بهگفتۀ تحلیلگران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران بهرغم تلاشهایش در جهت مقصر نشان دادن دیگران، مسئولیت مستقیم حملۀ پهپادی اخیر به قرارگاه هوایی التنف در جنوب سوریه را بر عهده دارد.
روز ۲۴ مردادماه، نیروهای آمریکایی دو پهپاد را که بهسوی قرارگاه التنف شلیک شده بودند، سرنگون کردند. قرارگاه التنف در نقطۀ تلاقی مرزهای سه کشور سوریه، اردن و عراق قرار دارد. این حمله هیچگونه تلفات یا خسارتی در پی نداشت.
یافتههای بعدی نشان داد که این هواپیماهای بدون سرنشین (پهپادها) از نوع پهپادهای ایرانی «صمد» بودند. این پهپادها از مجتمع جرفالصخر، در استان بابل، واقع در جنوب بغداد، پرتاب شده بودند.
این مجموعه یک «منطقۀ نظامی» کاملاً بسته است که کتائب حزبالله، وابستۀ اصلی سپاه پاسداران در عراق، بر آن تسلط دارد.
فتحی السید، پژوهشگر ایرانی مرکز مطالعات منطقهای و راهبردی خاورمیانه، گفت: «حملهای که قرارگاه التنف را هدف قرار داد، حملۀ آشکار ایران به یک مقر نظامی ایالات متحده بود.»
او گفت: «این اقدام نشان میدهد که سپاه پاسداران قصد دارد بهمنظور خدمت به اهداف و برنامههای خود به ایجاد تنش در خاورمیانه ادامه دهد.»
بهگفتۀ او، سپاه پاسداران و کتائب حزبالله با مقصر معرفی کردن مخالفان سوری در این حمله سعی کردند نقششان را پنهان کنند و این «تاکتیکی است که ما قبلاً هم از سپاه پاسداران دیده بودیم.»
او گفت: «این طفره رفتنها پیشتر نیز در لبنان، عراق، و یمن با هدف تقلیل مسئولیت پیامدهای [سیاسی یا نظامی] اقدامات تروریستی که آنها انجام میدهند، بهکار گرقته شده است.»
السید افزود، این فرار از بار مسئولیت به روایتهای رسانهای هم گسترش یافته است؛ روایتهایی که این حمله را «اقدام مقاومتی مردم سوریه» در برابر غرب و همپیمانانش توصیف میکنند.
او گفت: «این ادعا بهویژه با توجه به نقش، تلاش، و فداکاری عظیم نیروهای آمریکایی و همپیمانان محلی آنها در مقابله با دولت اسلامی (داعش) و نجات مردم سوریه از شر آن کاملاً نادرست است.»
احتمال زیاد حملات بیشتر در آینده
شیار ترکو، پژوهشگر امور ایران و کارشناس تأمین مالی و استقرار سپاه پاسداران و گروههای شبهنظامی همپیمان آن، گفت که مسئولیت حمله به قرارگاه التنف «بهطور مستقیم و فقط» بر عهدۀ سپاه است.
بهگفتۀ او، مسئله این است که «حتی اگر گروههای وابسته این حمله را از خاک عراق انجام داده باشند»، سپاه مقصر است؛ چرا که «این پهپادها ساخت ایران هستند و میان همۀ گروههای وابسته به سپاه در لبنان، سوریه، عراق، و یمن توزیع شدهاند.»
او گفت: «تصمیم نهایی و قطعی مبنی بر استفاده از این پهپادها در تهران و توسط رهبران سپاه گرفته شده است.»
ترکو گفت، احتمال تداوم حملاتی از این قبیل، که احتمالاً غیر از کتائب حزبالله، توسط دیگر وابستگان سپاه پاسداران انجام میشود، وجود دارد.
او در این رابطه به گزارشهای تاییدشدۀ تازهای مبنی بر «انتقال این پهپادها به سوریه و تحویل به لشکر فاطمیون اشاره کرد.»
بهگفتۀ او، متخصصان ایرانی و مربیان وابسته به حزبالله لبنان نحوۀ پرتاب این پهپادها را در منطقۀ صحرای شرقی (بادیه) سوریه به اعضای لشکر فاطمیون که متشکل از جنگجویان افغان است، آموزش میدهند.
ترکو یادآور شد، حزبالله خودش «ناوگانی از این پهپادها» را در اختیار دارد و نمیتوان انکار کرد که «هر زمان که بخواهد از آنها در سوریه استفاده خواهد کرد.»
به آتش کشیدن منطقه
ناصیف الخالدی، از عوامل جبهۀ مغاویر الثوره، یک گروه شبهنظامی ضد افراطگرایان اپوزیسیون در سوریه، گفت که قرارگاه التنف نیروهای آمریکایی را بهعنوان بخشی از ائتلاف بینالمللی و این گروه اپوزیسیون در خود جای داده است.
او گفت که با هدف قرار دادن التنف به نظر میرسد که «سپاه پاسداران میخواهد این منطقه را به آتش بکشد و آن را از نظر نظامی تضعیف کند یا آن که تمرکز و عملیات نظامی را از داعش منحرف و آنها را بهسوی عملیات انجامشده توسط کتائب حزبالله منحرف کند.»
الخالدی یادآور شد، این منطقه موسوم به ۵۵ کیلومتری، که اردوگاه الرکبان و قرارگاه التنف در آن قرار دارند، «منطقهای بسیار امن محسوب میشود و از معدود مناطق سوریه است که بهطور کامل از داعش پاکسازی شده است.»
او گفت: «مأموریت محافظت از غیرنظامیان اولویت اصلی نیروهای آمریکایی و جیش مغاویر الثوره است.»
بهگفتۀ او، این پهپادها «تهدیدی برای غیرنظامیان در این اردوگاه» محسوب میشوند.
«اگر یکی از آنها به هدف اصابت نکند و در این اردوگاه بیافتد، تلفات غیرنظامیان بسیار زیاد خواهد بود؛ چرا که خانههای این اردوگاه بسیار معمولی هستند و خود اردوگاه هم پناهگاههای اضطراری ندارد.»