رئیس جدید تیم تحقیقاتی سازمان ملل به منظور ارتقای پاسخگویی در قبال جنایات ارتکابی توسط داعش (یونیتاد) این هفته به روستای کوجو در شهر سنجار خواهد رفت تا در مراسم بازگرداندن بقایای اجساد قربانیان ایزدی این گروه شرکت کند.
کریستین ریچر، مشاور ویژه، در نخستین جلسه توجیهی خود در شورای امنیت سازمان ملل در روز پنجشنبه (۱۱ آذر) گفت که به منظور حمایت از «خاکسپاری آبرومندانه قربانیان کشتار جمعی» که توسط جنگجویان «دولت اسلامی» (داعش) در مرداد ۱۳۹۳ انجام شده است، حضور خواهد داشت.
مراسم بازگشت اجساد که دومین مراسم از از دست در کوجو بود، با تشییع جنازه ای دسته جمعی در بهمن ماه برگزار شد و طی آن هزاران نفر از جمله نادیا مراد، فعال ایزدی و برنده جایزه نوبل، عزیزان خود را به خاک سپردند.
دو تن از برادران مراد در همین مراسم به خاک سپرده شدند.
ریچر به شورای امنیت گفت: «همان پیامی را که امروز برای بازماندگان و خانواده های قربانیان حاضر دارم، برای شما نیز همان پیام را دارم. عدالت کمرنگ بوده است، اما اکنون امید وجود دارد.»
پیام او تنها چند روز پس از آن منتشر شد که یک دادگاه آلمانی در حکمی که برای نخستین بار در آن از برچسب «نسل کشی» برای توصیف جنایات علیه ایزدی های عراق استفاده کرد، یک عنصر داعش را به دلیل جنایاتش به حبس ابد محکوم کرد.
ریچر گفت: «جامعه ایزدی برای نخستین بار شاهد محاکمه یک عضو داعش در دادگاه به دلیل نسل کشی علیه آنها بود.»
او پس از صدور حکم به نقل از مراد گفت: «وقتی بازماندگان در پی اجرای عدالت هستند، به دنبال کسی می گردند که به آنها این امید را بدهد که اجرای عدالت میسر است.»
وی اظهار داشت که این اقدام، رکن اصلی اقدامات «یونیتاد» است و از خانواده های قربانیان داعش خواست که در روند شناسایی عاملان و تحویل آنها به عدالت، که بعضی مواقع به کندی پیش می رود، صبور باشند.
او گفت که این کار «برای تأمین شواهد حیاتی که قادر به ایجاد یک مبنای حقوقی جامع به منظور انجام محاکمه هایی مطابق استانداردهای بین المللی باشد و ماهیت جنایات داعش علیه جوامع عراقی را به طور کامل منعکس کند» یک اقدام ضروری است.
اعدام سازمان یافته بیش از هزار نفر
«یونیتاد» در نقاط دیگر عراق نیز برای شناسایی بقایای قربانیان داعش و تهیه و تکمیل پرونده هایی که دادستان ها بتوانند با استفاده از آنها عاملان آن جنایات را محاکمه کنند، تلاش می کند.
ریچر گفت که یک هفته پیش، او در یک گور دسته جمعی خارج از موصل که حاوی اجساد قربانیان اعدام های داعش در زندان مرکزی بادوش در خرداد ماه ۱۳۹۳ بود، ایستاده بود.
او گفت: «من به روایت یکی از بازماندگان که این وحشت را پشت سر گذاشته و اکنون ناچار است رنج عظیم آن را تحمل کند و به زندگی خود ادامه دهد، گوش دادم.»
او گفت که این اقدام از «مجموعه شواهدی حمایت می کند که ممکن است پایه های عدالت را ایجاد کند و اطمینان یابد که خانواده ها قادر خواهند بود بقایای عزیزانشان را دفن کنند.»
وی اظهار داشت، با شناسایی بقایای قربانیان و جمع آوری شهادت بازماندگان، «ما از این حملات گزارشی تهیه کرده ایم که در آن نشانه های خشونت داعش علیه بسیاری از جوامع عراق دیده می شود.»
او گفت، شواهد گردآوری شده جزئیات دقیق آماده سازی برای حمله توسط اعضای ارشد داعش و حمله ای را که در پی آن اجرا شد نشان می دهد. زندانیان بر اساس مذهبشان تفکیک و تحقیر شده و دست کم هزار نفر به طور سازمان یافته به قتل رسیده بودند.
وی خاطرنشان کرد: «ما از طریق تجزیه و تحلیل مدارک دیجیتال، اسناد، گواهی، و پزشکی قانونی، از جمله اسناد داخلی داعش، شماری از اعضای داعش را که مسئول انجام این جنایات بوده اند، شناسایی کردیم.»
برنامه تسلیحات شیمیایی داعش
ریچر به شورای امنیت گفت که شواهد جمع آوری شده در مورد حملات بادوش نشان می دهد که داعش برنامه ریزی های دقیقی را به منظور انجام جنایات خود به کار برده است.
وی گفت: «این رویکرد روششناختی و راهبردی در دو خط تحقیقاتی اصلی دیگر، که طی شش ماه گذشته سرعت گرفته اند، به وضوح دیده می شود.»
این تحقیقات به توسعه و استفاده داعش از تسلیحات شیمیایی و بیولوژیکی و مکانیسم های مالی که این گروه برای ادامه کارزار خود استفاده کرده است، می پردازد.
او گفت، بررسی های پزشکی قانونی نشان داده است که توسعه و استفاده از سلاح های شیمیایی «یک اولویت راهبردی بوده که در راستای یک چشم انداز بلندمدت اجرا شده است.»
شواهد ما نشان می دهد که داعش به وضوح کارخانه های تولید مواد شیمیایی و دیگر منابع مواد اولیه را شناسایی و سپس تصرف کرد. این گروه همچنین o با تسلط بر دانشگاه موصل از آن به عنوان مرکز تحقیق و توسعه نیز استفاده کرد.»
وی اظهار داشت، تا به امروز، «یونیتاد» بیش از سه هزار قربانی حملات شیمیایی انجام شده توسط داعش را شناسایی کرده است. داعش برخی از این حملات را با استفاده از «پرتابه های توپخانه چندگانه موشک حاوی گاز خردل و گوگرد» استفاده کرده است.
تحقیقات پیرامون حمله شیمیایی در طوزخورماتو، شرق صلاح الدین، در بیمارستان های محلی سوابقی را پیدا کرده است که نشان می دهند کودکان و بزرگسالان به دلیل سوختگی، عفونت های پوستی، و مشکلات تنفسی به این مراکز مراجعه کرده اند.
اثرات طولانیمدت آن شامل آسیب به سلامت باروری مردان و زنان، نقصهای مادرزادی، سقط جنین، مردهزایی، و پیامدهای بلندمدت سلامتی برای کودکانی است که توسط والدین مبتلا به دنیا می آیند.
او گفت، در همین حال، واحد جرایم مالی اختصاصی یونیتاد «عملکرد درونی خزانه مرکزی داعش، یا بیت المال، را کشف کرده است.»
ریچر گفت: «ما شبکه ای از رهبران ارشد داعش را شناسایی کرده ایم که به عنوان تأمینکنندگان مالی قابل اعتماد عمل می کردند.»
این شبکه مسیر ثروتی را که داعش «از طریق غارت، سرقت اموال جوامع مورد نظر و تحمیل سیستم مالیاتی سازمان یافته و استثمارگرانه تحمیل شده بر افرادی که تحت تسلط این گروه بودند» به دست آورده بود، منحرف می کرد.
ریچر گفت: «این کار استثمار مالی گسترده داعش از آسیبپذیرترین جوامع عراق در جهت منفعت شخصی و بهره مند کردن اعضای ارشد این گروه را مشخص کرده است.»