بنا بر اعلام برخی منابع، رژیم سوریه در سال ۱۴۰۱ به شکنجه و کشتار زندانیان در زندانها و بازداشتگاههایش ادامه داده است، در حالی که در سال گذشته میلادی ۹۸ مورد از اینگونه مرگها ثبت شد، موارد بسیاری دیگری بودند که ثبت نشدهاند.
بنا بر اعلام دیدهبان حقوق بشر سوریه، این نهاد فقط در آبانماه مرگ ۱۲ غیرنظامی تحت شکنجه در زندانها و مراکز امنیتی رژیم را ثبت کرده است.
شبکهٔ حقوق بشر سوریه و گروهی از کنشگران مستقل میگویند، تلفات واقعی احتمالاً بسیار بیشتر است.
محمد البیک، کنشگر سوری، به المشارق گفت که شکنجه در زندانهای رژیم سوریه «شناختهشده و گسترده است.»
شمار زیادی از زندانیان سابق گزارش دادهاند که رژیم و شاخههای اطلاعاتی شکنجههای وحشیانهای را بر آنها اعمال کردهاند.
البیک گفت، برخی از این زندانیان «مدتهای طولانی و از طریق ابزارهای گوناگون تحت شکنجههایی قرار گرفتند که اکثر آنها در سطح بینالمللی ممنوع هستند.»
او یادآور شد، اگرچه ممکن است آمار و ارقام ارائه شده این دیدبان پایین باشد، «شبکهٔ حقوق بشر سوریه آمار دیگری را گزارش کرده است که نشان میدهد شمار کشتهشدگان از دیماه ۱۴۰۱ تاکنون، ماهانه بیش از ۶۰ نفر بوده است.»
زندانیان ناپدیدشده
او به المشارق گفت، در حالی که البیک برای آشکار کردن موضوع زندانیان کنونی و آزادشدهٔ رژیم سوریه تلاش میکرد، به مشاهدات مهمی دست یافت.
بهگفتهٔ البیک، او متوجه شد که «از برخی از بازداشتشدگانی که نامهایشان در فهرست بازداشتشدگان آزادشده وجود دارد، اثری نیست.»
البیک گفت که او و شمار دیگری از کنشگران، تیمهای تحقیق برای ردیابی برخی از این زندانیان تشکیل دادند، «اما هیچکدام از آنها پیدا نشدند و خانوادههایشان خبر بازگشت آنها از بازداشت را تکذیب میکنند.»
او گفت: «بعضی از خانوادهها حتی نمیدانستند که پسرانشان در بازداشتگاهها به سر میبرند.»
او افزود: «بازداشتگاهها در پاسخ به پرسو جوی خانوادهها دربارهٔ وضعیت فرزندانشان به آنها اطمینان دادند که مطابق سوابق ثبتشده فرزندان آنها در تاریخهای مشخصی آزاد شدهاند.»
او گفت: «رژیم در تلاش است که هر گونه شواهد مبنی بر مرگ زندانیان تحت شکنجه را پاکسازی کند و بنابراین با این بهانه، زندانی را به یک فرد ناپدیدشدهٔ اجباری تبدیل میکند و در نتیجه مسئولیت را از خود سلب میکند.»
«مرگ امری عادی بود»
یک تاجر مصری که بهدلیل موقعیت حساسش نخواست نامش فاش شود، به المشارق گفت که ۱۷ سال در زندانهای سوریه زندانی بوده است.
بهگفتهٔ او، زندان بدنام صیدنایا و همچنین بازداشتگاههای پالمیرا و دمشق از جمله زندانهای محل نگهداری او بودهاند.
او گفت: «شنیدن خبر مرگ افراد امری عادی بود و هر روز بهگوش میرسید.»
او افزود: «با توجه به شیوههای شنیع شکنجه توسط زندانبانان و بازجویان، هر کس که برای تحقیق یا به اصطلاح محاکمه برده میشد، دیگر انتظاری به بازگشتش نبود.»
او گفت، اکثر کسانی که برای مدت طولانی در زندان هستند، تقریباً بیتردید از برخی بیماریها رنج میبرند و رژیم از ارائهٔ مداواهای لازم به آنها خودداری میکند، که این امر به مرگ آنها زیر شکنجه سرعت میبخشد.
بهگفتهٔ این زندانی سابق، مدتها پس از آغاز قیام در سوریه در سال ۱۳۹۰ او از زندان صیدنایا آزاد شد.
او گفت، زمانی که هنوز در زندان بود، متوجه شد که «پس از قیام مردم، تواتر شکنجهها و ضربوجرحها چندین برابر افزایش یافته و بهشدت وحشیانه شده است.»
او افزود: «در آن زمان بود که تعداد زیادی از کسانی که بیش از ۱۰ سال زندانی بودند آزاد شدند. در حالی که با دیگران و زندانیان تازه وارد که به برافروختن آتش انقلاب متهم شده بودند، بهشدت برخورد شد.»
او گفت که هر روز اجساد زندانیان در راهروها و محوطهٔ خارجی زندان مشاهده میشد.
از بین بردن شواهد
بشیر البسام، وکیل سوری، به المشارق گفت که از سال ۱۳۹۰، رژیم در مناطقی که شاهد ناآرامیها و درگیریهای مسلحانه بوده، دستگیریهای بیهدفی را انجام داده و هیچگونه سوابق حقوقی برای مستند کردن بازداشتهای متعاقب آن حفظ نشده است.
او گفت: «از آن زمان تاکنون، تعداد ناپدیدشدگان قهری بهدلیل ناتوانی خانوادههای بازداشتشدگان در اثبات زندانی شدن آنها، رو به افزایش رفت.»
البسام گفت: «اما با گذشت زمان، بهویژه پس از حاکم شدن آرامش نسبی در برخی مناطق سوریه و آزادسازی دستهجمعی در نواحی مختلف، اخباری از درون بازداشتگاهها به بیرون نشر کرده است.»
او گفت، زندانیان سابقی که آزاد شده بودند، اسامی بازداشت شدگان را بهصورت شفاهی بازگو کردند.
او گفت که در واکنش به این موضوع: «هرکسی که تحت شکنجه یا بهدلیل عدم مراقبت پزشکی یا بیتوجهی به تغذیه کشته شده باشد و خبر بازداشت و کشته شدن او وجود داشته باشد، رژیم میگوید که آن فرد بنا به دلایل پزشکی فوت کرده است.»
او یادآور شد که این امر، دلیل آمار بالای زندانیان جانباخته در ماههای گذشته مطابق گزارشهای مطبوعاتی و حقوق بشری است.
البسام افزود: «متأسفانه با توجه به تغییرات سیاسی میان رژیم و برخی از احزاب داخلی و خارجی، این روند در آینده افزایش خواهد یافت.»
او افزود که بهطور دقیقتر، باید گفت: «رژیم با هدف پیشگیری از پیگرد کیفری بینالمللی، در حال پاک کردن سوابق خود است.»