پیوستن کودکان یمنی ترک‌تحصیل کرده به نیروی کار غیررسمی

عدن -- جلال ناصر سیزده ساله به‌تازگی ترک ‌تحصیل کرده تا در کنار پدرش قات بفروشد. او و تعدادی از دانش‌آموزان همکلاسی‌اش درس و مشق را رها کرده‌اند تا بتوانند در خیابان‌ها پول دربیاورند.

ناصر المطری، پدر جلال، گفت: «در بحبوحهٔ جنگ، تحصیل هیچ فایده‌ای ندارد. فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌ها هم بیکار در خیابان‌ها هستند.»

اما برخی جوانان یمنی هنوز کورسوی امیدی برای بازگشت به کلاس درس دارند. از آن جمله می‌توان به سلام خالد ۱۰ ساله که به‌همراه خانواده‌اش از تعز آواره شده و در یک کارواش در صنعا کار می‌کند، اشاره کرد.

سلام می‌گوید که او برای کمک به برآورده کردن بخشی از نیازهای خانواده‌اش مشغول کار است.

اما او امیدوار است که جنگ متوقف شود تا بتواند به مدرسه بازگردد و تحصیلاتش را تکمیل کند.

بر اساس گزارشی که «صندوق آموزش جهانی سازمان ملل متحد» در ماه خرداد منتشر کرد، نزدیک به ۴/۵ میلیون کودک در یمن از تحصیل محروم هستند.

در این گزارش آمده است که گروه بسیار بیشتری از کودکان -- در مجموع ۷/۹ میلیون نفر -- تحت تأثیر بحران یمن قرار گرفته‌اند.

به‌گفتهٔ این نهاد، یمن از نظر تعداد کودکان آسیب‌دیده از بحران و نیازمند حمایت آموزشی در میان ۴۵ کشور جهان در رتبهٔ هفتم قرار دارد.

ویران کردن فرآیند آموزش

علی العباب، معاون وزیر آموزش و پرورش، در مصاحبهٔ اخیر خود با مطبوعات گفت که میزان ترک‌ تحصیل در بحبوحهٔ جنگی که از سال ۱۳۹۴ در یمن جریان دارد، به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.

به‌گفتهٔ او، حوثی‌ها از زمان به‌دست گرفتن کنترل صنعا، برای نابود کردن روند آموزش به شیوه‌ای سازمان‌یافته و به‌طور کامل تلاش کرده‌اند.

العباب گفت که این گروه حقوق آموزگاران مدارس دولتی را کاهش داد، باعث خروج معلمان از مدارس شد، و شهریهٔ زیادی را بر دانش‌آموزان تحمیل کرد و این امر عامل عمده‌ای در افزایش نرخ ترک‌ ‌تحصیل بود.

او گفت، وزارت آموزش و پرورش در مناطق تحت کنترل دولت تلاش زیادی برای آموزش فرزندان خانواده‌های آواره‌شده از مناطق تحت کنترل حوثی‌ها انجام می‌دهد.

فیصل الماجدی، قائم‌مقام وزیر دادگستری، به المشارق گفت که دوران کودکی در یمن در گذشته نیز دشوار بود، اما حوثی‌ها آمدند «و اقداماتی را که به کودکان و به‌طور کلی آموزش و پرورش آسیب می‌رساندند، تعمیق و تشدید کردند.»

او گفت: «حوثی‌ها موانع را جایگزین مدارس کردند.» به‌گفتهٔ او، تعداد کودکانی که از مدارس ترک‌ تحصیل کرده‌اند، به بیش از هفت میلیون نفر افزایش یافته است.

الماجدی حوثی‌ها را به «ستایش از مرگ» برای این بخش از جامعه و «افزایش تمایل آنها برای خروج از مدرسه و به‌دست گرفتن اسلحه» متهم کرد.

او گفت، حوثی‌ها با تصرف مؤسسه‌ها و نهادهای عمومی نیز معیشت مردم را به‌شدت تحت فشار قرار داده‌اند، و به این ترتیب، رفتن به میدان‌های جنگ را «برای دانش‌آموزان به راه ساده‌ای برای تأمین معاش» تبدیل کردند؛ دانش‌آموزانی که این گروه آنها را به نام‌نویسی در اردوگاه‌های آموزشی خود تشویق می‌کند.

بنا بر برآورد «سازمان میون»، حوثی‌ها بیش از ۵۰ هزار کودک سرباز را در صفوف خود به‌خدمت گرفته‌اند.

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، در این‌باره گفت: «آنها کنترل خود را بر مدارس تشدید کردند، ماهیت و نقش آموزشی را از آنها گرفتند، و با بسیج دانش‌آموزان برای پیوستن به اردوها، آنها را به ابزاری برای خدمت در جهت اهداف‌شان تبدیل کردند.»

به‌گفتهٔ او، حوثی‌ها «شرایط را برای آموزگاران دشوار کردند و با سرکوب آنها سبب شدند که آنها مجبور به ترک مدارس شوند.»

«در همین حال، آموزگاران و ثبت‌نام شده‌های مدارس فرقه‌ای و اردوهای تابستانی این گروه از همه گونه امکانات حمایتی و کمکی، از جمله سبدهای غذایی، برخوردار هستند.»

اجبار به ترک مدرسه

نوال عبدالرحمان، پژوهشگر مرکز مطالعات جمعیتی دانشگاه صنعا، به المشارق گفت که بالا بودن تعداد افرادی که ترک‌تحصیل کرده‌اند و افرادی که تحت تأثیر شرایط جنگ قرار گرفته‌اند، دلایل اقتصادی و اجتماعی دارد.

به‌گفتهٔ او، برخی از والدین که حقوق آنها به تعلیق درآمده است «قادر نیستند از عهدهٔ هزینه‌های مدرسه، از جمله هزینه‌های ثبت‌نام، کتاب‌های درسی»، و حمل و نقل برآیند.

او گفت، از منظر اجتماعی، بسیاری از خانواده‌ها به‌دلیل جنگ آواره شده‌اند و یکی از پیامدهای مستقیم آن ترک‌تحصیل دانش‌آموزان و همچنین از هم پاشیدن خانواده‌هاست.

او افزود، در این شرایط، والدین و دانش‌آموزان مجبور شده‌اند هر جا که می‌توانند شغلی برای امرار معاش پیدا کنند.