گزارش های اخیر رسانه های عراقی خبر از آن می دهد که مقام های عالی رتبه ایرانی، از جمله علی خامنه ای، رهبر ایران، به دلیل سرقت مبالغ زیادی پول و درگیری های داخلی متعدد و مرگبار و اولویت دادن به منافع شخصی نسبت به منافع تهران، از گروه های نیابتی خود عصبانی هستند.
گزارش ها حاکی از آن است که خامنه ای ماه گذشته پس از دریافت گزارش آخرین تحولات از اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه و اطلاع از ناپدید شدن ۴ میلیارد دلار پول به دست آمده از قاچاق سلاح و مواد مخدر طی شش ماه گذشته، نسبت به این گروه های شبه نظامی ابراز ناخرسندی کرده است.
گفته می شود رهبر ایران آنها را «دزد» خوانده است.
زیاد السنجری، تحلیلگر و روزنامه نگار، گفت: «این گروه های شبه نظامی طی سال های گذشته مبالغ زیادی پول -- در حد میلیاردها دلار -- از فعالیت های غیرقانونی به دست آورده اند.»
او گفت از جمله این فعالیت ها عبارتند از قاچاق مواد مخدر و سلاح و نفت، وضع و جمع آوری باج و خراج و مالیات و کمیسیون و «دست داشتن در فساد مالی و اداری گسترده.»
فساد گسترده
سنجری گفت که گروه های شبه نظامی به واسطه وابستگی به نیروهای بسیج مردمی که سال گذشته ۲.۶ میلیارد دلار بودجه دولتی به آن تخصیص یافت، از خزانه دولت عراق نیز بودجه می گیرند.
شخصیت های متعددی بارها خواستار این شده اند که نیروهای بسیج مردمی زیر نظر ارتش عراق بیایند و نفوذ جناح های وفادار به ایران کم شود؛ از جمله این افراد علی سیستانی، روحانی برجسته شیعیان عراق، است.
او گفت: «نیمی از عناصر نیروهای بسیج مردمی، که تعدادشان بالغ بر ۱۲۰ هزار نفر است، در واقع فقط اسم روی کاغذند و حقوق ماهانه آنان به حساب فرماندهان گروه های شبه نظامی واریز می شود.»
سنجری افزود فرماندهان گروه های شبه نظامی مدام پولدارتر می شوند.
وی گفت: «تهران امروز عمیقاً نگران این است که گروه های نیابتیش منافع شخصی و فرقه ای خود را نسبت به منافع و اهداف ایران در اولویت قرار داده اند.»
وی گفت گروه های شبه نظامی «دغدغه ثروت اندوزی دارند» و بخش عمده درآمدی را که به دست می آورند به جای اینکه به جمهوری اسلامی بدهند برای خودشان نگه می دارند.
سنجری خاطر نشان کرد که قاآنی، فرمانده نیروی قدس، اخیراً در بغداد با فرماندهان گروه های شبه نظامی دیدار کرده و در خصوص سرپیچی از فرامین و عمل نکردن به تعهدات مالیشان نسبت به ایران، پیام هشدار و توبیخ خامنه ای را به گوش آنها رسانده است.
بسیاری از ناظران بر این باورند که به علت مرگ قاسم سلیمانی، سلف قاآنی، که تسلط زیادی بر گروه های شبه نظامی ایران در عراق داشت، تسلط این نیروها تا حد زیادی از دست ایران خارج شده است.
علی رغم دیدارها و جلسات مکرر با گروه های شبه نظامی، قاآنی نتوانسته است بر آنها مسلط شود.
افزایش تسلط بر گروه های شبه نظامی
شیخ ثائر البیاتی، رئیس شورای عشایر عراق، گفت ایران امروز «آزمون سختی در پیش دارد که همان رام کردن مجدد گروه های شبه نظامی و افزایش تسلط خود مثل زمان سلیمانی است.»
او گفت: «این گروه ها به شکل مافیا و باند عمل می کنند و تا سرحد [مرگ] برای کسب نفوذ و امتیاز و دزدی با یکدیگر در رقابتند تا بتوانند منابع مالی خود را به حداکثر برسانند و برای خود ثروت اندوزی کنند.»
وی افزود: «این نگرانی وجود دارد که ممکن است اوضاع مهار نشود.»
در هفته های اخیر، مواردی از قتل متقابل فرماندهان و مبارزان گروه های شبه نظامی همسو با ایران در عراق رخ داده که به دلیل اختلاف بر سر پول و نفوذ بوده است.
مهم ترین این موارد قتل محمد رحیم الشمری، از چهره های ارشد گروه شبه نظامی عصائب اهل الحق به فرماندهی قیس خزعلی، بود که ۲۸ بهمن با سلاح های مجهز به صداخفه کن به دست افراد مسلح ناشناس در منطقه الشولی بغداد کشته شد.
هواداران عصائب اهل الحق گروه های شبه نظامی رقیب را بدون ذکر نام متهم به دست داشتن در ترور کردند.
کتائب حزب الله نیز ۲ اسفند ماه در حساب شبکه های اجتماعی خود مرگ یکی از فرماندهانش به نام عمار عبدالحسین هادی العبودی، معروف به «عمار ابو یاسر المعلم»، را اعلام کرد.
العبودی در منطقه جرف الصخر در جنوب بغداد در اثر انفجار بمب چسبنده ای که روی خودروی او کار گذاشته شده بود کشته شد. او فرمانده نظامی و میدانی نیروهای ویژه کتائب حزب الله و فرمانده هنگ چهل و هفتم بوده است.
هنگ چهل و هفتم یک گروه شبه نظامی وابسته به سپاه است.
بیاتی گفت: «درگیری ها و تسویه حساب ها بین گروه های شبه نظامی به بالاترین سطح رسیده است.»
وی افزود ایران در صدد تهیه طرحی است تا بتواند ساختار گروه های شبه نظامی خود را تغییر بدهد، آنها را دوباره با خود همسو کند و فرماندهان و گروه هایی را که فکر می کند دیگر به طرح ایرانی وفادار نیستند و فقط به دنبال ثروت اندوزی خودشان هستند حذف کند.