلی طراحی شدهاند، وجودشان را توجیه کرد.
با این حال، تحقیقات مستقل و مصاحبه با زندانیان سابق حاکی از وقوع شکنجههای جسمی و روانی، شستشوی مغزی، تجاوز و سوءاستفاده جنسی سیستماتیک و سایر اعمال وحشتبار است.
دیدهبان حقوق بشر در فرورودینماه سال جاری در گزارشی مفصل اعلام کرد سینکیانگ تنها منطقه در چین است که اکثریت جمعیت آن را مسلمانان تشکیل میدهند و مقامات چینی از بهانههای مختلف برای آسیب رساندن یا تخریب دو سوم مساجد و سایر اماکن مقدس اسلامی این منطقه استفاده کردهاند.
«چینیسازی» اجباری
مقامات حزب کمونیست چین در چارچوب طرح «چینیسازی» ١٣٩٧-١٤٠١ اقدام به از بین بردن گنبدها و منارههای مساجد و سایر نمادهای معماری اسلامی کردهاند و مساجد را از پخش اذان با بلندگو منع کردهاند.
این طرح بهطور فعالانه نه تنها در سینکیانگ، بلکه در سرتاسر چین اجرا میشود.
پکن مدتها است که اتهامات پاکسازی قومی اویغورها و سایر اقوام ترک عمدتاً مسلمان در سینکیانگ را رد کرده است.
ژانگ جون، سفیر این کشور در سازمان ملل متحد روز پنجشنبه با عصبانیت این اتهامات را «دروغ» و «توطئه برای ضربه زدن به چین» نامید و محکوم کرد.
او گفت: «سینکیانگ از توسعه برخوردار است و مردم هر روز احساس آزادی میکنند و به پیشرفتهای انجام شده افتخار میکنند.»
در سالهای ١٣٩٨ و ١٣٩٩ نیز بیانیههایی مشابه صادر شده بود که چین را به دلیل سیاستهایش در سینکیانگ محکوم میکرد. ایالات متحده پکن را به نسلکشی در این منطقه متهم ساخته بود.
به گفته دیپلماتها، چین نیز در واکنش به این موضوع فشار خود را بر کشورهای عضو سازمان ملل جهت عدم حمایت از چنین بیانیههایی افزایش داده است.