روز عزا در لبنان پس از انفجارهای ویرانگر بیروت

لبنان روز چهارشنبه (۵ اوت) اولین روز از سه روز عزای عمومی اعلام شده از سوی رئیس جمهور، میشل عون، را آغاز کرد، همزمان، در پی انفجارهای ویرانگر دیروز، تیم های جستجو و نجات منطقه اطراف بندر بیروت را برای یافتن بازماندگان جستجو کردند.

شورای دفاع ملی لبنان بیروت را یک منطقه فاجعه زده اعلام کرد و صلیب سرخ لبنان روز چهارشنبه اعلام کرد که بر اساس آخرین آمارها، این انفجارها باعث کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر و زخمی شدن بیش از ۴ هزار نفر شده است.

زخمی ها در سراسر شهر به ثبت رسیده و در مناطق مختلف شیشه های ساختمان ها به بیرون پرتاب شد. یک کشتی لنگر انداخته در بندر دچار آتش سوزی شده بود و یک شناور مستقر نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد آسیب دید و تعدادی از پرسنل نیز زخمی شدند.

انفجارها، ۲۴۰ کیلومتر آن طرف تر در قبرس احساس شد، زلزله شناسان لرزشی معادل یک زمین لرزه ۳/۳ ریشتری را ثبت کردند.

در اواخر روز سه ‌شنبه، هزاران خانواده از بیروت خارج شدند تا خانواده خود را به مکان امنی منتقل کنند، اما بسیاری دیگر بدون این که سقفی بالای سرشان باشد سرگردان ماندند، ناتوان از رفتن به جایی دیگر یا بی میل از این که خانه‌ ها شان را به دست دزدان رها کنند.

عملیات نجات در شب به دلیل نبود برق، که قبل از انفجار و در بهترین شرایط در بیشتر شهر قطع و وصل می ‌شد، کند پیش می‌ رفت.

نیروهای امنیتی روز سه شنبه منطقه عظیمی از محل انفجار را محاصره کردند و ساکنان را که سعی داشتند برای ارزیابی خسارت ها به خانه های خود بروند، دور کردند، زیرا امدادگران روز چهارشنبه شبانه مشغول کار بودند.

مروان عبود، فرماندار بیروت، روز چهارشنبه گفت که این انفجارها ۳۰۰ هزار نفر را بی خانمان کرده و بیش از ۳ میلیارد دلار خسارت در نیمی از شهر ایجاد کرده است.

مهندسین و تیم های فنی هنوز ارزیابی رسمی را انجام نداده‌اند.

یک فاجعه به معنای واقعی کلمه

به گفته مسئولان، این انفجار ناشی از احتراق یک انبار عظیم نیترات آمونیوم در انبار بندر بیروت بوده است است که بدون نظارت رها شده بود، اما سؤالات زیادی باقی است.

انفجار بزرگ اولیه در منطقه بندر بیروت حوالی ساعت شش بعد از ظهر روز سه‌ شنبه رخ داد که باعث آتش سوزی و چندین انفجار کوچک شد و سپس انفجار عظیمی رخ داد که قسمت جلویی بندر و ساختمانهای اطراف آن را با خاک یکسان کرد.

تصاویر ویدئویی نشان می دهند که توده ای از آتش سنگین تا بالای سیلوهای عظیم نگهداری غلات ارتفاع می گیرند، سپس موجی از ابر به سوی آسمان بالا می‌ رود و در همین حال موج انفجار قدرتمندی بزرگترین شهر لبنان را در می نوردد.

نخست وزیر لبنان، حسن دیاب، گفت که ۲۷۵۰ تن نیترات آمونیوم، یک کود کشاورزی، که در انباری در بندر ذخیره شده بود، منفجر شده است و «فاجعه ای به معنای واقعی کلمه» را ایجاد کرده است.

نیترات آمونیوم یک ماده بلوری بی بو است که در طی دهه ها عامل انفجارهای بی شمار صنعتی بوده است. هنگامی که با روغن های اشتعال ‌زا ترکیب شود، یک ماده منفجره قوی بدست می ‌آید که از آن در صنعت ساخت و ساز به طور گسترده استفاده می ‎کنند، همچنین گروه های افراطی برای ساختن بمب دست ساز از آن استفاده می کنند.

دیاب گفت: «آنچه امروز اتفاق افتاد بدون پاسخ نخواهد ماند. مسئولین این فاجعه هزینه آن را خواهند پرداخت.»

عباس ابراهیم، رئیس امنیت عمومی لبنان، گفت که این مواد سال ها قبل مصادره و در این انبار ذخیره شده بود.

بدری ضاهر، رئیس اداره گمرک، گفت: «این حادثه در اثر انفجار در یک انبار مواد شیمیایی حاوی نیترات آمونیوم اتفاق افتاده است. مواد منفجره کشف و ضبط شده در انبار مواد شیمیایی بندر بیروت نگهداری می‌ شد.»

ضاهر گفت: «این کانتینر طبق حکم دادگاه به دلیل اختلاف بین وارد کننده و شرکت حمل کننده ضبط شده بود.»

مقامات لبنانی هیچ اشاره‌ ای مبنی بر عمدی بودن انفجارها نداشته اند، اما برخی از کاربران رسانه های اجتماعی حزب الله را متهم به ذخیره اسلحه و مواد منفجره در بندر کرده‌ اند.

درخواست کمک بیروت

عون اعلام کرده است که مبلغ ۱۰۰ میلیارد لیر (۶۶ میلیون دلار) از بودجه اضطراری را آزاد خواهد کرد. اما این کشور در میانه یک بحران عظیم اقتصادی قرار دارد و بیمارستان های این کشور همین حالا هم به دلیل ویروس همه گیر کرونا تحت فشار هستند.

سعد حریری نخست وزیر پیشین در پستی در رسانه های اجتماعی نوشت: «بیروت درخواست کمک دارد. این طوفان آن زد قلب ها را به درد آورد. همه برای نجات لبنان و همبستگی با مردم مان فراخوانده می شوند.»

وی گفت: «مقیاس خسارات آنقدر بزرگ است که قابل توصیف نیست، اما بزرگترین خسارت از دست دادن ده ها نفر است که کشته و زخمی شدند. به درگاه خداوند دعا می کنیم تا از پایتخت و مردم آن در برابر هر گونه آسیب محافظت کند.»

این انفجار به محل اقامت الحریری، جایی که وی در حال برگزاری جلسه‌ ای با جنبش آینده بود، نیز آسیب رساند. در ابتدا، بسیاری فکر می ‌کردند که او هدف این انفجار بوده است.

پدر او، نخست وزیر پیشین لبنان، رفیق حریری، در یک بمبگذاری انتحاری عظیم در سال ۲۰۰۵ کشته شد و یک دادگاه تحت حمایت سازمان ملل متحد قرار است روز جمعه حکم اش را در رابطه با این قتل صادر کند. چهار عضو منتسب به حزب الله بصورت غیابی محاکمه می‌شوند.

شاهدان عینی به المشارق گفتند که در میانه صحنه های ویرانی، ساختمانهای مخروبه و درها و شیشه های شکسته اکثر برج ها ترس و وحشت در سر تا سر بیروت و حومه آن حاکم بود.

خسارات گسترده ای در مرکز بیروت، اشرفیه، دوره، گراند سریال، پارلمان، کاخ بعبدا، بیمارستان ها، مراکز خرید، شرکت برق لبنان و فرودگاه بین المللی بیروت گزارش شده است.

حمد حسن، وزیر بهداشت، گفت «آنچه اتفاق افتاده در شرایط فعلی خارج از توان لبنان است» و دستور داد که همه بیمارستان ها مجروحان را با هزینه این وزارتخانه پذیرش و درمان کنند.

«این فاجعه یک چالش برای دولت و یک مصیبت واقعی است.»