انتشار اسناد جنایات داعش در عراق هم‌زمان با تداوم میراث خشونت این گروه

یکی از مقامات روز چهارشنبه (۱۷ خرداد) گفت که سازمان ملل متحد به‌زودی بایگانی‌های مرکزی حاوی میلیون‌ها سند دیجیتالی راه‌اندازی خواهد کرد. به‌گفتهٔ این سازمان، این اسناد و مدارک، جنایات انجام‌شده در عراق توسط «دولت اسلامی» (داعش) را اثبات می‌کند.

تیم تحقیقاتی سازمان ملل متحد برای ارتقای پاسخگویی در رابطه با جنایات ارتکابی داعش (یونیتاد)، پنج سال پیش در تلاش برای پاسخگو کردن این گروه افراطی به‌دلیل تخلفاتش کار میدانی خود را آغاز کرد.

کریستین ریچر، بازپرس ارشد سازمان ملل متحد، گفت: «برای ما، کاملاً واضح است که یونیتاد تنها در صورت همکاری تنگاتنگ با مقامات عراقی، به‌ویژه با همتایان خود در قوه قضائیه، می‌تواند موفق باشد.»

این دادستان سابق آلمان در حال بررسی انبوهی از جنایات داعش از قتل، شکنجه، و تجاوز گروهی، برده‌داری گرفته تا نسل‌کشی بوده است.

او می‌گوید، موفقیت به این معناست که عاملان این «جنایت فجیع بین‌المللی» «از طریق محاکمه‌های مبتنی بر شواهد و در برابر دادگاه‌های ذی‌صلاح» پاسخگو شوند.

او با اشاره به اینکه «شواهد فراوانی در رابطه با جنایات داعش در عراق وجود دارد»، تأکید کرد. از جمله مؤلفه‌های مورد نیاز برای موفقیت این مأموریت «شواهد موثق و قابل اعتماد» است.

ریچر در ادامه توضیح داد: «داعش یک دیوان‌سالاری در مقیاس گسترده بود که یک سامانهٔ اداری شبه‌دولتی را ثبت و ضبط می‌کرد.»

او افزود، به همین دلیل، یونیتاد پروژهٔ عظیمی را به‌منظور دیجیتالی کردن اسناد داعش راه‌اندازی کرد تا مطمئن شود این اسناد در هر دادگاه ذیصلاح، چه در عراق باشد و چه در کشورهای دیگر، قابل ارائه خواهد بود.

او گفت، تاکنون هشت میلیون صفحه از اسنادی که در اختیار مقامات عراقی قرار دارد دیجیتالی شده و در سامانهٔ قضایی عراق مورد استفاده قرار گرفته است.

ریچر افزود که گام بعدی «ایجاد یک بایگانی مرکزی است که به‌عنوان مخزن یکپارچهٔ همهٔ اسناد دیجیتالی عمل خواهد کرد.»

او گفت که هم‌زمان با توافق با مقامات عراقی، این بایگانی «در روزهای آینده» راه‌اندازی خواهد شد و در شورای عالی قضایی عراق قرار خواهد گرفت.

به‌گفتهٔ ریچر، این انبار [اطلاعات] «می‌تواند نقطه‌عطفی به‌منظور ایجاد یک سامانهٔ قضایی فراگیر الکترونیکی در عراق باشد؛ سامانه‌ای که می‌تواند به‌عنوان یک نمونهٔ پیشرو، نه تنها در منطقه، بلکه در سطح جهان ارائه شود.»

میراث خشونت و بی‌رحمی

داعش پس از تسلط بر مناطقی از عراق و سوریه در سال ۱۳۹۳، برای مدت کوتاهی یک سوم خاک عراق را زیر سلطهٔ خود داشت.

با اینکه عراق در آذر ۱۳۹۶ اعلام کرد در برابر داعش پیروز شده و در اسفند ۱۳۹۷ این گروه از آخرین پایگاه خود در کشور همسایه، یعنی سوریه، بیرون رانده شد، حملات پراکندهٔ داعش در این دو کشور همچنان ادامه داشته است.

فرماندهی مرکزی ارتش ایالات متحده (سنتکام) روز سه شنبه (۱۶ خرداد) گفت، ائتلاف بین‌المللی و نیروهای شریک در ماه اردیبهشت ۳۸ فقره عملیات ضدداعش در عراق و سوریه انجام دادند که طی آن ۳۱ نفر از عوامل این گروه بازداشت و هشت تن دیگر کشته شدند.

وزیر امور خارجهٔ ایالات متحده و وزیران امور خارجهٔ شورای همکاری خلیج فارس در نشست روز چهارشنبه در ریاض، پیرامون موضوعات مختلف، از جمله ثبات به‌منظور اطمینان یافتن از نجات جوامع از خشونت داعش و تلاش برای مقابله با روایت‌های داعش، گفت‌وگو کردند.

دیدار آنها در حالی برگزار شد که میراث خشونت این گروه در عراق و سوریه همچنان ادامه دارد.

شش زن از اقلیت ایزدی عراق نزدیک به ۹ سال پس از ربوده شدن توسط داعش در جشنی که در یک پارک در دهوک برگزار شده بود، به خانواده‌هایشان محلق شدند و با خویشاوندان‌ خود ملاقات کردند.

خیری بوزانی، از دفتر نجات ربوده‌شدگان ایزدی منطقه که بر پرونده‌های ایزدی‌های مفقود نظارت دارد، گفت که این زنان ابتدا پس از آزادی و پیش از سفر به اقلیم کردستان عراق به ترکیه فرستاده شدند.

زنان و دختران جامعهٔ ایزدی، که خانهٔ آنها به‌طور تاریخی در منطقهٔ سنجار در استان نینوا در عراق است، در دوران حکومت داعش، طی سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴، قربانی ازدواج اجباری و برده‌داری جنسی بودند.

هزاران مرد عضو جامعهٔ کردزبان قتل‌عام شدند.

نادیا مراد، برندهٔ جایزهٔ صلح نوبل و از کنشگران ایزدی، روز شنبه در تارنمای انجمن خود به‌نام «طرح نادیا»، گفت: «این زنان هنگامی که نخستین بار در سال ۱۳۹۴ اسیر شدند، هنوز کودک و نوجوان بودند.»

حسین قیدی، مدیر دفتر نجات کردها، گفت که داعش ۶۴۱۷ ایزدی را از سنجار ربود که از این میان ۳۶۵۸ نفر تاکنون در عراق، سوریه، و ترکیه نجات یافته‌اند.

نزدیک به شش سال پس از اعلام «پیروزی» عراق بر داعش، بسیاری از ایزدی‌ها هنوز نتوانسته‌اند به‌دلیل وضعیت امنیتی به سنجار بازگردند.

هزاران نفر نیز همچنان در شرایط ناامن در اردوگاه‌های آوارگان زندگی می‌کنند.