میانجی‌ گری آمریکا در دور جدید مذاکرات بر سر مرز دریایی اسرائیل و لبنان

بیروت -- لبنان و اسرائیل روز سه‌ شنبه (۱۴ اردیبهشت) با میانجی‌ گری ایالات متحده آمریکا مذاکرات بر سر مرز دریایی مورد اختلاف دو کشور را از سر گرفتند؛ این مذاکرات یکی از تلاش‌ های بلندمدت آمریکا برای میانجی‌ گری صلح بین این دو همسایه است که از لحاظ فنی همچنان درگیر جنگند.

سرپرستی تیم آمریکایی مسئول میانجی‌ گری مذاکرات بین نمایندگان دو دولت را جان پی. دسروچر، از سفرای آمریکا، بر عهده دارد که روز دوشنبه وارد لبنان شد.

وزارت امور خارجه آمریکا در بیانیه‌ ای با اعلام ازسرگیری مذاکرات، که در مهر ماه سال گذشته شروع شده اما پس از چند هفته متوقف شده بود گفت: «ازسرگیری مذاکرات گام مثبتی است در جهت رسیدن به راه حلی که انتظار زیادی برای آن کشیده شده است.»

به گزارش خبرگزاری ملی لبنان در روز دوشنبه، میشل عون، رئیس جمهوری لبنان، پیش از شروع مذاکرات با حضور ژنرال جوزف عون، فرمانده ارتش، با هیئت نمایندگی لبنان دیدار کرد.

انتظار می‌ رود با تعیین مرزهای دریایی دو کشور، راه برای اکتشاف میادین ساحلی نفت و گاز هموار شود.

این مذاکرات پس از سال‌ ها دیپلماسی شدآمدی ایالات متحده میان دو طرف صورت می‌ گیرد. اما پس از آنکه لبنان منطقه بزرگ‌ تری را مطالبه کرد، مذاکرات به بن‌ بست رسید؛ از جمله مناطق مورد مطالبه لبنان بخشی از میدان گازی کاریش است که اسرائیل حق اکتشاف در آن را به یک شرکت یونانی داده است.

دیوید هیل، فرستاده آمریکا، در سفر خود به بیروت در اواخر فروردین‌ ماه گفت ایالات متحده به میانجی‌ گری مذاکرات ادامه خواهد داد « و بر همین اساس هم این گفتگوها را آغاز کردیم»؛ وی ظاهراً اقدام لبنان برای مطالبه منطقه بزرگ‌ تر را رد کرده است.

کاهش تنش‌ های منطقه‌ ای

لوری هایتایان، کارشناس لبنانی حوزه انرژی، گفت تجدید تعهد دولت آمریکا برای مساعدت در مذاکرات با اسرائیل «بسیار مثبت» است.

او گفت آنچه اهمیت کلیدی دارد خواست آمریکا برای «گرد هم آوردن کارشناسان بین‌ المللی در حوزه تعیین مرز برای اظهار نظر در زمینه مذاکرات فنی و خطوط [مرزبندی] پیشنهادی» است.

هایتایان افزود: «همه شواهد نشان از آمادگی ایالات متحده برای گفتگو پیرامون همه خطوط [مرزبندی] دارد و اظهارات دیوید هیل هم بیانگر تعهد دولت جدید برای کمک به لبنان است.»

انتظار می‌ رود مذاکرات با کاهش تنش در مرزهای جنوبی لبنان و فراهم آوردن امکان بهره‌ مندی این کشور از منابع نفت و گاز مورد اختلاف، باعث بهبود ثبات منطقه‌ ای شود.

نیروهای موقت حافظ صلح سازمان ملل متحد در جنوب لبنان (یونیفل) روز ۱۰ مهر طی بیانیه‌ ای حمایت خود را از مذاکرات تعیین مرزهای دریایی ابراز کرد و گفت «آماده است با تمام وجود از طرف‌ ها حمایت کند.»

یونیفل در سال ۱۳۵۷ به عنوان یک مأموریت حفظ صلح برای کمک به نیروهای لبنانی در خلع سلاح حزب‌ الله تشکیل شد، اما حزب‌ الله با حمایت ایران بارها برای نیروی موقت حافظ صلح سازمان ملل متحد در جنوب لبنان مانع‌ تراشی کرده است.

شورای امنیت سازمان ملل متحد سال گذشته به تمدید حکم یونیفل تا ۱۰ شهریور رأی داد و بار دیگر همه تلاش‌ ها برای محدود کردن تحرکات آزاد پرسنل یونیفل و یا حمله به پرسنل و تجهیزات آن را محکوم کرد.

شورای امنیت همچنین خواستار دسترسی کامل یونیفل به سایت‌ های مورد نظر آن برای تحقیقات شد، این نیروها همواره از دسترسی به این سایت‌ ها، از جمله موارد مرتبط با تونل‌ های فرامرزی غیرمجاز که حزب‌ الله از آنها استفاده می‌ کند، منع شده است.

دعوت به «اصلاحات بنیادین»

لبنان در منجلاب یک بحران اقتصادی و سیاسی فرو رفته که با انفجار بندر بیروت در ۱۴ مرداد و همه‌ گیری جهانی ویروس کرونا وخیم‌ تر هم شده است.

دیوید هیل ۲۶ فروردین طی اظهاراتی در قصر بعبدا، سکونتگاه رسمی رئیس جمهوری لبنان، از رهبران لبنان خواست دولت جدیدی تشکیل بدهند «که اراده و توانایی اصلاحات راستین و بنیادین را داشته باشد.»

وی افزود: «این کار تنها راه برون‌ رفت از بحران است.»

او همچنین حزب‌ الله را به تضعیف دولت لبنان متهم کرد.

او گفت: «انباشتن سلاح‌ های خطرناک و قاچاق و دیگر فعالیت‌ های غیرمجاز و فاسد حزب‌ الله باعث تضعیف نهادهای دولتی می‌ شود. این اقدامات مردم لبنان را از امکان ساخت یک کشور صلح‌ آمیز و شکوفا محروم می‌ کنند.»

وی گفت: «این ایران است که به تشدید و تأمین مالی این چالش برای دولت و این انحراف در حیات سیاسی لبنان می‌ پردازد.»

او افزود: «کسانی که به مانع‌ تراشی برای پیشرفت برنامه اصلاحات ادامه می‌ دهند روابط خود را با ایالات متحده و هم‌ پیمانان ما به خطر می‌ اندازند و خود را در معرض اقدامات تنبیهی قرار می‌ دهند.»

کسانی که پیشرفت [این برنامه] را تسهیل کنند می‌ توانند از حمایت قوی ما اطمینان داشته باشند.»

اشرف ریفی، وزیر سابق دادگستری لبنان، گفت اینها «حرف‌ هایی است که لبنان برایش انتظار کشیده است.»

او گفت ایالات متحده «به دلیل همکاری با لبنان علی‌ رغم تنگنایی که حزب‌ الله ایجاد کرده از اعتبار بالایی برخوردار است»؛ وی همچنین ابراز امیدواری کرد که ایالات متحده «به رهایی لبنان از سلطه ایران کمک خواهد کرد.»

تلاش‌ های فرانسه برای شکستن بن‌ بست

فرانسه نقش پیشگامی در این زمینه ایفا کرده و تلاش کرده است تا این بن‌ بست سیاسی را از میان بردارد اما بسیاری از مردم لبنان گفته‌ اند کشورشان نمی‌ تواند صرفاً به فرانسه اتکا کند بلکه باید به جامعه بین‌ المللی و ایالات متحده چشم امید داشته باشد.

ایالات متحده با هر دولتی که حزب‌ الله در آن نقش داشته باشد مخالف است، همان طور که خیلی از مردم لبنان این نظر را دارند و ادعا می‌ کنند این حزب کشورشان را «گروگان» گرفته است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه، روز پنجشنبه اعلام کرد فرانسه طی اقدامی برای تحریم برخی از چهره‌ های لبنانی که در بحران یا فساد سیاسی لبنان نقش دارند، دست به اعمال محدودیت‌ های ورود برای این افراد زده است.

او طی بیانیه‌ ای گفت: «در سطح کشوری، محدودیت‌ هایی در زمینه دسترسی به قلمرو فرانسه علیه شخصیت‌ هایی اعمال کرده‌ ایم که در بن‌ بست سیاسی فعلی یا در فساد دست دارند.»

لودریان بدون ذکر نام چهره‌ هایی که هدف این تدابیر هستند گفت: «ما حق اتخاذ تدابیر بیشتر را علیه همه کسانی که مانع برون‌ رفت از بحران می‌ شوند برای خود محفوظ می‌ داریم و با هماهنگی هم‌ پیمانان بین‌ المللی خود این کار را خواهیم کرد.»

به گفته رویترز، دو دیپلمات گفته‌ اند که لیست اسامی این افراد تهیه شده و اطلاع‌ رسانی لازم صورت گرفته است.

لودریان گفت از هم اینک گفتگوها با هم‌ پیمانان اروپایی فرانسه پیرامون «ابزارهای» قابل استفاده برای افزایش فشار بر چهره‌ های سیاسی لبنان که «مانع برون‌ رفت از بحران» می‌ شوند در دست انجام است.

نهاد طوباليان از بيروت در تهیه این گزارش همکاری کرده است.