دشواری های آموزش مجازی پناهجویان سوری در لبنان

بیروت -- یحیی خالد اللوز در اردوگاه پناهجویان سعد نایل واقع در دره بقاع لبنان جلوی چادر خانواده‌ اش نشسته است و سعی دارد با یک تلفن قدیمی به وایفای دسترسی پیدا کند تا بتواند در کلاس آنلاین ریاضی شرکت کند.

این نوجوان ۱۴ ساله از استان حمص سوریه گفت: «وضعیت همه دانش‌ آموزان اردوگاه همین است. سیگنال اینترنت خیلی ضعیف است و برق هم خیلی وقت‌ ها نیست، به همین خاطر سعی می‌ کنیم بیرون از چادر سیگنال اینترنت بگیریم.»

یحیی هر شب بعد از اینکه از سر کارش در یک رستوران برمی‌ گردد با استفاده از تلفن قدیمی پدرش در کلاس‌ های آنلاین شرکت می‌ کند. اما اول باید منتظر بماند تا پنج برادر و خواهر کوچک‌ ترش کلاس مجازیشان را با همان تلفن قدیمی تمام کنند.

یحیی روزها کار می‌ کند تا به خانواده‌ اش که از لحاظ مالی در مضیقه هستند کمک کند. او سعی می‌ کند بعد از کار هر وقت می‌ تواند با ویدیوهایی که معلمانش به صورت آنلاین منتشر می‌ کنند به درس‌ هایش برسد.

به گفته پدرشان خالد عمر اللوز، یحیی و برادرانش کودکان سخت‌ کوشی هستند و تکالیفشان را انجام می‌ دهند، حتی آخر شب، چرا که به علت قطعی برق و کندی سرعت اینترنت در طول روز همیشه به اینترنت دسترسی ندارند.

در لبنان هم مثل سایر نقاط جهان، همه‌ گیری جهانی ویروس کرونا آموزش از راه دور را جایگزین تحصیل در کلاس کرده است. دانش‌ آموزان با سختی‌ های آموزش مجازی، از جمله مشکل دسترسی به تبلت یا تلفن همراه، روبرو هستند.

داده‌ های وزارت آموزش و تحصیلات عالیه لبنان نشان می‌ دهد حدود ۲۰۰ هزار دانش‌ آموز غیر لبنانی در کلاس‌ های آنلاین عصرگاهی مدارس عمومی این کشور شرکت می‌ کنند، که ۹۹ درصدشان پناهجویان سوری هستند. حدود ۴۹ هزار دانش‌ آموز غیر لبنانی هم در کلاس‌ های صبح شرکت می‌ کنند، که اکثرشان سوری هستند.

«چالش‌ های بزرگ»

جو عواد، رئیس جمعیت بیوند، گفت دفتر این جمعیت در سعد نایل همچنان در زمینه آموزش کودکان کمک می‌کند.

او گفت در حال حاضر، تمرکز بر آموزش از راه دور و کمک‌ های روحی، علمی و اقتصادی به کودکان قرار دارد. وی همچنین خاطرنشان کرد کودکان با شرایط دشواری روبرو شده‌ اند، مخصوصاً وقتی کودکی نان‌ آور اصلی خانواده باشد.

عواد گفت به دلیل چالش‌ های مختلف، از جمله کمبود دستگاه‌ های ارتباطی و کیفیت پایین خدمات اینترنت، این جمعیت در تلاش برای تطبیق فرآیند یادگیری با شرایط هر کودک است.

نسرین حسین السهو، نوجوان ۱۴ ساله در چادری در یک اردوگاه غیررسمی واقع در مجدل عنجر به همراه دو برادرش و سه کودک از اقوامشان، که همگی بین ۸ تا ۱۰ سال دارند، سر کلاس درس موقت حاضر می‌ شود.

نسرین گفت از طریق نرم‌ افزار زوم در رایانه در کلاس‌ های بعد از ظهر شرکت می‌ کند، اما خیلی از مواقع به دلیل کندی سرعت اینترنت و قطعی برق کلاس‌ هایش را از دست می‌ دهد.

مدحا، برادر او، که روزانه چهار تا پنج ساعت با استفاده از تلفن مادرش در کلاس‌ های پایه پنجم شرکت می‌ کند، گفت مشتاقانه منتظر بازگشایی مدارس است تا بتواند رودررو با معلمان و دانش‌ آموزان دیگر تعامل داشته باشد.

رائده دردوع الحسین، مادرشان، گفت برای فراهم کردن دسترسی فرزندانش به آموزش مجازی مشکلاتی داشته است.

او گفت خانواده‌ اش به دلیل بحران لبنان با شرایط سخت اقتصادی، اجتماعی، و بهداشتی مواجه است «و هیچ درآمدی نداریم چون هیچ فرصت شغلی‌ برای شوهرم وجود ندارد.»

لوری هوویویان، مسئول روابط عمومی بنیاد کیانی، گفت بیش از ۴ هزار دانش‌ آموز در مدارسی که این بنیاد در اردوگاه‌ های دره بقاع راه‌ اندازی کرده است درس می‌ خوانند.

او گفت این بنیاد برای دانش‌ آموزان مدارس ابتدایی و متوسطه تسهیلات آموزش مجازی ارائه می‌ دهد. دانش‌ آموزان بزرگ‌ تر اخیراً به کلاس‌ های آموزش حضوری برگشتند و به زودی برنامه‌ هایی برای بازگرداندن همه دانش‌ آموزان پیاده می‌ شود.

چالش‌ های بزرگ این کار عبارتند از بی‌ سوادی والدین، سکونت خانواده‌ های بزرگ در اقامتگاه‌ های پرجمعیت، بی‌ توجهی بعضی از والدین نسبت به تحصیل فرزندانشان و مشکلات دانلود محتوای آموزشی در مدت تعیین‌ شده.

او همچنین افزود در بحبوحه سقوط نگران‌ کننده اقتصاد لبنان و همه‌ گیری جهانی ویروس کرونا، همه توجهات و منابع روی نیازهای اولیه کودکان مثل غذا و سرپناه متمرکز شده و آموزش نادیده گرفته شده است.

آموزش غیررسمی

بیش از نصف جمعیت لبنان و همچنین پناهجویان سوری زیر خط فقر زندگی می‌ کنند و دلیل آن بحران اقتصادی چندین‌ ماهه‌ است که از فساد و ناکارآمدی طبقه سیاسی جامعه نشأت می‌ گیرد.

حزب‌ الله با سلطه بر فرآیند تصمیم‌ گیری دولت باعث پیچیدگی و تأخیر در تلاش‌ های کشور برای دریافت حمایت‌ های ضروری بین‌ المللی شده است که می‌ تواند لبنان را از بحران بیرون بکشد.

به گفته یک سخنگوی دفتر یونیسف در بیروت، کار این سازمان بر آسیب‌ پذیرترین کودکان همه ملیت‌ ها تمرکز دارد، از جمله آنهایی که در سکونتگاه‌ های غیررسمی و جوامع محروم زندگی می‌ کنند و به دلیل بالا بودن تراکم جمعیتی، مشقت‌ های اقتصادی و نبود خدمات اجتماعی، خطرات بیشتری تهدیدشان می‌ کند.

سخنگوی یونیسف لبنان گفت این سازمان از وزارت آموزش و تحصیلات عالیه حمایت می‌ کند تا هزینه‌ های مدارس تحت پوشش قرار بگیرد و از برنامه آموزش از راه دور این وزارتخانه نیز حمایت کرده است.

اما به دلیل شرایط اقتصادی پرچالش این کشور، بسیاری از کودکان نتوانسته‌ اند به سیستم آموزش از راه دور متصل شوند.

سخنگوی یونیسف لبنان گفت چالش‌ های اصلی از لحاظ ارائه آموزش با بحران‌ های متعددی که در حال حاضر فراروی لبنان قرار دارد مرتبط است.

همه‌ گیری جهانی ویروس کرونا باعث وقفه در برنامه‌ های آموزش حضوری شد، انفجار بندر بیروت موجب ویرانی خانه‌ ها و مدارس شد، و تبعات بحران اقتصادی بسیاری از خانواده‌ ها را در تأمین هزینه‌ ها ناتوان گذاشته است.