گسترش نفوذ ایران در سوریه در پی معطوف شدن توجه روسیه به اوکراین

قاهره - در حالی که توجه روسیه به جنگ خود در اوکراین معطوف شده است، نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در حال انجام اقداماتی برای گسترش حضور خود در سوریه است تا بتواند دست بالا را داشته باشد.

اگرچه روسیه و ایران به ظاهر متحد یکدیگر هستند و هر دو طرف برای حمایت از رژیم بشار اسد وارد صحنه سوریه شدند، تنش بین آنها افزایش یافته است چراکه بر سر در اختیار گفتن منابع و کنترل مناطق با یکدیگر رقابت می‌کنند.

بسیاری معتقدند این روسیه است که دست بالا را دارد، اما به نظر می‌رسد ایران می‌کوشد اقبال خود برای تغییر این وضعیت امتحان کند، چراکه فعالان مدنی گزارش می‌دهند نیروی قدس تلاش کرده است در بسیاری از حوزه‌ها جایگاه نیرومندتری به دست آورد.

این تغییر مداوم در اختیار گرفتن کنترل مناطق توسط ایران و روسیه و نیروهای نیابتی مختلف آنها به جو بی‌ثباتی در سوریه دامن زده است و باعث شده است بی‌قانونی و سردرگمی حکمفرما باشد.

آنها گفتند اقدامات اخیر نشان می‌دهد که نیروی قدس توجه خود را بر شهر حلب و در مناطق مجاور فرودگاه النیرب در استان حلب متمرکز کرده است و متذکر شدند گسترش حضور ایران با کارزار جذب شبه‌نظامیان همراه بوده است.

الشرق الاوسط روز ١٦ فروردین‌ماه گزارش داد سپاه پاسداران، حزب الله لبنان و لشکر چهارم رژیم سوریه به رهبری ماهر اسد، برادر بشار اسد حضور خود را در انبار نظامی مهین واقع در استان حمص در شرق کشور نیز تقویت کرده‌اند.

الشرق الاوسط نوشت این مجموعه انبارها یکی از بزرگترین انبارهای سلاح و مهمات در سوریه است و اشاره کرد که تحرکات این نیروها با عقب‌نشینی نیروهای روسی به سمت فرودگاه نظامی پالمیرا توأم بود.

نیروهای روسیه و سپاه پاسداران از این انبارها برای ذخیره‌سازی سلاح و مهمات مورد نیاز به منظور پشتیبانی از عملیات نظامی در صحرای حمص استفاده می‌کنند.

شیار ترکو، تحلیلگر امور ایران، گفت سپاه پاسداران اخیراً تلاش‌های خود را برای جذب نیرو در سوریه افزایش داده است و در پی تقویت صفوف شبه‌نظامیان تحت کنترل خود است.

او به المشارق گفت این گروه‌ها لواء الباقر، لواء القدس و شبه‌نظامیان دیگری به رهبری لشکر فاطمیون، حزب‌الله لبنان و حرکت النجبا هستند.

به گفته او استخدام‌کنندگان با پرداخت پول و وعده حفاظت به جذب نیروهای بالقوه در شهرهای حلب، پالمیرا، دیرالزور، البوکمال و الرقه و صحرای شرقی (بادیه) می‌پردازند.

ترکو گفت برخی از این مناطق «پایگاه‌های سپاه پاسداران هستند، نظیر نبل و الزهراء [در استان حلب] که اعضای شبه‌نظامیان شیعه در آنجا ساکن هستند و به‌طور کامل تحت کنترل حزب‌الله لبنان قرار دارند.»

ایران درپی قدرت بیشتر

بشیر البسام، وکیل سوری، گفت ایران تلاش می‌کند از دلمشغولی روسیه در حمله به اوکراین به منظور اعزام نیروهای بیشتر به سوریه استفاده کند.

او گفت: «منطقه فرودگاه النیرب مشمول توافق قبلی بین روسیه و ایران است که تصریح کرده بود نیروهای ایرانی باید از آنجا خارج شوند.»

به گفته او، اکنون ایرانی‌ها در حال تثبیت حضور نظامی خود در داخل فرودگاه هستند که در حال حاضر کاملاً تحت کنترل آنها است. این نیروها همچنین از مراکز نگهداری و انبارهای فرودگاه برای ذخیره‌سازی سلاح، مهمات، موشک و پهپاد استفاده می‌کنند.

البسام گفت سپاه پاسداران علاوه بر اقداماتش در النیرب در حال تقویت نیروهای خود در فرودگاه‌های دیگر از جمله فرودگاه کویرس در شرق حلب است که مشترکاً توسط ایرانی‌ها و روس‌ها اداره می‌شود.

به گفته او، سپاه پاسداران: «همچنین نیروهای بیشتری را در فرودگاه بین‌المللی حلب و نیز پایگاه‌های نظامی در تل حاصل واقع در شرق حلب مستقر کرده است.»

البسام گفت نیروهای ایرانی در حال ساخت تونل‌ها و انبارهای زیرزمینی جدیدی در این فرودگاه‌ها و پایگاه‌ها و همچنین تعمیر تعدادی از باندهای فرود هستند که قبلاً تخریب شده بودند.

فیصل الاحمد، یکی از فعالان رسانه‌ای حلب گفت: «بعضی از ساکنان نزدیک فرودگاه النیرب گفتند افسران رژیم سوریه که همراه افسران سپاه پاسداران ایران بوده اند، به آنها گفته‌اند به دلایل امنیتی باید برای ترک خانه‌ها، مغازه‌ها و زمین‌های خود آماده شوند.»

او گفت این مسئله به دلیل وجود «فرودگاه و نیروهای نظامی مستقر در آنجا» است.

این افراد به اجبار خانه‌هایشان را ترک می کنند و امکان معاش را از دست می‌دهند، دچار فقر می‌شوند و امکانات مورد نیاز برای تأمین غذا یا سرپناه را هم برای خود و خانواده‌هایشان از دست می‌دهند.

آنها به جمع بیش از ٦.٢ میلیون آواره داخلی سوری می‌پیوندند که در اردوگاه‌های سراسر کشور پراکنده شده‌اند. برخی از این آوارگان چندین بار آواره شده‌اند و بسیاری از آنها شدیداً نیازمند کمک‌های بشردوستانه هستند.

بنا به گفته او ساکنان محلی تلاش کرده‌اند این نقل مکان را به بعد از ماه رمضان موکول کنند تا بتوانند به وضعیت خود سر و سامان بدهند و تصمیم بگیرند به کجا بروند.

او متذکر شد شبه‌نظامیان اغلب در حومه حلب، دیرالزور و در منطقه الرقه و در خانه‌هایی سکونت دارند که از خانواده‌های مخالف رژیم سوریه سلب، و مصادره شده است؛ چراکه نیروهای رژیم این کشور و شبه‌نظامیان وابسته به ایران آنها را وادار به نقل مکان به جاهای دیگر کرده‌اند.