ضرورت آتش‌بس یمن برای تداوم اقدامات امدادی و مهار قحطی

عدن - مادربزرگی که به ام غمدان معروف است پس از ویران شدن منزل خانوادگی‌اش در ناحیۀ صاله استان تعز در نبرد با حوثی‌های تحت حمایت ایران، به‌دلیل مواجهه با سختی‌های فراوانی ناچار شد به خانوادۀ دیگری پناه ببرد.

او گفت صاله در خط مقدم جنگ با حوثی‌ها قرار دارد و ساکنان این ناحیه در معرض شلیک تک‌تیراندازها بوده‌اند و همچنین دچار کمبود مواد غذایی شده‌اند، زیرا سازمان‌های بشردوستانه نتوانسته‌اند به این منطقه دسترسی پیدا کنند.

ام غمدان که در روز ١٧ مهرماه درحین نظرسنجی انجام‌شده توسط کمیتۀ ملی بررسی موارد ادعایی نقض حقوق بشر مصاحبه می‌کرد گفت او یکی از بیش از ١٢٦۰ غیرنظامی در این منطقه است که کمک غذایی دریافت نمی‌کند.

او گفت بیشتر ساکنان این ناحیه برای تأمین غذای خود به سازمان‌های بشردوستانه متکی بودند، اما به‌دلیل افزایش دفعات حملات حوثی‌ها پس از ناموفق بودن تلاش‌های صورت گرفته برای تمدید آتش‌بس راه امرار معاش‌شان بسته شده است.

ام غمدان گفت: «ما در شرایط انسانی سخت و غم‌انگیزی زندگی می‌کنیم و مجبوریم برای جمع‌آوری هیزم جهت تهیۀ غذا از خانه بیرون برویم و با این کار خطر هدف قرار گرفتن توسط شلیک تک‌تیراندازهای حوثی‌ها را به جان می‌خریم».

به‌گفتۀ او نوه‌هایش دیگر به مدرسه نمی‌روند زیرا مدرسۀ صلاح‌الدین که نزدیکشان بود هدف قرار گرفت و ویران شد.

مواجهۀ میلیون‌ها نفر با کمبود غذا

به‌گفتۀ آژانس توسعۀ بین‌المللی ایالات متحده (USAID) میلیون‌ها یمنی به کمک غذایی نیاز دارند. این آژانس اعلام کرده است تمدید آتش‌بس در یمن ضرورتی فوری برای جلوگیری از قحطی به‌شمار می‌رود.

در روز ١٥ مهرماه ایزوبل کلمن، معاون مدیر آژانس توسعۀ بین‌المللی ایالات متحده، در پستی در توئیتر اعلام کرد ١٩ میلیون نفر در یمن با ناامنی غذایی حاد روبه‌رو هستند.

او نوشت: «تمدید آتش‌بس برای جلوگیری از قحطی بسیار حیاتی است» و از حوثی‌ها خواست با حسن نیت در مذاکرات تمدید آتش‌بس به میانجیگری سازمان ملل شرکت کنند

در روز ١۰ مهرماه، فرستادۀ ویژۀ سازمان ملل متحد در یمن اعلام کرد تلاش‌ها برای تمدید آتش‌بس در یمن شکست خورده است، چراکه حوثی‌ها با پیشنهادهای وی موافقت نکردند.

نجیب السعدی، مدیر واحد اجرایی مدیریت اردوگاه‌های آوارگان داخلی گفت: «بی‌تردید، آتش‌بس، الزام فوری بشردوستانه برای حفظ جان انسان‌ها و فراهم کردن امکان رساندن کمک‌های بشردوستانه به دریافت‌کنندگان نیازمند است».

او به المشارق گفت: «در اختیار گرفتن درآمدهای دولتی توسط حوثی‌ها و امتناع از پرداخت حقوق یا انجام هرکاری که یک حاکم بالفعل باید انجام دهد» منجر به قحطی شد.

به‌گفتۀ او حوثی‌ها از محل مالیات، عوارض مخابراتی و گمرکی درآمد کسب می‌کنند و بر مردم مالیات وضع می‌کنند، اما در ازای آن هیچ‌گونه خدماتی به آنها ارائه نمی‌کنند.

وضعیت فاجعه‌بار

در روز ١٧ مهرماه یک تیم از کمیتۀ ملی بررسی موارد ادعایی نقض حقوق بشر از خط مقدم در ناحیۀ صاله بازدید کرد.

این تیم شهادت‌ها و اظهارات تعدادی از ساکنان و قربانیان را در مورد گلوله‌باران توپخانه‌ای و شلیک تک‌تیراندازها و همچنین مجروحان و تلفات غیرنظامیان و تخریب صدها ساختمان استماع کرد.

این ساختمان‌ها شامل خانه‌های شخصی و دیگر ساختمان‌های غیرنظامی از جمله مدارس عمار بن یاسر و صلاح‌الدین بود.

همچنین، این تیم از عواقب محاصرۀ غیرنظامیان توسط حوثی‌ها مطلع شد. این شرایط باعث شد ١٢٦۰ نفر باقی‌مانده در این ناحیه از دسترسی به آب آشامیدنی سالم، غذا، سوخت و دارو محروم شوند.

اشراق المقطری، سخنگوی این کمیسیون گفت: «وضعیت فاجعه‌بار و غیرانسانی یمن به‌ویژه از نظر حقوق اقتصادی و اجتماعی مربوط به خدمات، قیمت‌ها، مشتقات نفتی و دسترسی به مواد غذایی از ابتدای جنگ رو به وخامت گذاشته است و این مسئله اخیراً حادتر شده است.»

او به المشارق گفت مفاد آتش‌بس که اخیراً منقضی شد شامل شرط بازگشایی جاده‌های بین استان‌ها به‌منظور تسهیل تحویل مواد غذایی و کمک‌ها و همچنین دسترسی مردم به منابع و فرصت‌ها بود.

او اعلام کرد اما این کار «به‌دلیل لجاجت حوثی‌ها طی آتش‌بس در شش ماه گذشته» انجام نشد.

با این حال به‌گفتۀ او اقدامات دیگری که بخشی از توافق آتش‌بس بود تا حدودی اجرا شد؛ از جمله، با بهبود ترافیک هوایی فرودگاه صنعا سفر بین صنعا و اردن را تسهیل کرد.

استثمار حوثی‌ها

فارس النجار، اقتصاددان گفت به‌رغم تلاش‌های دولت برای موافقت با شرایط متعدد حوثی‌ها، این گروه از آتش‌بس تنها به‌نفع خود بهره برد.

او گفت حوثی‌ها در طول دوران آتش‌بس از محل درآمدهای مشتقات نفتی بندر الحدیده سود زیادی به جیب زدند، چراکه این گروه به‌جای استفاده از این منابع مالی برای پرداخت حقوق کارکنان دولت، آن را به خزانۀ خود سرازیر کرد.

النجار گفت: «کانون‌های قحطی و ناامنی غذایی بیشتر در استان‌های تحت کنترل حوثی‌ها قرار دارند، به‌همین دلیل پرداخت حقوق‌ها باعث بهبود سطح امنیت غذایی می‌شود.»

وی افزود اما برقراری مجدد آتش‌بس با همان مفاد قبلی و بدون پرداخت حقوق‌ها و بازگشایی راه‌ها، تنها به «افزایش ثروت حوثی‌ها و استفادۀ آنها از این منابع برای کشتن یمنی‌ها» می‌انجامد.