عدن -- هیثم صالح، کودک دهسالۀ یمنی، در شرایطی که دیگر کودکان همسنش سر کلاسهای درس حاضر میشوند باید با یک ترازو بیرون رستورانی در صنعا بنشیند و مشتریان را متقاعد کند که با پرداخت ۱۰۰ ریال یمن (۴۰ سنت دلار) خود را وزن کنند.
هیثم گفت «دفتر و کتاب» خود را کنار گذاشته و میشود گفت ترک تحصیل کرده است تا در اوضاع معیشتی بدی که در این شهر تحت کنترل حوثیهای مورد حمایت ایران پیش رویشان قرار دارد کمکخرج خانواده باشد.
او همچنین به المشارق گفت کیفیت پایین آموزش هم یکی از عوامل تأثیرگذار بوده است.
هیثم گفت: «حدوداً روزی ۱۰۰۰ تا ۲۰۰۰ ریال یمن (۴ تا ۸ دلار) درمیآورم که بهتر از ماندن در مدرسهای است که اصلاً معلمی ندارد».
او گفت معلمان بهدلیل عدم پرداخت حقوقشان دستهدسته مدرسه را ترک کردهاند و مدرسۀ دولتی محل تحصیلش وادار به نصف کردن تعداد کلاسها شده است.
طبق آمار سازمان بینالمللی مهاجرت، حدود ۲٫۴ میلیون کودک یمنی از نظام آموزش جا ماندهاند.
طبق برآورد سازمان ملل متحد، حدود ۳٫۰۰۰ مدرسه در یمن آسیب دیده یا از بین رفتهاند.
میزان بالای ترک تحصیل دانشآموزان
نوال عبدالرحمان، پژوهشگر مرکز مطالعات جمعیتی دانشگاه صنعا، گفت پایین بودن استاندارد زندگی و بالا بودن هزینههای تحصیل باعث شده است که توجیه هزینۀ تحصیل فرزندان برای بسیاری از خانوادههای فقیر سخت شود.
خانم عبدالرحمان به المشارق گفت این موضوع بیشتر دختران را تحت تأثیر قرار داده و باعث افزایش نرخ بیسوادی در بانوان شده است.
او خاطرنشان کرد: «در درگیریهای سیاسی و جنگها، بخش آموزش با تخریب مدارس از بین میرود».
وی افزود حتی در مناطقی که ساختمان مدارس سالم مانده، بسیاری از مدارس کاربرد سرپناه اضطراری آوارگان جنگی پیدا کردهاند.
او گفت وخامت کلی اوضاع اقتصادی و اجتماعی باعث شده است «تا مردم یمن در معیشت خود دچار مشکل شوند و دست از آموزش فرزندانشان بردارند».
خانم عبدالرحمان گفت جنگ باعث قطع حقوق معلمان شد و آنها را به مشاغل دیگر واداشت تا بتوانند خرج خانوادهشان را درآورند.
طبق آمار صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف)، بیش از ۱۷۱۰۰۰ معلم حدود چهار سال است که حقوق خود را دریافت نکردهاند.
فیصل مجیدی، معاون وزیر دادگستری یمن، به المشارق گفت میزان ترک تحصیل دانشآموزش مشکلساز شده است چون بسیاری از کودکانی که بهطور منظم سر کلاسهای درس حاضر نمیشوند روانۀ «دورههای فرقهای» حوثیها شدهاند.
او حوثیها را به «اجرای یک کارزار سازمانیافته برای تضعیف آموزش و واداشتن دانشآموزان به ترک تحصیل» از طریق افتتاح و ترویج مدارس و اردوهای مذهبی و فرقهای که برنامۀ منطقهای ایران را دنبال میکنند متهم کرد.
نسلی در معرض خطر
بهگفتۀ محمود طاهر، تحلیلگر مسائل سیاسی، آمار ترک تحصیل یمن بالاتر از رقمی است که سازمان بینالمللی مهاجرت اعلام میکند.
او با اشاره به اینکه «این رقم عدد بزرگی است و آیندۀ کل یک نسل را تهدید میکند»، افزود این کودکان «سر کار میروند و در اردوهای حوثیهایی شرکت میکنند که بر اساس مسائل فرقهای استثمارشان میکنند».
آقای طاهر به توافق سازمان ملل متحد و حوثیها اشاره کرد که روز ۲۹ فروردین برای جلوگیری از جذب کودکان به عنوان نیروی جنگی به امضا رسیده است.
اما تعهد حوثیها برای کنار گذاشتن کودکسربازان با شک و تردید همراه بود.
طاهر گفت: «حوثیها هزاران کودک را به اردوهای تابستانی بردند و از آنجا روانۀ جبهههای جنگشان کردند». وی تأکید کرد: «اینها کودکند، و هیچیک آموزش کافی ندیدهاند».
خانم عبدالرحمان هم خاطرنشان کرد میزان جذب کودکان در میان کسانی که ترک تحصیل کردهاند بیشتر است.
او گفت: «در مناطق جنگ و درگیری، جذب کودکان و استفاده از آنها بهعنوان سپر انسانی در جنگ بهطرز اجتنابناپذیری افزایش مییابد».
خانم عبدالرحمان گفت: «بعضی از کودکانی که ترک تحصیل میکنند روانۀ بازار کار میشوند، که این موضوع باعث افزایش ... کودکان کار میشود».
وی افزود: «بعضی دیگر هم به تکدیگری در خیابانها رو میآورند، که آنها را در معرض سوءاستفاده جسمی، روحی و کلامی قرار میدهد».