عدن -- هفت سال جنگ در یمن تأثیر منفی مستقیمی بر نظام آموزشی آن کشور داشته است. به گفته مقامات و کنشگران حقوق بشر در یمن، در این میان دختران ساکن اردوگاه های آوارگان بدترین وضعیت را متحمل شده اند.
در این جنگ که از شهریور ۱۳۹۳ با کودتای حوثی ها در صنعا آغاز شد، این گروه مورد حمایت ایران با دولت مشروع یمن و ائتلاف عربی تحت رهبری سعودی، که از آن دولت حمایت می کند، درگیر هستند.
کمیساریای عالی سازمان ملل متحد در امور پناهندگان روز ۱۹ مهر ماه در توییتر نوشت که بی ثباتی و آوارگی ناشی از این جنگ در یمن ادامه تحصیل دختران را به مراتب دشوارتر کرده است.
این کمیساریا با اشاره به این که ۲۶ درصد از مجموع یک میلیون فرد آواره داخلی ساکن اردوگاه های یمن را دختران تشکیل می دهند، گفت که آنها به خانواده ها در اموری مانند پخت و پز، آوردن آب، و نگهداری از خواهران و برادرانشان در غیاب والدین کمک می کنند.
گزارش های صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) نشان می دهد که تعداد کودکانی که تحصیلاتشان در یمن مختل شده است، می تواند به شش میلیون نفر افزایش یابد.
بیشترین تأثیر بر دختران
مقامات و کنشگران حقوق بشر بر اهمیت اطمینان یافتن از دسترسی دختران به تحصیل در داخل و خارج از اردوگاه های آوارگان و نیز مطمئن شدن از این که آنها در محیطی ایمن هستند و غذا و خدمات بهداشتی دریافت می کنند، تأکید کرده اند.
خانم اشراق المقطری، سخنگوی کمیته ملی تحقیق درباره موارد نقض حقوق بشر، گفت: «روشن است که اکثر دختران ساکن در اردوگاه های آوارگان به دلایل شرایط دشوار، رفتن به مدرسه را متوقف کرده اند.»
او به المشارق گفت که توجه مقامات و سازمان های بشردوستانه به تحصیل دختران ناچیز بوده است.
وی گفت: «من از سه اردوگاه آوارگان در مأرب دیدن کرده ام و دریافته ام که بسیاری از دختران آواره به دلیل آن که مقامات ذیربط در امور آوارگان داخلی امکانات ضروری برای آموزش را ارائه نکرده اند، تحصیلاتشان را متوقف کرده اند.»
المقطری گفت، این دختران به جای رفتن به مدرسه، مشغول کمک به خانواده هایشان برای به دست آوردن ضروریات زندگی هستند.
او تأکید کرد که ارائه خدمات اجتماعی مرتبط با حقوق اجتماعی مانند بهداشت و تحصیل و نیز ارائه امنیت و غذا در حیطه اختیارات سازمان های بشردوستانه قرار دارند.
نجیب السعدی، رئیس واحد اجرایی آوارگان داخلی که توسط دولت اداره می شود، گفت که برخی اردوگاه ها «فضاهای جایگزینی را ارائه کرده اند تا از آنها به عنوان کلاس های درس استفاده شود و به این ترتیب، روند تحصیل هم برای دانش آموزان پسر و هم برای دختران دانش آموز ادامه پیدا کند.»
اما این تلاش ها به دلیل «گلوله باران مستقیم اردوگاه های آوارگان داخلی توسط حوثی ها با استفاده از راکت و موشک و موج های پیاپی آوارگی» با مانع رو به رو شده است.
به گفته او، این شرایط به ویژه دختران را تحت تأثیر قرار داده است؛ دخترانی که بسیاری از آنها به دلیل کمبود بودجه آموزشی و محدود شدن حمایت سازمان های امدادی به ارائه غذا و کمک های ضروری قادر به ادامه تحصیل نبوده اند.
السعدی گفت که در میان جمعیت آوارگان «بسیاری از زنان یمن مسئول پشتیبانی از خانواده هایشان شده و دختران از تحصیل محروم شده اند.»
«فاجعه ای برای آموزش»
فهمی الزبیری، مدیر کل دفتر حقوق بشر صنعا، گفت که تحصیل در برخی از اردوگاه ها با مشکل رو به روست. اما در اردوگاه های دیگر مانند اردوگاه آوارگان الجفنه، در استان مأرب، جریان دارد.
او گفت:«در الجفنه، مدیریت این اردوگاه کلاس های درس موقت را برپا کرده است تا به پسران و دختران اجازه ادامه تحصیل را بدهد.»
به گفته الزبیری، موج عظیم آوارگان داخلی در نتیجه گسترش درگیری در استان های همجوار مأربارائه مکان های آموزشی جایگزین را برای مقامات محلی به شکل فزاینده ای دشوار کرده است.
او بر ضرورت نیاز سازمان های بین المللی به ارائه کمک ها لازم برای تحصیل کودکان آواره داخلی، از جمله برپایی کلاس های درس موقت و پرداخت حقوق آموزگاران، تأکید کرد.
او گفت: «این جنگ فاجعه ای برای تحصیل است.» او حوثی ها را به توقف روند آموزش در مناطق درگیری و استان هایی که شاهد نبردهای سنگین بودند، از جمله الجوف، البیضا، مأرب، و الحدیده، متهم کرد.»
به گفته او، این گروه همچنین در جاده ها و زمین های کشاورزی مین کار گذاشته است، «که این امر مانع از آن می شود که دختران و به طور کلی دانش آموزان به مدارسشان بازگردند.»