خشونت در تظاهرات طرفداران حزب‌الله در بیروت و درخواست دوباره جنبش امل برای خلع سلاح گروه‌های شبه‌ نظامی

بیروت -- خشونت روز پنجشنبه (۲۲ مهر) که همزمان با به خیابان ریختن شبه‌نظامیان جنبش امل و حزب‌الله در بیروت به وقوع پیوست باعث افزایش درخواست‌ها برای خلع سلاح گروه‌های شبه‌نظامی در لبنان شده است.

صدها تن از نیروهای جنبش امل -- که بیشتر از همه به چشم می‌خورند -- به خیابان‌های محله شیاح این جنبش ریختند و با تفنگ و آرپی‌جی به سمت عین‌الرمانه شلیک کردند.

در این درگیری که در جریان تظاهرات هواداران حزب‌الله و جنبش امل برای برکناری قاضی طارق بیطار به وجود آمد، نیروهای حزب‌الله نیز به چشم می‌خورند.

شبه‌نظامیان دو گروه سلاح‌های خود را به سمت ساختمان‌های مسکونی واقع در حاشیه عین‌الرمانه نشانه گرفتند؛ عین‌الرمانه یک محله مسیحی‌نشین است که با جاده‌ای که زمانی مرز کلیدی جنگ داخلی لبنان بود از محله شیاح جدا شده است.

از طرف دیگر، خود این نیروها نیز مورد حمله تعدادی تک‌تیرانداز قرار گرفتند که جنبش امل و حزب‌الله آنها را به وابستگی به گروه شبه‌نظامی مسیحی نیروهای لبنانی متهم کردند، گرچه خود این گروه با انتشار بیانیه شدیداللحنی این اتهام را رد کرد.

گروه نیروهای لبنانی گفت با شروع خشونت، حزب‌الله به محله‌های ممنوع‌الورود «تجاوز» کرده است.

در این درگیری، هفت نفر جان باختند و ۳۰ نفر مجروح شدند. یکی از جان‌باختگان مادر پنج فرزند بود که داخل خانه‌اش در اثر اصابت گلوله انحرافی به ناحیه سر کشته شد. دست‌کم سه نفر از جان‌باختگان روز پنجشنبه از اعضای جنبش امل بودند.

با شروع درگیری، تعداد زیادی از نیروهای ارتش لبنان به محل اعزام شدند و خیابان‌های اطراف طیونه را مسدود کردند. ارتش برای یافتن تک‌تیراندازها اقدام به جستجو در ساختمان‌های عین‌الرمانه کرد و در ساعات پایانی روز پنجشنبه خبر دستگیری نه نفر را اعلام کرد.

اما هویت تیرانداز اول همچنان نامعلوم است.

بعضی از مردم لبنان در شبکه‌های مجازی گفتند مهم نیست مقصر چه کسی است، مسئله اصلی عدم تمکین گروه‌های شبه‌نظامی در مسئله خلع سلاح است که با قطعنامه ۱۵۵۹ شورای امنیت سازمان ملل متحد (مربوط به سال ۱۳۸۳) و قوانین مربوطه مغایرت دارد.

رئیس جمهوری لبنان روز جمعه عزای عمومی اعلام کرد و ترس از تشدید درگیری‌ها باعث شد حضور سنگین ارتش در خیابان‌ها مشهود باشد.

دشمنی دیرینه‌ای بین حزب نیروهای لبنانی و حزب‌الله و جنبش امل وجود دارد، خصومتی که با پیشرفت تحقیقات قاضی بیطار پیرامون انفجار ۱۴ مرداد ۱۳۹۹ در بندر بیروت از سر گرفته شده است.

انفجار سال گذشته که در اثر نگهداری صدها تن نیترات آمونیوم در بندر بیروت به وجود آمد باعث جان باختن بیش از ۲۰۰ تن، جراحت هزاران تن دیگر و ویرانی بخش‌هایی از پایتخت لبنان شد.

گروه نیروهای لبنانی حامی تحقیقات پیرامون انفجار بندر بیروت است اما حزب‌الله و جنبش امل تلاش کرده‌اند آن را سرکوب کنند و برای این منظور، بیطار را به سوگیری سیاسی متهم کرده‌اند. از جمله مقام‌هایی که بیطار برای انجام تحقیقات خود احضار کرده دو تن از وزرای پیشین جنبش امل هستند.

تحقیقات باید بدون وقفه ادامه یابد

سازمان ملل متحد، ایالات متحده آمریکا و فرانسه خواستار کاهش درگیری‌ها شدند و همچنین بر لزوم ادامه بی‌وقفه تحقیقات پیرامون انفجار بندر بیروت پافشاری کردند.

ایالات متحده در خصوص مسئول این انفجار اظهار نظری نکرد اما از حزب‌الله انتقاد کرد؛ آمریکا حزب‌الله و چندین کشور دیگر را جزء گروه‌های تروریستی می‌داند.

ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، گفت: «قضات باید از خشونت در امان باشند. از ترس از تهدید در امان باشند. آنها باید از ارعاب، از جمله از ناحیه حزب‌الله، در امان باشند.»

روسیه روز جمعه «نگرانی شدید» خود را نسبت به این تنش‌ها اعلام کرد و از همه طرف‌ها خواست «خویشتن‌داری نشان دهند.»

طبق آخرین قوانین فرجام‌خواهی در خصوص اعتراضات قانونی مختلفی که وزرای احضارشده اقامه کرده‌اند، بیطار در حال حاضر می‌تواند تحقیقاتی را که چندین بار به تعلیق درآمده ادامه دهد.

اما اکنون که روز جمعه عزای عمومی اعلام شده و تا روز دوشنبه نیز به دلایل مذهبی تعطیل است، تحقیقات بیطار تا هفته آینده ادامه نخواهد یافت.

دولت که ریاست آن را نجیب میقاتی، نخست‌وزیر لبنان، به عهده دارد و همه اعضای کابینه آن هم از حمایت صاحب‌نفوذان سیاسی موروثی برخوردارند قرار است به راه حلی برسد که هم تحقیقات ادامه یابد و حزب‌الله ساکت شود.

حسن نصرالله، رهبر این گروه مورد حمایت ایران، که نفوذ بی‌همتایی هم در خیابان‌ها و هم در عرصه سیاسی دارد اما در ماه‌های اخیر مورد انتقاد قرار گرفته است روز دوشنبه در نطقی تلویزیونی حمله‌ای جنجالی علیه بیطار به راه انداخت.