مراسم خاکسپاری دسته ‌جمعی ایزدیان قربانی داعش در سنجار

سنجار -- اهالی بخش سنجار در شمال عراق که اکثریت آنها ایزدی هستند روز شنبه (۱۸ بهمن) زیر آسمان ابری برای برگزاری مراسم خاکسپاری دسته ‌جمعی عزیزانشان که به دست داعش کشته شده بودند جمع شدند.

این ۱۰۴ مرد ایزدی که در این مراسم در روستای کوجو از توابع استان نینوا دوباره به خاک سپرده می شوند در سال ۱۳۹۳ پس از هجوم داعش به بخش سنجار به قتل رسیده در گورهای دسته‌ جمعی دفن شدند.

در میان شرکت‌ کنندگان این مراسم خاکسپاری نادیا مراد، فعال ایزدی و برنده پرافتخار جایزه صلح نوبل ۱۳۹۶، نیز حضور داشت که برای خاکسپاری جسد دو تن از برادرانش آمده بود.

مراد روز دوشنبه در یک پست توییتری گفت: «بعد از شش سال توانستم پیکر دو تن از برادرانم را دفن کنم.»

«مردم روستای من کوجو توانستند پیکر بیش از ۱۰۰ تن از عزیزانشان را در آرامش قرار دهند. این تازه شروع عدالت‌ برای ایزدیان است. هزاران خانواده هنوز منتظر شناسایی و خاکسپاری عزیزانشان هستند.»

به گفته بروان حمدی، معاون وزیر امور شهدا و انفال دولت منطقه کردی، پس از شکست داعش ده‌ها گور دسته‌ جمعی در سنجار و حومه آن یافت شده است.

عملیات نبش ۱۷ گور دسته ‌جمعی در کوجو در اسفند ۱۳۹۷ آغاز شد و فرآیند بیرون آوردن بقایای اجساد در مهرماه ۱۳۹۹ پایان یافت.

این فرآیند با همکاری وزارت امور شهدا، اداره کل امور گورهای دسته ‌جمعی بنیاد شهید عراق و وزارت بهداشت این کشور انجام شد و چند سازمان بین‌ المللی نیز در این عملیات شرکت داشتند.

اجساد قربانیان به بغداد منتقل شد.

اجساد در اینجا توسط کارشناسان اداره پزشکی قانونی بنیاد شهید و با همکاری تیم تحقیقاتی سازمان ملل متحد برای پاسخگویی داعش و کمیسیون بین ‌المللی مفقودین شناسایی شد.

روز پنجشنبه پیش از انتقال اجساد به سنجار، مقام ‌های عراقی و بین ‌المللی و اعضای جامعه ایزدیان در یک مراسم خاکسپاری در یادمان سرباز گمنام در بغداد شرکت کردند.

یک خاکسپاری باعزت

به گفته سازمان جهانی چندملیتی یزدا، هزاران تن از اهالی محلی به همراه ده‌ ها ایزدی دیگری که از خارج کشور آمده بودند در مراسم خاکسپاری روز شنبه در کوجو شرکت کردند.

تابوت ‌های قربانیان، که مزین به عکس هر قربانی شده بود، تا محل دفن تشییع شد و آداب و رسوم مذهبی ایزدیان نیز به اجرا درآمد.

حیدر الیاس، رئیس یزدا، در یک بیانیه گفت: «برای اولین بار در تاریخ ایزدیان، اجساد قربانیان ایزدی به آغوش خانواده ‌هایشان برمی ‌گردد تا باعزت دفن شوند.»

او گفت: «ما به سبب این رویداد مهم از مسئولین عراقی و همه طرف ‌های دخیل در این فرآیند قدردانی می ‌کنیم و امیدواریم اجساد بیشتری در آینده نزدیک شناسایی شود. شناسایی اجساد گام مهمی است که به آغاز فرآیند التیام خانواده ‌ها و اجتماع کمک می‌ کند.»

طرح نادیا، سازمانی که مراد به منظور حمایت از بازماندگان خشونت جنسی و بازسازی جوامع بحران‌ زده بنیانگذاری کرده، نیز از وزارت امور خارجه آمریکا به دلیل حمایت ‌هایش قدردانی کرده است.

عناصر داعش در حمله سال ۱۳۹۳ خود به بخش سنجار، هزاران مرد و زن و کودک ایزدی را به قتل رساندند و به اسارت درآوردند، که وضعیت بسیاری از آنها هنوز معلوم نیست.

خیری بوزانی، مدیر کل امور ایزدیان وزارت اوقاف و امور مذهبی عراق، در مرداد ماه گفت تا امروز ۸۳ گور دسته‌ جمعی حاوی اجساد صدها قربانی ایزدی در سنجار و شهرهای اطراف آن کشف شده است.

او گفت: «انتظار داریم گورهای دسته ‌جمعی بیشتری هم کشف شود.»

گور مادران ایزدی

مراد اولین عراقی بود که در ۲۵ سالگی جایزه صلح نوبل را از آن خود کرد.

در سال ۱۳۹۳ که داعش به سنجار یورش برد، او توسط این گروه ربوده و سه ماه به اسارت گرفته شد؛ او یکی از هزاران زن و دختری بود که در زمان تهاجم داعش ربوده شدند و مورد تجاوز و وحشی‌ گری این گروه قرار گرفتند.

او پس از فرار به نماد تلاش ‌ها برای محافظت از ایزدیان تبدیل شد و بعداً سفیر سازمان ملل متحد در امور قربانیان قاچاق انسان نام گرفت.

او سال ۱۳۹۴ در مراسم یادبودی در سازمان ملل متحد گفت: «من در یک دوره سه‌ ماهه ده ‌ها بار در موصل، تلعفر و حمدانیه به اسارت درآمدم، فروخته و اجاره داده شدم؛ از مادر و برادر و خواهرانم جدا افتادم و از آن موقع تاکنون مادرم را ندیده ‌ام.»

سازمان ملل متحد تهاجم سنجار را نسل‌ کشی توصیف کرد.

در مهر ماه ۱۳۹۹، تیم‌ هایی از جانب عراق و سازمان ملل متحد عملیات نبش یک گور دسته ‌جمعی را در سنجار آغاز کردند که حاوی اجساد زنان و کودکان ایزدی کشته ‌شده به دست داعش بود.

حسو هورامی، رئیس بنیاد ایزدیان هلند، در آن زمان گفت: «این گور، که گور مادران ایزدی نام دارد، حاوی اجساد ۷۸ زن ایزدی است.»

تقریباً همه زنانی که تصور می‌ شود آنجا دفن شده باشند با ذکر نام و سن شناسایی شده ‌اند، به استثنای هفت زن که هویتشان همچنان نامعلوم است.

او گفت ۷۱ زنی که شناسایی شده ‌اند همگی از اهالی کوجو بودند. جسد شامی صالح امان، مادر مراد، نیز در میان این اجساد بوده است.