برطرف شدن کمبود آب یمن با استفاده از مخازن جمع‌آوری آب باران

عدن -- ساکنان روستای ذراح استان اب در منطقۀ الشعر با کمبود شدید آب مواجه هستند و همه‌روزه ساعت‌ها صرف تهیۀ آب آشامیدنی می‌کنند.

دلیله صالح، از ساکنان محلی، به المشارق گفت، در زمستان، به‌دلیل دور بودن نزدیکترین مخزن آب باران از روستایش، روزانه دو تا سه ساعت برای حمل آب صرف می‌شود.

او گفت: «کمبود آب آشامیدنی در فصل زمستان به انسان محدود نمی‌شود و گاو و گوسفندها را نیز شامل می‌شود.» او افزود، [تأمین آب] برای دام در رتبۀ دوم اهمیت قرار دارد؛ چرا که «برخی از ساکنان تمام تلاش خود را صرف تأمین آب آشامیدنی برای خانواده‌هایشان می‌کنند.»

صالح یادآور شد که در روستاهای هم‌جوار، مخازن جمع‌آوری آب باران مشکل کمبود آب را حل کرده و در طول سال آب آشامیدنی سالم فراهم شده است.

او گفت: «من امیدوارم در روستای ما نیز مخازن آب باران احداث شود تا از این بار نگرانی، که از روز تولد تا روز مرگ‌مان بر دوش ما سنگینی می‌کند، خلاص شویم.»

بانک جهانی در گزارشی که روز ۲۷ مهر منتشر کرد، نسبت به کمبود آب آشامیدنی در یمن هشدار داد و گفت که بر اثر این کمبود ممکن است حدود ۱۸ میلیون نفر از نداشتن دسترسی به آب آشامیدنی سالم رنج ببرند.

جنگ جاری -- که با کودتای حوثی‌های مورد حمایت جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۵ آغاز شد -- تأثیر شدیدی بر زیرساخت‌های آبی کشور گذاشته است.

افزون بر این، میزان بارندگی‌های سالانه یکنواخت نبوده و در برخی مناطق که در گذشته شاهد بارندگی‌های فراوان بوده‌اند، مواردی از خشکسالی ثبت شده است.

به‌گفتۀ بانک جهانی، به‌دلیل تغییرات آب و هوایی وضعیت کلی بدتر شده است.

راهکارهایی برای ذخیره آب باران

در این گزارش آمده است، بانک جهانی و شرکای آن اجرایی کردن راه‌حل‌های ذخیره‌سازی آب باران را در سه روستای العدن (منطقه بعدان در اب)، العنین (منطقه وصاب العلی در ذمار)، و حوف (المهره) آغاز کرده‌اند.

این پروژه ضمن تأمین آب پاکیزه، فرصت‌های شغلی فراهم می‌کند و به کارگران محلی در ازای مشارکت در ساخت مخازن جمع‌آوری آب دستمزد می‌پردازد.

بنا بر این گزارش، این اقدام بخشی از پروژۀ واکنش به بحران اضطراری است که تاکنون از ساخت ۱۲۷۹ مخزن عمومی جمع‌آوری آب باران و ۳۰۶۸۶ مخزن داخلی در سراسر یمن پشتیبانی کرده است.

این مخازن در مجموع نزدیک به ۹۰۰ هزار مترمکعب آب پاکیزه را فراهم می‌کنند.

در این گزارش آمده است که بانک جهانی در بازسازی ۱۱۳ حلقه چاه، که امکان دسترسی به راهکارهای آب و فاضلاب را برای بیش از ۱/۱ میلیون نفر فراهم کرده، مشارکت داشته است.

مقامات دولت یمن و بانک جهانی، از جمله فرید بلحاج، معاون امور خاورمیانه و شمال آفریقا در بانک جهانی، روز ۲۲ مهر در واشنگتن به‌منظور گفت‌وگو دربارۀ این وضعیت با یکدیگر دیدار کردند.

در این دیدار، وزیر برنامه‌ریزی و همکاری بین‌المللی یمن از گروه بانک جهانی خواست که یک برنامۀ آبی خودکفا را به‌منظور رسیدگی به بحران آب در این کشور اختصاص دهد.

کمک مخازن آب به امر توسعه

عبدالله محمد، کارشناس پروژه‌های توسعۀ پایدار، گفت: «مخازن آب پروژه‌های موفقی هستند که ضمن تسهیل امر توسعه، آب آشامیدنی را در ماه‌های خشک تأمین می‌کنند و در نتیجه سبب می‌شوند که آب در طول سال در دسترس قرار بگیرد.»

او به المشارق گفت که یمن کمترین سرانۀ بارندگی در منطقه را دارد.

او افزود، یمن با سیلاب‌ها و باران‌های سیل‌آسا نیز روبه‌رو بوده است و این امر منابع کشاورزی را تهدید می‌کند و سبب می‌شود آب باران بالقوه مفید وارد دریا شود.

به‌گفتۀ محمد، سازمان‌های بین‌المللی که برای تأمین آب مورد نیاز مردم کار می‌کنند، با مشکلاتی مواجه هستند؛ چرا که بسیاری از مردم در مناطق کوهستانی مرتفع و صعب‌العبور زندگی می‌کنند.

او گفت، اراضی صعب‌العبور و ناهموار باعث می‌شود که رسیدن کامیون‌های آب به برخی روستاها دشوار شود. او یادآور شد، آب‌انبارهای سنگی که در برخی مناطق ساخته شده، راه‌حل بسیار خوبی بوده است.

محمد گفت، آب باران از پشت‌بام خانه‌ها و از طریق لوله‌های منتهی به مخازن جمع‌آوری می‌شود و این آب «در جریان عبور از لوله، از چندین مرحله فیلتراسیون می‌گذرد و تصفیه می‌شود.»

آب آشامیدنی و فرصت‌های شغلی

عبدالعزیز ثابت، اقتصاددان، به المشارق گفت، پروژۀ ساخت مخازن در مناطق روستایی «برای جامعۀ محلی دو فایده داشته است؛ نخست آنکه آب آشامیدنی را تأمین کرده و دوم این که، فرصت‌های شغلی به‌وجود آورده است.»

او گفت: «بسیاری از خانواده‌های روستایی برای آوردن آب به زنان و کودکان وابسته هستند.»

او افزود: «این امر علاوه بر تأثیرگذاری بر ثبت‌نام آنها در مدارس، بر زنان نیز تأثیرات منفی می‌گذارد؛ چرا که آنها ناچارند برای تأمین آب آشامیدنی سالم فقط یک روز رنج پیاده‌روی در مسیری طولانی را متحمل شوند و این کار را هر روز تکرار کنند.»

او گفت: «جنگ علاوه بر تأثیر بر زیرساخت‌های آبی، قدرت خرید مردم، به‌ویژه آنها که در روستاها زندگی می‌کنند، را تضعیف و دسترسی آنها به آب را دشوارتر کرده است.»

پژوهشی که «صلح سبز» روز چهارشنبه (۱۱ آبان) منتشر شد، حاکی از آن است که خاورمیانه در معرض خطر شدید کمبود آب و غذا و نیز گرمایش شدید در نتیجۀ تغییرات آب و هوایی قرار دارد.