سوری‌ها می‌گویند عفو ریاست‌ جمهوری اسد «مسخره‌بازی» است

قاهره -- سوری‌ها فرمان عفو زندانیان سیاسی توسط بشار اسد را که به‌شدت برای آن تبلیغ شده بود به‌عنوان یک ترفند تبلیغاتی مغرضانه به‌طور گسترده‌ رد کرده‌اند. برخی از این زندانیان نزدیک به یک دهه در بازداشتگاه‌های بدنام رژیم محبوس بوده‌اند.

پس از اعلام رژیم مبنی بر اجرای فرمان عفو عمومی و آزاد کردن «صدها» زندانی در روز عید فطر، ده‌ها خانواده با نگرانی در مرکز دمشق منتظر بودند ببینند که آیا عزیزانشان در میان این آزادشدگان هستند.

بسیاری از افراد در یک مراسم نیایش شبانه شرکت کردند و ضمن به نمایش گذاشتن تصاویر بستگانشان، امیدوار بودند که آنها نیز از جملۀ کسانی باشند که به سلامت بازگردانده می‌شوند.

بسیاری ناامید شدند.

شمار دقیق زندانیان عفوشده مشخص نیست، اما کنشگران می‌گویند که این تعداد در مقایسه با تعداد کل زندانیان سوریه، ناچیز است.

گزارش‌های اولیه حاکی از آزاد شدن گروهی متشکل از ۶۰ زندانی است. کنشگران سوری فهرستی از ۲۰ زندانی آزاد‌شده - از جمله افرادی که سالیان سال در زندان بدنام صیدنایا در بند بودند - را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشته‌اند.

اسد فرمانی را مبنی بر «عفو عمومی سوری‌هایی که پیش از ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ مرتکب جنایات تروریستی شده بودند»، «به استثنای جنایات منجر به مرگ انسان‌ها، مطابق قانون مبارزه با تروریسم» صادر کرد.

رامی عبدالرحمان، رئیس دیده‌بان حقوق بشر سوریه، گفت این بدان معناست که ده‌ها هزار نفر می‌توانند آزاد شوند. وی اشاره کرد که «جرایم تروریستی» به‌عنوان برچسبی بسیار گسترده برای محکوم‌کردن افرادی که به‌صورت خودسرانه و بدون طی کردن روال قانونی دستگیر می‌شوند به‌کار می‌رود.»

اما تاکنون شمار اندکی طعم آزادی را چشیده‌اند.

شماری از مردم سوریه در گفتگو با المشارق گفتند بسیاری از زندانیان که صرفاً به انتقاد از رژیم سوریه پرداخته یا مخالف آن بوده‌اند، همچنان در زندان به‌سر می‌برند.

آنها این عفو را «یک مسخره بازی» توصیف کردند.

آنها گفتند که این فرمان بسیار تبلیغاتی و آزادی نمادین زندانیان صرفاً تلاشی از سوی اسد به‌منظور پاک‌سازی چهرۀ خود و سرپوش‌گذاشتن بر رفتار خشونت‌آمیز رژیم با زندانیان است.

علی خامنه‌ای، رهبر ایران که از هم‌پیمانان اسد است، در سفر اخیر و نه چندان معمول رئیس‌جمهوری سوریه به ایران، به‌رغم اتهامات جدید جنایت جنگی علیه اسد، به صورت علنی از او تمجید کرد.

بر اساس برخی برآوردها، ایران هزاران سرباز را اعزام کرده تا دوشادوش نیروهای نظامی رژیم سوریه مبارزه کنند. این شامل شبه‌نظامیانی است که توسط نیروی قدس سپاه پاسداران آموزش دیده و مسلح شده‌اند.

خامنه‌ای ضمن اشاره به نقش سپاه در کمک‌کردن به اسد برای ادامۀ جنگ علیه مردمش، از قاسم سلیمانی، فرماندۀ کشته‌شدۀ نیروی قدس سپاه به عنوان «یکی از دلایل مهم پیروزی سوریه در این جنگ» یاد کرد.

«زندانی‌ شدن دست‌کم ۲۰۰ هزار نفر»

محمد البیک، کنشگر اهل منطقۀ دمشق، به المشارق گفت: «هزاران خانوادۀ سوری همچنان در انتظار آزادی پسرانشان از زندان‌های رژیم هستند و بسیاری از اعضای خانواده‌ها در نزدیکی زندان‌ها تجمع کرده‌اند.»

به‌گفتۀ او، تعداد زندانیان آزاد‌شده صدها نفر است. وی خاطرنشان کرد، این تنها درصد کمی از تعداد کل افرادی است که در بازداشت به‌سر می‌برند یا به زور ناپدید شده‌اند.

او گفت خانواده‌های این زندانیان در غم و اندوه عمیقی به‌سر می‌برند، چرا که آنها به‌صورت تصادفی و بدون روال مشخص بخشیده شده‌اند و به خانواده‌ها اطلاع داده نشده بود که در جریان این عفو کدام زندانیان آزاد خواهند شد.

البیک گفت به‌دلیل ارتباط نداشتن برخی از این زندانیان آزاد‌شده با خانواده‌هایشان، آنها به ناچار خودشان به خانه بازگشتند؛ چرا که خانواده‌هایشان از آزادی آنها اطلاعی نداشتند.

وی افزود که رژیم اسد هنوز فهرستی از اسامی زندانیان عفوشده منتشر نکرده است. او برآورد کرد که دستگاه امنیتی رژیم سوریه از سال ۱۳۹۰ دست‌کم ۲۰۰ هزار سوری را بازداشت کرده باشد.

البیک ضمن بی‌معنی و مفهوم خواندن این فرمان ریاست‌جمهوری، خاطرنشان کرد هنوز هزاران خانواده از وضعیت بستگان‌شان که در زندان‌های رژیم زندانی هستند، خبری ندارند.

وی همچنین رژیم سوریه را به تلاش برای استفاده از این اعلام عفو به‌عنوان نوعی تبلیغات و انتشار اخبار در رسانه‌های وابسته و از طریق حساب‌های گوناگون کاربری در شبکه‌های اجتماعی در راستای بهبود بخشیدن به وجهۀ خود، متهم کرد.

تبلیغات در راستای خوب جلوه دادن خود

جمعه الماسالمه، کنشگر مستقل از درعا، می‌گوید که رژیم از آزادی زندانیان به‌عنوان بخشی از یک کارزار تبلیغاتی در راستای بهبود بخشیدن به وجهۀ خود استفاده می‌کند.

او گفت پوشش رسانه‌ای این اقدام، به‌ویژه مناطقی مانند درعا و روستاهای دمشق را هدف قرار می‌دهد که ساکنان آن مخالف سرسخت این رژیم هستند.

وی گفت: «به‌عنوان نمونه در درعا فقط ده‌ها زندانی آزاد شدند، در حالی که تعداد بازداشت شدگان صدها نفر است.»

«همه از ترس اقدامات تلافی‌جویانه علیه زندانیان، که امیدوارند هنوز [زنده و] در بازداشت باشند، سکوت اختیار کرده‌اند.»

المسالمه گفت زمان‌بندی اعلام عفو رئیس‌جمهوری در درعا پس از تازه‌ترین تنش ایجاد‌شده میان ساکنان و دستگاه امنیتی رژیم، به‌خوبی به اسد کمک کرده است.

وی در توضیح این مطلب گفت، مردم درعا عمدتاً به‌دلیل ترس از انتقام‌جویی رژیم، آرامش‌ خود را حفظ کرده‌اند؛ چرا که نگران هستند در صورت اعتراض علیه رژیم، بستگان‌شان آزاد نشوند.

بشیر البسام، یک وکیل سوری، می‌گوید عفو ریاست‌جمهوری بلافاصله پس از انتشار ویدیویی از اعدام زندانیان و انتشار آن به‌طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی، اعلام شد.

او گفت که رژیم با صدور این فرمان قصد داشته است این ویدیو را مخفی نگه دارد و توجه را از نقض چندین سالۀ حقوق زندانیان منحرف کند.

البسام گفت که اعدام‌های رژیم سوریه، به‌ویژه آنهایی که در سال‌های نخستین این درگیری اجرا شد، به‌شیوه‌ای خودسرانه و بدون طی کردن روال قانونی انجام شد.

وی گفت: «افسران، سربازان، و شبه‌نظامیان وابسته به رژیم مرتکب این اعدام‌ها شدند.»

او گفت که این کارزار تبلیغاتی رژیم، که به‌تازگی به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی فعال بوده، بی‌تردید با هدف افزایش شمار آزادشدگان به‌منظور منحرف کردن توجه‌ها از جنایاتش است.

روند آشکار‌شدن شواهد تازۀ رفتار وحشیانه رژیم با زندانیان همچنان ادامه دارد.

در یک گزارش تازه پیرامون کشف دو گور جمعی در خارج از دمشق، شاهدان عینی گزارش دادند که روی اجسادی که از زندان صیدنایا در همان نزدیکی به این محل آورده شده بودند، آثار شکنجه دیده‌اند.