تأثیرگذاری ناچیز افزایش تنش‌ها از سوی ایران و روسیه علیه نیروهای آمریکایی در سوریه

به‌گفتهٔ ناظران سوری، بعید است که تلاش‌های تهاجمی‌تر ایران به‌منظور هدف قرار دادن پرسنل نظامی ایالات متحده در شرق و شمال شرق سوریه موفق شود نیروهای آمریکایی را بیرون براند یا با حمایت چندانی از سوی مردم محلی روبه‌رو شود.

بر اساس اسناد و مدارک اطلاعاتی درز کرده که واشنگتن پست در ۱۱ خرداد در گزارشی آنها را شرح داده است، ایران با آموزش و تسلیح شبه‌نظامیان برای مرحلهٔ تازه‌ای از حملات، در حال برنامه‌ریزی به‌منظور تشدید تنش‌ها علیه نیروهای آمریکایی در سوریه است.

در این گزارش آمده است که یک یگان نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در دی‌ماه گذشته روند آزمایش یکی از «بمب‌های کنار جاده‌ای زره‌شکن قدرتمندتر» را که در ضمیر در حال ساخت است، هدایت و نظارت کرد.

بنا بر این گزارش، این رخنه‌کننده‌های انفجاری نسخهٔ خطرناک‌تری از بمب‌های دست‌ساز مورد استفاده برای هدف قرار دادن نیروهای آمریکایی در عراق هستند.

بنا بر گزارش این روزنامه، به‌نظر‌ می‌رسد این سند اطلاعاتی که جزئیات برنامه‌های ایران را شرح می‌دهد و از طریق پلتفرم پیام‌رسان «دیسکورد» به بیرون درز کرده است، بر تماس‌های رهگیری‌شده توسط شبه‌نظامیان سوری و لبنانی متحد با ایران مبتنی است.

این سند یکی از اسناد و مدارک متعدد فاش شده‌ای است که برنامه‌هایی را برای یک کارزار گسترده توسط مخالفان ایالات متحده -- از جمله روسیه -- نشان می‌دهد؛ برنامه‌هایی که شامل تحریک مقاومت مردمی و پشتیبانی از یک جنبش مردمی است.

یکی دیگر از اسناد محرمانهٔ درز کرده از طریق همین منبع حاکی از آن است که مقامات عالی‌رتبهٔ نظامی و اطلاعاتی روسیه، ایران، و سوریه آبان گذشته با ایجاد یک «مرکز هماهنگی» برای این کارزار توافق کردند.

هدف از این کارزار بیرون راندن نیروهای آمریکایی از مناطق تحت کنترل نیروهای کُرد تحت حمایت ایالات متحده در سوریه و همچنین بازگرداندن آن مناطق به رژیم سوریه است.

اما تحلیلگران سوری در گفت‌وگو با المشارق تأکید کرده‌اند که این تلاش احتمالاً به نتایجی که رژیم‌های ایران، سوریه، و روسیه در پی آن هستند، منجر نخواهد شد.

نقش کلیدی نیروهای آمریکایی

محمد العبدالله، روزنامه‌نگار سوری، به المشارق گفت، برنامه‌های ایران، سوریه، و حتی روسیه در راستای بیرون راندن نیروهای آمریکایی از شرق و شمال شرق سوریه هیچ نتیجهٔ واقعی دربر نخواهد داشت.

او یادآور شد، نیروهای آمریکایی از طریق حمایت از نیروهای دموکراتیک سوریه در شکست دادن «دولت اسلامی» (داعش) نقش اساسی داشتند و حضور پیوستهٔ آنها به امنیت غیرنظامیان در منطقه کمک می‌کند.

یکی از رهبران ارشد داعش در شرق سوریه در جریان حملهٔ هوایی ایالات متحده در روز ۱۶ تیر کشته شد.

ایهم العلی، کنشگر اهل دیرالزور، به المشارق گفت: «اگر گزارش‌ها دربارهٔ مرکز هماهنگی و تحریک حملات نظامی علیه نیروهای آمریکایی درست باشد، این امر برای شرق سوریه فاجعه‌بار خواهد بود.»

او گفت: «این منطقه عشیره‌ای است و بیشتر عشایر روابط خوب و نزدیکی با نیروهای آمریکایی و نیروهای دموکراتیک سوریه دارند.»

به‌گفتهٔ این کنشگر، اکثر ساکنان منطقه نمی‌خواهند که هیچ آسیبی به نیروهای آمریکایی برسد. او افزود: «البته آنها اجازه نخواهند داد به پسرانشان، که به نیروهای دموکراتیک سوریه یا ارتش آزاد سوریه پیوسته‌اند، هیچ آسیبی برسد.»

نیروهای آمریکایی به ارتش آزاد سوریه حمایت‌های حیاتی کرده‌اند. این گروه، (که در گذشته جیش مغاویر الثوره) نامیده می‌شد، کنترل منطقهٔ الرکبان در منطقهٔ سه مرزی را در دست دارد.

این حمایت‌ها به ساکنان این اردوگاه که از بازگشت به مناطق تحت کنترل رژیم سوریه واهمه دارند، این امکان را می‌دهد که در آنجا بمانند و از ایمنی برخوردار شوند.

نیروهای ایالات متحده به تأمین آب پاکیزه برای اردوگاه الرکبان و ساخت شبکهٔ فاضلاب و تأمین برق کمک کرده‌اند. آنها همچنین به درمانگاه این اردوگاه داروها و واکسن‌های حیاتی را ارائه و کارکنان آن را آموزش داده‌اند.

حضور نیروهای آمریکایی همچنین وضعیت انفجاری بالقوه را مهار کرده است؛ چرا که طرف‌های درگیر در جنگ سوریه بر سر دستیابی به کنترل این منطقه تلاش می‌کنند. این منطقهٔ تنش‌زدایی به شعاع ۵۵ کیلومتر در نقطهٔ تلاقی مرزی سوریه، اردن، و عراق واقع شده است.

«توافق‌هایی صرفاً روی کاغذ»

العلی گفت که روسیه و ایران از طریق «برانگیختن رقابت‌های محلی بر سر کسب قدرت در شمال شرقی سوریه با هدف ایجاد ناآرامی‌ها و ایجاد خشم علیه نیروهای کُرد و ایالات متحده، سوءاستفاده می‌کنند.»

اما در شرایطی که روسیه و ایران متحد هستند، اصطکاک‌هایی نیز، به‌ویژه در مورد بهره‌برداری از منابع سوریه، بین آنها وجود دارد.

عبدالنبی بکار، پژوهشگر سیاسی، به المشارق گفت: «توافق ایران و روسیه بر سر مدیریت درگیری میان نیروهای آمریکایی در سوریه امکان‌پذیر نیست.»

او یادآور شد که «مسکو نیز با توجه به جنگ خود با اوکراین، قادر به پیگیری دقیق رویدادهای میدانی نیست.»

او گفت: «هم روسیه و هم ایران جاه‌طلبی‌ها و طرح‌هایی برای دورهٔ پس از جنگ در سوریه دارند و هر یک از آن دو می‌خواهند طرف مقابل را به حاشیه برانند و یا کنترل آن را کم کنند.»

بکار گفت که شمال سوریه از نظر نظامی و اقتصادی منطقه‌ای حیاتی است؛ چرا که دارای تعداد زیادی چاه نفت، منابع طبیعی، و مناطق کشاورزی گسترده است و این امر رقابت میان ایران و روسیه را تشدید می‌کند.

او افزود: «بنابراین هرگونه صحبت دربارهٔ یک مرکز هماهنگی صرفاً توافق‌هایی روی کاغذ است و به‌رغم روابط مستحکم کنونی میان روسیه و ایران هیچ نتیجه‌ای نخواهد داشت.»