روابط حزب‌ الله با ایران مانعی برای کمک به لبنان

کارشناسان گفتند در حالی که لبنان تلاش می‌کند برای برون‌رفت از بحران اقتصادی فلج‌کننده‌ای که جمعیت کشورش را به ستوه آورده است نقشه راهی ترسیم کند، روابط حزب‌الله با رژیم ایران گزینه‌های محدودی جهت دسترسی به کمک‌ها برای دولت باقی گذاشته است.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، لبنان در اوج بدترین بحران اقتصادی خود از زمان جنگ داخلی ۱۹۹۰-۱۹۷۵ قرار دارد که اپیدمی ویروس کرونا نیز اوضاع را بدتر کرده است، به طوری که ۴۵ درصد از جمعیت این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و ده‌ها هزار نفر بیکارند.

طرح اصلاحات اقتصادی که روز ۳۰ آوریل به تصویب کابینه رسید با هدف گشایش کمک‌های خارجی، تغییر ساختار بدهی‌ها و کاهش هزینه‌ها تدوین شده است.

لبنان قصد دارد علاوه بر ۱۱ میلیارد دلار کمک‌های بلاعوض و وام‌هایی که اهداکنندگان بین‌المللی در سال ۲۰۱۸ متعهد شدند، ۱۰ میلیارد دلار حمایت مالی نیز به دست آورد.

ناصر یاسین، دانشیار گروه سیاست و برنامه‌ریزی دانشگاه آمریکایی بیروت گفت این طرح تلاشی است برای حل بحران «از طریق ابزارهای مالی و حسابداری جهت دریافت کمک‌های خارجی به واسطه صندوق بین‌المللی پول».

او گفت: «اما این طرح شرایط سختی را از لحاظ مزایای اجتماعی و تدابیر ریاضتی تحمیل می‌کند» و افزود تورم بالا و کوچک‌تر شدن اقتصاد بخشی از بهای آن خواهد بود.

رئیس‌ جمهور میشل عون روز ۶ مه گفت درخواست دولت برای مساعدت صندوق بین‌المللی پول نیز در این نقشه راه اقتصادی گنجانده شده است و آن را این گونه توصیف کرد: «مسیری ناگزیر برای احیا به شرط آنکه خوب مذاکره کنیم و به طور کامل به ... اصلاحات پایبند باشیم».

مانع حزب‌ الله

دولت کنونی که در ماه ژانویه پس از برکناری دولت پیشین در پی اعتراضات تشکیل شد از حمایت مردمی بالایی برخوردار نیست.

اما از حمایت نیروهای سیاسی کلیدی از جمله حزب‌الله برخوردار است، حزب‌الله که علی‌رغم برچسب «تروریستی» ایالات متحده آمریکا، بریتانیا و اخیرا هم آلمان در پارلمان کرسی دارد.

محمد فاعور، پژوهشگر امور مالی و بانکی در کالج دانشگاهی دوبلین، گفت: «راه سختی خواهد بود اما لبنان با یک طرح اصلاحات قابل اتکا که ابتدائاً از حمایت‌های بین‌المللی نیز بهره‌مند باشد می‌تواند دوباره روی پای خود بایستد».

وی گفت: «اما دغدغه اصلی این است که آیا سیاست‌های داخلی اجازه اجرای یک طرح قابل اطمینان را می‌دهند».

حسن نصرالله، دبیر کل حزب‌الله، روز ۴ مه در یک سخنرانی تلویزیونی در موضعی کاملا عکس موضع پیشین خود گفت در این بحران مخالفتی با درخواست کمک از صندوق بین‌المللی پول ندارد اما تصریح کرد که بعضی شرایط باید فراهم شود.

سامی نادر، اقتصاددان، به المشارق گفت: «مواضع حزب‌الله مانعی بزرگ برای رسیدن کمک‌های بین‌المللی به لبنان محسوب می‌شود».

او با اشاره به اینکه این حزب به عنوان یک سازمان تروریستی شناخته شده و با تحریم‌های بین‌المللی روبه‌ رو است، افزود: «نمی‌شود از کشورها کمک خواست و در عین حال با آنها مشکل داشت».

وی گفت: «حزب‌الله سعی دارد از لبنان در جهت خدمت به ایران، که نفوذش در منطقه تحت فشار قرار دارد و در هر دو کشور عراق و سوریه رو به افول است، استفاده کند».

او گفت فشاری که ایران با آن مواجه است -- از سقوط قیمت‌های نفت گرفته تا ویروس کرونا و تحریم‌های اقتصادی -- بر پایگاه‌های حمایت آن در کشورهای منطقه تأثیر گذاشته و پایگاه حزب‌الله در لبنان نیز به تبع آن متأثر شده است.

«پرداخت بهای سیاسی»

نادر گفت: «تنها راه برون‌رفت از این بحران روی آوردن به صندوق بین‌المللی پول است که به نوبه خود راه را برای کمک دیگر کشورها به لبنان نیز باز خواهد کرد. اما این کار بهای سیاسی نیز دارد که باید پرداخت شود ولی حزب‌الله دارد شرط‌ هایی برای دریافت کمک‌ها تعیین می‌کند.»

لقمان سلیم، پژوهشگر و فعال سیاسی، به المشارق گفت: «اگر سیاست‌های داخلی و خارجی حزب‌الله نبود، لبنان در این تنگنا گرفتار نشده بود».

او حزب‌الله را به تسهیل فساد در بدنه دولت از طریق پرداخت حق‌السکوت به سیاستمداران در خصوص زرادخانه سلاح‌های خود متهم کرد.

سلیم گفت: «دولت نه تنها در برابر فساد آنها سکوت کرد بلکه بر فساد جاری در درجات مختلف این حزب نیز سرپوش گذاشت. به خاطر این حزب، در منطقه عرب یا دنیا هیچ دوستی برای لبنان نمانده است.»

وی افزود حزب‌الله از فرامین ایران اطاعت می‌کند و منافع رژیم ایران را نسبت به منافع لبنان ارجح می‌داند، که خود گواه بی‌میلی این حزب برای درخواست کمک‌های بین‌المللی از طریق صندوق بین‌المللی پول است.

او گفت لبنان در حال حاضر بهای عدم اجرای بعضی از قطعنامه‌های سازمان ملل متحد را می‌پردازد و به این نکته نیز اشاره کرد که «انحراف [لبنان] از مشروعیت بین‌المللی» با نفوذ حزب‌الله در دولت نیز هزینه‌های زیادی داشته است.